W oparciu o utwory literatury obozowej i łagrowej udowodnij tezę, że przystosowanie jest zagrożeniem człowieczeństwa i ratunkiem dla życia człowieka

Pisząc pracę, na wybrany przeze mnie temat, starałam się udowodnić, że przystosowanie się do życia w łagrze lub obozie stanowi zagrożenie dla człowieczeństwa i ratunek dla życia człowieka. Będę starała się przedstawić życie w obozie jak i w łagrze.

Życie obozowe zostało przedstawione w utworze Zofii Nałkowskiej "Meddiony". Utwór ten to relacje byłych więźniów obozów koncentracyjnych i obozów pracy oraz naocznych świadków dramatów ludzkich.

Obozy niemieckie były dobrze zorganizowanymi "maszynkami" stworzonymi do zabijania. Warunki jakie wnich panowały nie mogą być oddane przez żaden utwór. Jednak relacje w "Meddionach" mogą dać pewnego rodzaju wizję życia obozowego, pracy, stosunków międzyludzkich. Umiejętność przystosowania się do istniejących tam warunków była głównym warunkiem przetrwania.

przykładem na to może być jedno z opowiadań zawarte w "Meddionach" pt. "Dno". W relacji tej jedna z więźniarek obozowych opisuje tragedię kobiet obozowych. Przedstawia obraz kobiety, w której Niemcy wytworzyli instynkt zwierzęcy (kobieta ta jadła zwłoki ludzkie w bunkrze, w którym odsiadywała karę). Kobieta ta to jeden z przykłądów człowieka, która nie widząc innej drogi ratunku jak kanibalizm, zatraca wszelkie wartości człowieczeństwa, zrównuje się ze zwierzęciem. Mniej drastycznym przykłądem, na brak człowieczeństwa w tym opowiadaniu, może być obraz bitych kobiet przez niemiecie oprawczynie. Współtowarzyszki niedoli tej bitej kobiety, nie mogą jej pomóc, bo boją się śmierci. Wiedzą, że wszelkie współczucie będzie wyrokiem na ich własne życie. Mamy tu do czynienia z typowym przykładem braku solidarności ludzkiej, wytępionym poprzez represje i warunki obozowe. Nie tylko w obozie, w samym jego sercu zanikał instynkt człowieczeństwa. przykładem na to może być chłopiec, który w opowiadaniu "Doktor Spanner" pełnił rolę pomocnika w laboratorium. Chłopiec ten mimo tego, że jest młody, opowiada ze spokojem o tym co widział w krematorium, o doświadczeniach przeprowadzanych na ludziach. Nie stanowi to dla niego żadnego problemu, nie jest dylematem moralnym. Nie myśli nad tym co robił i dla kogo. Uważał, że musi pomagać gestapowcom, gdyż inaczej mógł podzielić los obozowych więźniów.

Jest to typowy przykład na to, że w obliczu zagrożenia, niebezpieczeństwa, człowiek wyzbywa się wszelkich uczuć, rozterek moralnych.

Drugim przeze mnie opisywanym utworem, w którym dokładnie przedstawiony został obraz obozu są "Opowiadania" Borowskiego. Borowski w utworze tym przedstawia cały schemat działania obozu. Przedstawia stosunki międyludzkie. Uważa, że na litość, współczucie, pomoc nie było miejsca w obozie. Borowski twierdzi, że obóz mógł tylko przeżyć człowiek, który wyzbył się wszelkich uczuć, wartości. Twierdzi także, że obóz można przeżyć tylko fizycznie, gdyż psychika więźnia jest całkowicie zniszczona. Autor uważa, że obóz rządzi się swoimi prawami. Ustalają je sami więźniowie w myśl najsilniejsi fizycznie i psychicznie przeżyją. W "Opowiadaniach" Borowskiego, zanika granica między katem (oprawcą), a więźniem. W obozie dla więźnia katem może być niemiecki żołnierz, a także kolega z baraku. Dla polepszenia swoich warunków bytowych i szans na przeżycie, więźniowie pracowali dla strażników obozowych. Chęć przeżycia, minimalna szansa na przetrwanie była dla więźniów ważniejsza od pewnych norm etycznych, wartości moralnych. Ludzie nie potrafili odóżnić dobra od zła. Autor uważa, że tylko moralność obozowa, patrzenie na świat kategoriami życia obozowego, dawały szanse na dłuższe, choć nie zawsze wolne życie, istnienie.

Inaczej sytuacja miała się w łagrach sowieckich. Ludzie przysyłani do nch byli "legalnie sądzeni" i skazywani na kilkuletnie więzienie. Łagry były zorganizowaną gałęzią przemysłową ZSRR. Życie w nich, nastrój tam panujący, warunki, zostały opisane w "Innym Świecie" Grudzińskiego. W utworze tym autor przedstawia poszczególne etapy zycia ludzkiego. Stara się wyjaśnić jakimi prawami rządziły się zbudowane na pustkowiu łagry. tu (tzn. w łagrach) przystosowaniu się do istniejących warunków, powodowała lepszy byt, lepsze znaczenie samotności. Poprzez podporządkowanie się regulaminowi obozwemu, człowiek mógł godniej spędzić czas, zapomnieć o przeszłości. Zasadniczą różnicą między człowiekiem z obozu, a więźniem z łagru było to, że człowiek obozowy był, istniał, tylko fizycznie, natomiast więzień łągrowy (nie każdy) potrafił mimo wszystko wierzyć, bawić się, wspominać. Właśnie dla niektórych religia i wspomnienia były motywacją do dalszego życia. Chęć istnienia była tak duża, że człowiek złagrowany chciał zapomnieć o przeszłości. Niestety było to niemożliwe. Prędzej czy później więzień "przegrywał wojnę ze wspomnieniami".

Kończąc pracę, chciałąbym zauważyć, że nie sposób udowodnić tezę, zawartą w temacie. Uważam, że kto nie przeżył obozu nie będzie potrafił trafnie zrozumieć czym było dla człowieka przystosowanie się do warunków obozowych i łagrowych.