Aby rozpocząć konfrontacje dwóch epok literackich bez wątpienia należałoby zacząć od umiejscowienia ich w czasie, tak więc epoka oświecwiecenia w Europie miała swój początek około roku 1680 kiedy to Newton opracował prawo powszechnego ciążenia mniej więcej w tym samym czasie ukazują się prace filozoficzne Johna Loocke'a.

Świat przedstawiony zarówno w Kandydzie jak i w Nowym wspaniałym świecie to, jak na dzisiejsze czasy, wizje mało realistyczne. W Kandydzie mamy świat dawniejszy, żeby nie rzec ?przestarzały?. Natomiast w Nowym wspaniałym świecie przedstawiony jest obraz świata przyszłości, świata wynaturalizowanego, pozbawionego uczuć, sztucznego.

Renesans i Oświecenie są bliskimi sobie epokami w historii literatury. Są jednak zupełnie różne od Średniowiecza i Baroku, które z kolei są podobne do siebie. Podobieństwa i różnice w światopoglądzie poszczególnych epok są wynikiem występowania po sobie na przemian prądów romantycznych i kla-sycznych zgodnie z sinusoidą Krzyżanowskiego.

Jak pokazuje nam zachowany do dnia dzisiejszego dorobek renesansowej literatury polskiej i europejskiej, wielu poetów tejże epoki wzorowało się, tworząc swoją twórczość, do dzieł antycznych. Nierzadko kontynuowali oni w ten sposób myśli wyznawane przez swoich antycznych poprzedników. Do poetów takich zaliczyć możemy Jana Kochanowskiego, który pisząc fraszkę „Na dom w Czarnolesie”, zainspirował się horacjańskim wierszem „O co poeta prosi Apollina”.