Ramowy plan wypowiedzi
Określenie problemu:
• Konszachty z siłami nieczystymi jako motyw często występujący w tekstach kultury
• Odpowiedź na pytanie kim jest szatan?
Kolejność prezentowanych argumentów:
1. Biblia- dzieło kształtujące wyobrażenie o siłach nieczystych.
• Powszechność motywu kuszenia Adama i Ewy.
• Szatan- kusiciel Syna Bożego.
• Szatan jako partner Boga w zakładzie o dusze Hioba.
2. Szatan w średniowieczu.
• Wizerunek szatana na obrazie pt. „Kwatera Ołtarza” malarza małopolskiego z roku około 1500.
• Średniowieczna wizja piekła i szatana w malarstwie Hansa Memlinga, Dirka Boutsa, Hieronima Boscha.
3. Makbet- postać szatana kierującego ludzkim życiem
4. Faust- szatan pierwotny element świata, motyw zakładu Boga z szatanem
5. Dziady cz. III
• Szatan w ludzkiej skórze- car
• Szatan uosobienie zła, przeciwnik Boga
• Szatan- sprawca szaleństwa i opętania
6. Motywy faustyczne w polskich legendach o Borucie i w balladzie A. Mickiewicza „Pani Twardowska”.
7. Cierpiący szatan młodopolski ( poezja Micińskiego i Staffa)
8. Niezwykłość obrazu szatana w powieści Michaiła Bułchakowa pt. „Mistrz i Małgorzata”.
Wnioski:
• Wyjaśnienie terminu „diabolis”
• Aktualność treści zawartych w przywołanych przykładach.
Bibliografia przedmiotu:
• Zygmunt Hajkowski, Boruta w literaturze pięknej, Prace Polonistyczne, 1937, s. 53-84
• Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury Piw, Warszawa 1996
• Michał Rożek, Diabeł w kulturze polskiej. Szkice z dziejów motywu i postaci, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa- Kraków 1993
• Leszek Kołakowski, Rozmowy z diabłem, Prószyński I S-ka, Warszawa 2005
Bibliografia podmiotu:
• Biblia
• W. Szekspir, Makbet,
• J.W.Goethe , Faust,
• A. Mickiewicza, Dziady cz. III,
• K.W. Wójcicki, Boruta,
• A. Mickiewicz, Pani Twardowska,
• L. Staff, Deszcz jesienny,
• T. Miciński, Lucyfer,
• M. Bułhakow, Mistrz i Małgorzata,
