Któż z nas nie marzy, aby się zakochać? Aby kochać i być kochanym? To takie wspaniałe. Towarzyszy każdemu człowiekowi niemal od narodzin aż po śmierć. Miłość – jak zwykło się mawiać – różne ma oblicza. Spełnia ona ważną rolę w naszym życiu. Jest też to pojęcie abstrakcyjne, często mylone z uczuciem, a przecież nad uczuciami można zapanować, nad miłością niekoniecznie. Jest od nikogo niezależna, słucha tylko głosu serca. Uczuciami są na przykład smutek, radość to właśnie nad nimi człowiek może zapanować. W epoce romantyzmu występuje pojęcie miłości romantycznej, którą czują bohaterowie o wyjątkowych cechach. To właśnie zarówno uczucia jak i postaci będzie dotyczyć moja praca.
Zbuntowany przeciwko wszelkim regułom i tradycji, niemiecki romantyk Johann Wolfgang Goethe (1749-1832) porównał miłość tak:
„Życie bez miłości to czarodziejska latania bez światła”
Napisał także powieść epistolarną pod tytułem: „Cierpienia młodego Wertera”. W swej niezbyt obszernej powieści uwzględnił wyżej wymienione pojęcia. Miłość romantyczna w danej epoce cechowała się świadomością potęgi miłości, postrzeganiem jako centrum i sens życia. Towarzyszyło jej pragnienie oddania siebie w całości kochanemu człowiekowi. Główny bohater utworu to młody mieszczanin-Werter. Przyjeżdża do Waldheim, aby odpocząć od zatłoczonego miasta. Cieszy się wiejskim spokojem oraz ciszą, czytając Homera. Stopniowo poznając mieszkańców wsi, zaprzyjaźniając się z nimi. Wszystko to opisuje w listach do swojego przyjaciela Wilhelma. Po niedługim czasie Werter poznaje Lottę. Wrażliwa i piękna dziewczyna podobnie jak Werter kocha literaturę, fascynuje się muzyką, a także lubi długie rozmowy. Uroda Lotty wywiera na młodym mieszczaninie nie małe wrażenie. Zakochuje się on bez pamięci. Istnieje jednak przeszkoda w miłości. Lotta ma już narzeczonego imieniem Albert. Dziewczyna nie zamierza rezygnować z przyszłego małżeństwa. Werter jednak nie może zapomnieć o ukochanej. Często się z nią spotyka podsycając tym samym coraz bardziej rozpalone uczucie. Analizuje każde słowo wybranki serca i każdy jej najdrobniejszy gest, aby tylko wyczytać z nich to, co mogłoby przynieść potwierdzenie tej miłości. Kiedy z podróży wraca Albert, Lotta wyraźnie odrzuca zaloty Wertera i nie chce już słuchać jego wyznań. Wówczas młodzieniec wyjeżdża, aby zapomnieć o wielkiej miłości. Podróż jednak nie przynosi pozytywnych rezultatów. Po powrocie do Waldheim usiłuje nadal spotykać się z zamężną już Lottą. Swą jakże wielką miłość podsyca bardziej czytając „Pieśni Osjana”. Wreszcie podczas jednego z wielu spotkań, przepełniony uczuciem Werter wyznaje dziewczynie swoja głęboką miłość. Zakłopotana mężatka deklaruje zalotnikowi jedyne przyjaźń. Zrozpaczony i pełen goryczy młodzieniec popełnia samobójstwo. Z pożyczonego od męża ukochanej Alberta pistoletu zabija się strzałem w głowę. W tej książce nawet wątki poboczne dotyczą miłości. Dobrym przykładem jest Albert i Lotta. Uczucie tych dwojga oparte jest na zaufaniu a także długoletniej przyjaźni. Miłość ta zyskuje swoim spokojem i stałością, mimo wyraźnego zagrożenia ze strony Wertera. Ofiarą zadłużenia w Lotcie był również Henryk – pracownik ojca dziewczyny, który z powodu niefortunnego uczucia stracił prace i popadł w obłęd. Kolejny z utworów, o jakich chciałabym wspomnieć w mojej pracy to „Kordian” Juliusza Słowackiego. Autor był ciągłym emigrantem-dramatopisarz i poeta (1809-1849). Jego dramat w trzech aktach opisuje życie młodego chłopca, który chory jest na „ból istnienia”. Od 1828 roku zaczyna podróżować po Europie. We Włoszech Kordian spotyka na swojej drodze piękną kobietę. Wyraźnie jest nią zainteresowany. Wioleta, bo tak właśnie miała na imię, spostrzega Kordiana w swojej obecności. Zainteresowanie ze strony młodzieńca stopniowo rośnie. Po pewnym czasie przeradza się w zakochanie. Mężczyzna jest oczarowany wdziękiem oraz delikatnością Wiolety. Oboje deklarują sobie miłość. Uczucie jednak nie trwa długo. Bardzo szybko młodzieniec przekonuje się, że deklarowane przez dziewczynę nie jest szczere i prawdziwe, tylko ma drugie dno. Kobieta odchodzi, kiedy okazuje się, że Kordian nie posiada majątku.
Utwory kończą się akcentem pesymistycznym. Żadna z tych miłości nie okazała się szczęśliwą (poza Albertem i Lottą). Bohaterowie romantyczni posiadali takie cechy jak: zdolność do wielkiej miłości, wrażliwość, idealizacja uczuć, jak również bunt wobec rzeczywistości. Nic nie robią połowicznie – jeśli już kocha się tak mocno jak Werter czy walczy tak jak Kordian poświęcają się temu całkowicie. Miłość romantyczna często jak właśnie w tych przypadkach bywa nieodwzajemniona, przez co nie może się spełnić. Dlatego pociąga za sobą smutek oraz cierpienie. Wprawia w nastrój przygnębienia, powoduje obłęd, czy inną chorobę. Wielu niemogących wyobrazić sobie życia bez osoby ukochanej, lub po wyraźnym odtrąceniu popełniło samobójstwo. Na koniec chciałabym zacytować słowa Anny Kamieńskiej, które wydaje mi się odzwierciedlają miłość romantyczną:
„Prawdziwa miłość jest chyba tylko samą tęsknota i pragnieniem.”