Kultura rycerska
Jednym z symboli średniowiecza jest rycerstwo. Stan ten rządził się jemu tylko właściwym kodeksem postępowania. W chwili przyjęcia do stanu rycerskiego (tzw. pasowania) kandydat przysięgał nie tylko wierność swemu panu, ale także gotowość obrony Kościoła i wiary chrześcijańskiej, opiekę nad ubogimi, wdowami i sierotami. Cechą dobrego rycerza była pobożność, męstwo i odwaga, prawość, szacunek i cześć dla kobiet, honor i gotowość niesienia pomocy będącym w potrzebie.
Podstawowym obowiązkiem rycerza była walka, Ćwiczyli swe umiejętności bojowe na polowaniach, zawodach szermierczych, a przede wszystkim na turniejach rycerskich, Stan rycerski był międzynarodowy, obejmował całą społeczność chrześcijańską.
Kultura dworska
Światem rycerskim rządziły nie tylko ideały chrześcijańskie, ale także świeckie - kult wierności, grzeczności, miłości do dam - a także rozmaite rozrywki i zabytek. Obyczaje rycerskie rozkwitały na dworach władców i w zamkach feudalnych. Żyło sie tam w przepychu, wśród wystawnych uczt, polowań, gier, tańców, pokazów cyrkowych. Wędrowni poeci - trubadurzy - opiewali miłość rycerza do damy jego serca. Taka poezja narodziła sie w południowej Francji pod wpływem kultury arabskiej. W pieśniach sławiono także bohaterskie czyny.
Kultura miejska (mieszczańska)
Wiele charakterystycznych przejawów kultury średniowiecznej powstawało w miastach, które w tamtej epoce przeżywały rozwój i cieszyły się coraz większa niezależnością. W miastach budowano katedry i zakładano uniwersytety, tu powstały pierwsze instytucje opieki nad chorymi i ubogimi. Tu odbywały się targi, święta, zabawy, występy teatrów wędrownych i akrobatów. Cywilizacja dojrzałego średniowiecza była w coraz większym stopniu cywilizacją miejską.
