Wstęp: Wzorce parenetyczne literatury średniowieczna – rycerz, święty, władca
Przedstawienie wzorca władcy – łączy cechy wodza plemiennego ( mężny, surowy, sprawiedliwy, hojny), z przymiotami króla chrześcijańskiego (bogobojny, prawy)
Rozwinięcie: Przykłady idealnych władców na tle epoki, w której panowali:
Średniowiecze – zgodnie ze średniowiecznym wzorcem władcy
-„Pieśń o Rolandzie” – Karol Wielki – ukazany jako majestatyczny i dostojny starzec ( miał wtedy 36 lat), wybraniec Boga, niestrudzony obrońca chrześcijaństwa
- Legendy arturiańskie – król Artur- władca Anglii, ukazany jako pomazaniec boży ( wyjął miecz wbity w kowadło), waleczny, dzielny, prawy, obrońca wiary chrześcijańskiej
- G. Anonim „Kronika polska”
Renesans – najważniejszy u władcy jest pragmatyzm i skutecznośc w działaniu
- N. Machiavelli „Książę” – władca musi umieć wykorzystać słabości swoich przeciwników, pragmatyczny, skuteczny, bezwzględny, w razie czego może przekroczyć nakazy etyki - „Cel uświęca środki”
- P. Skarga „Kaznia sejmowe” – król powinien mieć silną władzę, aby zapobiec anarchiiw państwie, musi też „bać się Boga”
Oświecenie – władca absolutny mający rozległe wykształcenie z dziedziny wojskowości i techniki, będący mecenasem sztuki – oświecony monarchizm
- I. Krasicki „Do króla” – w ironiczny sposób przedstawione „wady” króla, takie jak młodość, polskie pochodzenie, dobre wykształcenie, postępowość, są jego przymiotami
Zakończenie: Różne ideały władcy na przestrzeni dziejów.
Nie zawsze królowie postępowali zgodnie ze wzorem, jaki im wyznaczono
