Europa i Świat XVI-XVII wiek

Reformacja w Polsce i Europie

REFORMACJA W EUROPIE I POLSCE

Ważne daty reformacji w Europie:
1517 ? wystąpienie Marcina Lutra
1521 ? sejm w Wormacji, ekskomunikowanie Lutra
1524-26 ? wojna chłopska w Rzeszy
1530 ? augsburskie wyznanie wiary
1536 ? Institutio christianae religionis Kalwina
1555 ? pokój augsburski cuius regio, eius religio (czyja władza, tego religia)

Geneza reformacji:
kościół katolicki był krytykowany za zbyt posunięte zaangażowanie w politykę
nasilające się postulaty zwołania soboru powszechnego
atakowanie kościoła z powodu szerzących się wśród części duchowieństwa złych obyczajów i odstępstw od zasad Ewangelii
antykościelne idee niektórych myślicieli renesansowych

Luteranizm
Za początek reformacji w Europie uważa się 31 października 1517, gdy Marcin Luter ogłosił 95 tez krytykujących kościół chrześcijański.

Reformacja w Polsce

Reformacja w Polsce rozwinęła się na podłożu konfliktów społeczno-stanowych tj. Zatargów szlachty z klerem o dziesięciny, sądownictwo kościelne i udział Kościoła w świadczeniach na obronę państwa. Najwcześniej pojawił się w Polsce luteranizm , który miał zwolenników głównie śród mieszczaństwa, przeważnie niemieckiego.

Reformacja w Europie (Luteranizm, Kalwinizm, Anglikanizm, pojęcia oraz ważniejsze daty)

Reformacja - ruch rel.-społ.-nar.; mający na celu odnowę Kościoła, zapoczątkowany przez Marcina Lutra

Inkwizycja - instytucja w Kościele kat., powołana w XIIIw. ? do zwalczania herezji.?; zniesiona w XIXw.

Sobór - W Kościele kat. to zgromadzenie biskupów zbierające się pod przewodnictwem papieża lub jego przedstawiciela.

Potop Szwedzki (1655-1660)

Potop Szwecki (1655-1660), czyli krótko i zwięźle

1. Przyczyny wojny:

- zdrada Hieronima Radzijowskiego,
- Królowie polscy z Dynastii Wazów bezprawnie używali tytułu króla Szwecji,
- Bogactwo gospodarcze Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego,
- Szwedzi chcieli z Bałtyku stworzyć własne "morze wewnętrzne"

2.

Powstanie Bohdana Chmielnickiego (1648 rok)

Powstanie Bohdana Chmielnickiego na Ukrainie (1648 rok),
czyli krótko i zwięźle.

1. Przyczyny wybuchu powstania:
- Konflikty na tle religijnym
Polscy magnaci: katolicyzm
Ruscy chłopi: prawosławie

- Nierówności społeczne
Bieda chłopów ukraińskich, bogactwo polskich magnatów

- Bezprawie magnatów polskich na Ukrainie.