• ad hoc = specjalnie w tym celu (dosł. do tego)
• ad rem = do rzeczy (odnośnik do właściwej treści)
• ad vocem = do wypowiedzi (dosł. do głosu) (odnośnik do wypowiedzi przedmówcy)
• alma mater = synonim akademii lub uniwersytetu (dosłownie: matka karmicielka)
• alter ego = drugie ja
• bona fide = w dobrej wierze (także: bona fides = dobra wiara)
• de facto = w rzeczywistości
• de iure = zgodnie z prawem (legalnie), formalnie
• deus ex machina = (rozwiązanie) nie mające znamion prawdopodobieństwa, np. w dramaturgii (dosłownie: bóg z maszyny)
• ergo = a więc
• et cetera (skracane do etc.) = i tak dalej
• ex aequo = na równi, jednakowo
• ex cathedra = o sposobie wypowiadania się: autorytatywnie, nie dopuszczając dyskusji (dosłownie: z mównicy, z katedry)
• ex oriente lux, ex occidente lex = ze wschodu światło (kultury), z zachodu praworządność (starożytna definicja wkładu obydwu połówek cesarstwa rzymskiego w dorobek całego państwa)
• explicite = jawnie, wyraźnie
• honoris causa = stopień naukowy nadawany za zasługi (dosłownie: dla zaszczytu)
• horribile dictu = strach powiedzieć
• ibidem (skracane do ib., ibid.) = tamże
• idem (skracane do id.) = to samo
• idem per idem = to samo przez to samo ("wyjaśnianie" pojęcia tym samym pojęciem)
• id est (skracane do i.e.) = to jest (to znaczy)
• ignotum per ignotum = nieznane przez nieznane (wyjaśnianie pojęcia przez inne, nieznane pojęcie)
• implicite = domyślnie
• in flagranti (delicto) = na gorącym uczynku
• in situ = w (pierwotnym) położeniu, miejscu
• in spe = w przyszłości, o czymś co jest spodziewane (dosłownie: w nadziei)
• in statu nascendi = w fazie początkowej (dosłownie: w stanie rodzenia się)
• lege artis = (postępowanie) według prawa, zgodnie z przepisami
• liberum veto = dosłownie: wolne "nie pozwalam"
• loco citato = w miejscu cytowanym
• modus operandi = sposób działania (np. przestępcy)
• modus vivendi = sposób życia, współżycia (np. ustalone warunki pokoju między zwaśnionymi stronami)
• nolens volens = chąc nie chąc
• quod erat demonstrandum (skracane do QED) = co było do udowodnienia (formuła kończąca dowód)
• pars pro toto = część zamiast całości
• per analogiam = przez analogię
• per procura = przez pełnomocnika
• pro publico bono = dla dobra publicznego
• primus inter pares = pierwszy między równymi
• sensu largo = w znaczeniu szeroko pojętym
• sensu stricto = w znaczeniu ścisłym
• signum temporis = zazwyczaj: zdarzenie znamionujące początek lub koniec epoki (dosłownie: znak czasu)
• (condicio) sine qua non = (warunek) niezbędny (dosłownie: bez którego nie)
• tabula rasa = czysta karta (dosłownie: tabliczka wygładzona)
• tertium non datur = trzeciej możliwości nie ma
• terra incognita = nieznany ląd, nierozpoznana dziedzina (np. w nauce; porównaj z "hic sunt leones")
• vel = albo
• verbatim = dosłownie
• vice versa = na odwrót, z drugiej strony
• vide = zobacz (odnośnik do innego miejsca w tekście)
• vis maior = siła wyższa
• vis vitalis = siła żywotna
• votum separatum = dosłownie: zdanie odrębne (zdanie inne niż popierane przez ogół
Orginal Gutek 2005
gucioo.mylog.pl
