1.Polska dzielnicowe
-Aby zapobiec walkom władzę, Bolesław Krzywousty podzielił kraj między swoich synów . Dokonał tego w specjalnym statucie, który wszedł w życie po jego śmierci .
-Władzę zwierzchnią nad wszystkim dzielnicami miał sprawować najstarszy z rodu (Senior). W praktyce jednak spory i walki między książętami doprowadziły wkrótce do jeszcze większego rozdrobnienia i osłabienia kraju .

Początek rozbicia dzielnicowego jest utożsamiamy z momentem egzekucji testamentu Bolesława Krzywoustego w 1138 r. Miał on uregulować sprawę następstwa tronu i organizacji władzy w Polsce. Jednak w efekcie doprowadził do całkowitego rozbicia kraju na kilka samodzielnych dzielnic, które dodatkowo ulegały dalszym podziałom.

Podczas rozbicia dzielnicowego rola Polski w Europie znacznie zmalała. Niewielkie i słabe księstwa nie były równorzędnymi partnerami dla wielu europejskich potęg. Liczne granice i opłaty celne, a także rabunki, którym nie potrafili zapobiec książęta, nie sprzyjały rozwojwi handlu.
Rozbicie dzielnicowe miało jednak pewne zalety.

Próby zjednoczenia ziem polskich, podzielonych po śmierci Bolesława Krzywoustego, podejmowało wielu Piastów. Najbliżsi zrealizowania tych planów byli książęta śląscy: Henryk Brodaty i Hentyk Pobożny. Ich zamiary pokrzyżował jednak najazd tatarski w 1241 r. Polską koronę zdobył dopiero pod koniec XIII w.