Metal symfoniczny jest podgatunkiem metalu, który łączy bogatą instrumentację lub chóry z metalowymi riffami, rytmami i konstrukcjami utworów. Stosowane techniki są tu niepodobne do zadnego innego gatunku. Często wokaliści (pierwszoplanowi) wykonują śpiew klasyczyny. Tak jest np. w zespołach: Nightwish, Epica, Within Temptation. Termin "symfoniczny" jest określeniem symfonii między metalowymi gitarami a innymi instrumentami, a nie oznacza obecności orkiestry symfonicznej. Elementy muzyki klasycznej zazwyczaj są podstawowe. Ten gatunek metalu wywodzi się z power metalu i wczesnego gothic metalu. W przypadku tego pierwszego zostały dodane bogate instrumentacje orkiestrowe i chóry. W przypadku drugiego, instrumentacje zostały wzbogacone, klimat stał się bardziej neutralny, treści odeszły od typowej gotyckiej estetyki.
Metalowa część tego gatunku charakteryzuje się średnimi, jak na metal, tempami. Gitary są obecne, jednak nie są zbyt mocne, aby nie zagłuszać innych instrumentów. Symfoniczny metal związany z konkretnym podgatunkiem metalu będzie się charakteryzował technikami typowymi dla tego podgatunku.
Symfoniczna część tego podgatunku to przede wszystkim piękne aranżacje innych instrumentów i chórów. Ważne jest tu częste wychodzenie na pierwszy plan lub współbrzmienie z gitarami. Niektóre zespoły tworzą też bogate i skomplikowane kompozycje na syntezatorach, a klawiszowcy popisują się solówkami (np. Nightwish, Rhapsody) lub duetami z gitarzystami. Teksty są różne i zwykle odchodzą swym tematem od podgatunku. Często są to teksty o charakterze epickim, lub nawiązujące do świata fantasty.
Rodzaje metalu symfonicznego:
- Właściwy symfoniczny metal
- Symfoniczyny black metal
- Symfoniczny gothic metal
- Symfoniczny power metal