Czy tytuły „Przedwiośnie” i „Granica” dobrze oddają ideowy sens tych powieści?

XX lecie Odsłon: 1252
Tytuły utworów literackich mają wielorakie zadania. Często stanowią zapowiedź treści dzieła, symbolizują znaczenie głównych wątków lub stanowią wskazówkę, mającą pomóc czytelnikowi w zrozumieniu i interpretacji przekazanej przez autora fabuły.

Zagadnienie to dotyczy także powieści „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego i „Granicy” Zofii Nałkowskiej.
Rozpatrując pierwszą z nich, zauważamy, iż autor odwołuje się do pory roku, która przygnębia swą brzydotą, szarością i zimowym chłodem, ale zapowiada nadejście wiosny- okresu radości i rozkwitu przyrody. Takiej samej przemiany Żeromski pragnie dla Polski. Pisarz, widząc nieudolność rządzących, trudną sytuację wewnętrzną wyzwolonego kraju, krytykuje panujący w nim nieład. Jednocześnie chce, by jego ojczyzna obrała dla siebie najlepszą drogę rozwoju i w ten sposób w pełni się odrodziła, będąc dla jej mieszkańców „szklanym domem”.
Przedwiośnie może także być w przypadku tej powieści symbolem młodości głównego bohatera- Cezarego Baryki, którego osobowość kształtuje się wraz z przemianami polityczno- społecznymi zachodzącymi w otaczającym go świecie (najpierw w Baku, następnie w Warszawie, a później w Nawłoci). Baryka pod wpływem tych wydarzeń konfrontuje swe marzenia z rzeczywistością, a przekonania z młodzieńczych lat zaczyna powoli poddawać w wątpliwość.

W „Granicy” zaś autorka opisuje relacje łączące świadomość ludzkiego postępowania z jego skutkami dla społeczeństwa. Przedmiotem jej rozważań staje się historia życia głównej postaci- Zenona Ziembiewicza, człowieka, który poprzez działanie mechanizmów politycznych wyzbywa się moralnej odpowiedzialności za swoje czyny. Z radykalizującego społecznie studenta bohater zmienia się w karierowicza - redaktora wpływowej gazety, sanacyjnego dygnitarza i wreszcie w prezydenta miasta odpowiedzialnego za strzelanie do manifestujących robotników.
Zemsta Justyny Bogutówny- służącej w domu matki głównego bohatera, wcześniej uwiedzionej i porzuconej przez Zenona- staje się przyczyną jego śmierci.
Wszystkie te wątki dają prawo do postawienia tezy, że pomiędzy prawdą psychologiczną a społeczną istnieje granica, której przekraczać nie wolno.

Tytuły obu powieści doskonale odzwierciedlają zawarte w nich przesłania, stanowią punkty odniesienia do formułowania wniosków z przeczytany lektur i z cała pewnością oddają ich ideowy sens.

Related Articles