Aforyzm z "Nocnego lotu".

Młoda Polska Odsłon: 1045
„Nocny lot” jest to powieść nawiązująca do doświadczeń ze służby autora jako szefa Aeroposta Argentina. Antoine de Saint-Exupery rysuje w nim wydarzenia pewnej tragicznej nocy, kiedy jeden z trzech nocnych samolotów pocztowych nie przybył do miejsca przeznaczenia, gdyż padł ofiarą cyklonu. Następstwem tego był dramat moralny dyrektora lotniska – Rivier’a, który zlecając ten feralny lot był odpowiedzialny za jego konsekwencje. W obliczu tragedii bohaterowie zaczynają wyrażać myśli mające cechy aforyzmów. Przedstawiają one poglądy filozoficzne autora, te zaś oparte są na filozofii Niemca Friedricha Nietzschego, który głosił między innymi teorie o przewartościowaniu wszystkich wartości oraz słynny podział ludzi na nadludzi oraz na ich poddanych.

Dzieląc ludzi według teorii Nietzschego, Rivier zostałby zapewne ”panem”, a więc miałby prawo do rządzenia rasą gorszych. Znany był on ze swoich wymagań co do przestrzegania regulaminu oraz punktualności. W trakcie podejmowania przez niego jakichkolwiek decyzji go nie było mowy o przypadku, wszystkie były starannie przemyślane. W sprawach związanych z rozwożeniem przesyłek regulamin był dla niego rzeczą pierwszorzędną, był nawet ważniejszy od zdrowego rozsądku i racjonalizmu. Przez swoją nieugiętość starał się utrzymać sieć lotniczą w jak najlepszej kondycji. Chcąc jeszcze bardziej zwiększyć jej sprawność postanowił zorganizować zamiast tylko dziennych także nocne loty, w tamtych czasach nie praktykowano tego nigdzie na świecie. Podczas jednego z takich lotów zaginął samolot pilotowany przez Fabien’a. Zaniepokojona żona pilota postanowiła porozmawiać z samym dyrektorem. Rivier w czasie rozmowy wypowiedział słowa: „Ale jeżeli nawet życie ludzkie jest bezcenne, postępujemy zawsze tak, jak gdyby istniało coś, co jest więcej warte niż życie ludzkie... Ale co?”. Chciał nam w tych słowach przekazać to, iż pomimo tego że większość z nas twierdzi, że życie jest bezcenne to i tak wiemy o istnieniu wartości dla których bylibyśmy gotowi umrzeć. Przykłady tego można znaleźć od zalania dziejów, najczęściej ludzie poświęcali swe życie z powodu własnego honoru, było to szczególnie ”modne” w czasach średniowiecza. W „Nocnym locie” wartością wartą więcej od ”bezcennego życia” była chęć usprawnienia systemu wysyłania przesyłek poprzez wprowadzenie nocnych lotów. Rivier wiedział doskonale czym to grozi, lecz zgodnie z poglądami Nietzschego, w które wierzył, pojedyncze jednostki mogą ponieść klęskę dla sukcesu ogółu. Po incydencie z wypadkiem Rivier przeżył krótkotrwałe chwile zwątpienia w swoją sprawiedliwość oraz moralność, lecz zachował się jak ”pan” czyli przestał przejmować się problemami innych.

Aforyzm wypowiedziany przez Riviera nadzwyczaj często znajduje potwierdzenie nie tylko w literaturze, ale także w życiu codziennym. Przykładem z życia współczesnego mogą być samobójcy z organizacji terrorystycznych. Poświęcają oni życie dla w moim mniemaniu bezsensownych idei. Jednym z literackim przykładów może być postawa Alka, Rudego i Zośki – głównych bohaterów opartej na faktach książki A. Kamińskiego pt.: „Kamienie na Szaniec”. Prowadzili oni niezwykle śmiałe działanie dywersyjne przeciwko ówczesnym okupantom Polski, byli w stanie poświęcić wszystko dla dobra ”akcji”. Nawet pod groźbą śmierci w czasie przesłuchań Rudy pozostał nieugięty i nie podał miejsca pobytu przyjaciół.

Słowa Riviera w moim przekonaniu były słuszne, aczkolwiek nie w tym kontekście, gdyż to właśnie on naraził Fabiena na śmierć. Wypaczył on sens tych słów dla własnych potrzeb. Podobnie czynili dyktatorzy państw totalitarnych zmieniając sens filozofii Nietzschego, do takich dyktatorów zaliczali się między innymi Hitler i Mussolini.

Related Articles