Na podstawie fragmentów utworu Franciszka Karpińskiego "Laura i Filon" oraz innych przykładów twórczości sentymentalistów określ, w jaki sposób opisywali oni miłość i jakimi środkami wyrazu posługiwali się w tym celu.

Renesans Odsłon: 796
Twórcy sentymentalni bardzo często podejmowali tematykę miłosną. Jednym z nich był wybitny polski twórca Franciszek Karpiński, który opisywał miłość, nie tylko tę szczęśliwą, ale także taką jaka często zdarza się w prawdziwym życiu: przynoszącą ból, rozpacz, ale mimo wszystko niezbędną do życia bez której to nie miałoby ono większego sensu. Pisał on wspaniałe pieśni, wiersze, sielanki, które łączyły wspólne cechy charakterystyczne dla sentymentalizmu, którego to był przedstawicielem. Aby opisać uczucia rządzące człowiekem sentymentaliści posługiwali się różnymi środkami wyrazu, które wiernie oddawały zamierzone przesłanie utworu oraz aby zobrazować świat w nich przedstawiony.
Jednym z najpopularniejszych utworów polskich sentymentalistów jest "Laura i Filon" Franciszka Karpińskiego. Sielanka ta opisuje historię pasterza i pasterki, którzy umówili się pod jaworem, czyli na łonie natury. Dziewczyna spóźnia się, a gdy dociera na miejsce, nie zauważa nigdzie ukochanego. Gdy zapłakana i zrozpaczona zamierza wrócić do domu, z ukrycia wybiega Filon i wyjaśnia, że chciał sprawdzić, czy Laura naprawdę go kocha. Miłość w tym utworze jest wyraźnie spłycona, zbanalizowana, ogranicza się do euforii na myśl o spotkaniu, rozpaczy i zawodu w obliczu domniemanej zdrady oraz radości po wyjaśnieniu sytuacji. Karpiński dużą wagę przywiązuje do uczuć jednostki. Osobno zwraca uwagę na to co czuje Laura i na to co czuje jej ukochany Filon. Budowa utworu opisującego ich uczucie, chociaż regularna jest dość prosta, ale także śpiewna, dzięki czemu łatwo dorobić do niego melodię.nieskomplikowana. "Laura i Filon" składa się z wypowiedzi narratora, Laury i Filona. Język jest prosty, jasny i czytelny. Nie ma tam zawiłych metafor czy długich porównań. Głównymi środkami stylistycznymi są epitety, apostrofy i wykrzyknienia, które wyrażają nastrój i uczucia bohaterów.
Innym utworem opisującym miłość jest "Do Justyny" Franciszka Karpińskiego. Opisana zostaje tu tęsknota. Pozornie nie jest to wiersz o miłości, a jedynie porównaniem budzącego się na wiosnę świata ze stanem ducha wewnętrznego poety. Także tutaj mamy odniesienie do przyrody. Jest ona malownicza, harmonijna, łagodna dla człowieka. I chociaż wszystko rozkwita wraz z nadchodzącą wiosną to nastrój wiersza jest nostalgiczny, rzewny, tkliwy. Podmiotem lirycznym targają uczucia: miłość, smutek, żal i tęsknota za ukochaną kobietą. Język w tym utworze jest łatwy w odbiorze, prosty i potoczny. Wiersz jest regularny i rytmiczny. Rymy są bardzo dokładne. Jest opis przyrody. Ostatnia strofa to pointa. W utworze tym nie znajdziemy wyszukanych środków stylistycznych, ale za to bogaty jest w środki uplastyczniające takie jak epitety czy porównania. Mamy tam także pytania retoryczne podkreślające zwątpienie i frustracje zakochanego. Jest to wiersz o uczuciu i o tęsknocie. Styl jakim jest on napisany jest rzewny i tkliwy. Uczucia są zaprezentowane za pomocą przyrody i na tle przyrody.
Innym twórcą sentymentalnym był Franciszek Dionizy Kniaźnin, który w swoim wierszu ?Dwie lipy? pod pretekstem dwóch drzew, które mimo chęci nie mogły się połączyć przedstawia uczucia zakochanego, który nie może być ze swoją wybranką serca. I tu w wierszu ukazane jest łono natury. Zauważamy tu personifikację lip, co powoduje, że przyroda jest tu ożywiona, chociaż mimo to łagodna i malownicza. Uczucia człowieka są porównane z uczuciami drzewa. Nastrój tego wiersza jest melancholijny, nostalgiczny. Podmiot liryczny jest smutny, wypełniony miłością, ale także żalem, ponieważ nie może być z kimś na kim bardzo mu zależy. Budowa tego wiersza jest prosta, regularna, rytmiczna. I tutaj użyte środki stylistyczne mają za zadanie zobrazować miejsce, w którym dwie lipy nie mogą się zetknąć, a zakochany przeżywa dramat. Dlatego przeważają tu epitety i porównania. Zastosowane wykrzyknienia i pytania retoryczne mają za zadanie spotęgować uczucia miotające człowiekiem, natomiast personifikacja pokazuje jak bardzo człowiek jest podobny do przyrody i jak wielkie powiązania są między ludźmi, a przyrodą.
Specjalnością sentymentalistów było pisanie o miłości. Sposób jej przedstawiania ma pewne cechy wspólne. Przede wszystkim miejscem akcji zwykle jest łono natury, przyjaznej człowiekowi. Opisują miłość prostych ludzi, zwracając dużą uwagę na ich uczucia na uczucia jednostki, a nie ogółu. Utwory te są nostalgiczne, tkliwe, rzewne. Często podejmują się tematu rozstań, cierpienia, niepewności. Pokazują miłość taką jaka jest, chociaż zdarza im się upraszczać pewne sprawy, jak to ma miejsce w sielance ?Laura i Filon?. Twórcy inspirowani byli sztuką ludową, uczuciami, a także otaczającą ich przyrodą. Budowa utworów sentymentalnych charakteryzuje się prostą formą i obrazowym stylem.

Related Articles