Znany również jako Rafael Sanzio. ur. 28 marca 1483 r. w Urbino – zm. 6 kwietnia 1520 w Rzymie – obie daty przypadły w Wielki Piątek) – włoski malarz i architekt.
Był to piekny czarnooki młodzieniec o przyjemnym wyrazie twarzy i o zniewalajacym uśmiechu, ulubieniec fortuny. Życie uśmiechało się do niego wszystkimi blaskami. Był zdolny, sławny, bogaty, mieszkał w pałacu.
Syn malarza nadwornego rodziny Montefeltro, książąt z Urbino, początkowo uczył się malarstwa w warsztacie ojca. Wszechstronne wykształcenie zdobył na dworze w Urbino. Przed 1500 rokiem przeniósł się do Perugii do słynnej pracowni Pietra Vannucciego, zwanego Perugino. Od 1504 roku mieszkał we Florencji, gdzie zetknął się z najsłynniejszymi wówczas malarzami, Leonardem da Vinci i Michałem Aniołem. W 1508 wyjechał do Rzymu i pracował przede wszystkim dla papieży Juliusza II i Leona X.
Rafael nader często portretował na swoich obrazach samego siebie oraz osoby sobie znane. Tak też jest w Szkole Ateńskiej, gdzie Platon (lewa z postaci centralnych) posiada twarz Leonarda da Vinci, siedzący na schodach Heraklit to sportretowany Michał Anioł, natomiast kreślący znaki cyrklem Euklides posiada fizjonomię Donata Bramante. Sam Rafael także jest widoczny – stoi nieco na uboczu jako drugi od prawej strony, obok Klaudiusza Ptolemeusza.
Również słynne są freski Rafaela w Stanzach Watykańskich, a zwłaszcza najbardziej z nich znana i kojarzona z imieniem Rafaela Szkoła Ateńska. Jest to monumentalny fresk na ścianie, ograniczony łukiem sklepienia, przedstawiający spotkanie najwybitniejszych filozofów starożytności. Dzieło Rafaela jest alegorią Rozumu jako drogi wiodącej do poznania Prawdy.
We wczesnej twórczości styl Rafaela jest naśladownictwem, a czasem niemal mistrzowskim kopiowaniem stylu Perugina. Jednak nawet w dziełach niewątpliwie wzorowanych na nim można uchwycić różnicę. Przykładem jest obraz Zaślubiny Marii z Józefem (Lo Sposalizio), wzorowany na powstającym w tym samym czasie obrazie Perugina pod tym samym tytułem. Oba obrazy posiadają niemal jednakową scenerię i podobne rozłożenie postaci, jednak obraz Rafaela różni się od obrazu jego mistrza giętkością i naturalnością ruchów. Podczas gdy Perugino stosuje już nieco przestarzałą manierę izokefalii (umieszczania głów postaci na jednym poziomie), u Rafaela analogiczne postacie są wyższe lub niższe, stoją swobodnie i nie wyglądają jak ustawione w jednym rzędzie. Wkrótce Rafael porzucił wzorowanie się na dziełach konserwatywnego mistrza i stworzył nowy styl.
Artysta dążył do stworzenia idealnego typu postaci kobiecej, posługiwał się też analizą psychologiczną, podkreślał indywidualne cechy modeli. Obrazy powstałe w Rzymie odznaczają się ciepłym i harmonijnym kolorytem, co stanowi efekt wpływu Sebastiana del Piombo.
Za szczytowe dzieło Santiego uchodzi „Madonna Sykstyńska” (ok. 1513), przeznaczona do kościoła Św. Sykstusa w Piacenzie oraz „Madonna della Sedia” (1516). Inne ważne obrazy: „Zaślubiny Marii” (1504), „Madonna ze szczygłem” (1505), „Madonna del Granduca” (ok.1505), „Piękna ogrodniczka” (1507), „Złożenie do grobu” (1507). Portrety: „La Fornarina” (1515), „Baldassare Castiglione” (1516), ,,Leon X z kardynałami” (ok. 1518).
Malarz w swojej pełnej harmonii sztuce po mistrzowsku godził chrześcijański światopogląd ze starożytnymi ideałami estetycznymi, czemu służyła zarówno doskonałość kompozycyjna, jak i nastrój powagi oraz klasyczne piękno jego dzieł.
Wpływ Rafaela na sztukę następnych wieków był olbrzymi – szczególnie tam gdzie realizowano koncepcje idealizujące i formułowano podstawy akademizmu.
Rafaello Santi, chociaż nie był zbyt znanym malarzem, to jednak namalował wiele pięknych obrazów, które krytycy uznawali za naprawdę wspaniałe i poruszające. Styl Rafaela, ukształtowany na wzorach wielkich artystów florenckich, znalazł tu sów najwspanialszy wyraz.
Jako wybitny architekt po śmierci Bramantego kierował budową Bazyliki św. Piotra, projektował również kościół s. Eligio degli Orefici, kaplicę Chigich, willę Madama, pałace Vidoni-Caffarelli, Branconio dell’Aquillaw Rzymie oraz pałac Pandolfini we Florencji. Wszystkie jego projekty nawiązywały do klasycznych koncepcji Witruwiusza, interpretowanych przez artystę na swój sposób, zrywając ze schematami Bramantego na rzecz bardziej swobodnego kształtowania przestrzeni.
"Tylko śmiertelne zmarło ze mną", to znaczy ciało. Pozostał w dziełach. Prawdziwa sztuka, prawdziwe piękno nie umiera.
Praca, nie jest TYLKO z mojego wykonania. Prawdopodobnie nie ma najmniejszego składu czy ładu, ale tak to jest jak się na szybko kleci jakieś zdania. Mimo wszystko, znajdują się tu najważniejsze z informacji. Choć trzeba ich poszukać. :]
Pozdrawiam
