Sentencje

NON TAM PRAECLARUM EST SCIRE LATINE QUAM TURPE NESCIRE
Nie tylko chwalebnie jest znać łacinę, co haniebnie jest jej nie znać

QUIDQUID DISCIS, TIBI DISCIS
Czegokolwiek się uczysz, uczysz się dla siebie

NON SCHOLAE, SED VITAE DISCIMUS
nie uczy my się dla szkoły, lecz dla życia

HISTORIA VITAE MAGISTRA EST
Historia jest nauczycielką życia

EXEMPLIS DISCIMUS
Uczymy się na przykładach

IGNAVIS SEMPER FERIAE
Lenie zawsze mają święto

MANUS MANUM LAVAT
Ręka rękę myje

FESTINA LENTE
Spisz się powoli

ERUDITIO ASPERA – OPTIMA (EST)
Surowe wychowanie jest najlepsze

GARRULA LINGUA NOCET
Gadatliwy język szkodzi

MALA HERBA CITO CRESCIT
Złe zioło szybko wzrasta

NOLI TURBARE CIRCULOS MEOS
Nie zamazuj moich kół

NOLI ME TANGERE!
Nie dotykaj mnie!

CAVE CANEM!
Strzeż się psa!

REPETITIO EST MATER STUDIORUM
Powtarzanie jest matką nauczania

SALUS REI PUBLICAE SUPREMA LEX!
Dobro państwa najwyższym prawem!

SCIO ME NIHIL SCIRE
Wiem, że nic nie wiem

QUI NON LABORAT, NON MANDUCAT
Kto nie pracuje, ten nie je
PANEM ET CIRCENSES!
Chleba i igrzysk!

PLENUS VENTER NON STUDET LIBENTER
Najedzonemu nie idzie nauka \ Pełen żołądek nie uczy się chętnie

IN VINO VERITAS IN AQUA SANITAS
W winie prawda, w wodzie zdrowie

AB OVO USQUE AD MALA
Od jajka aż do jabłek \ Od początku do końca

GUTTA CAVAT LAPIDEM NON VI, SED SAEPE CADENO
Kropla drąży skałę nie siłą, lecz częstym spadaniem

SALUS AEGROTI SUPREMA LEX!
Dobro chorego najwyższym prawem!

SAPERE AUDE, INCIPE
Odważ się być mądrym, zacznij

O TEMPORA, O MORES!
O czasy, o obyczaje!

RATIONALE ANIMAL EST HOMO
Człowiek jest istotą rozumną

REBUS SIC STANTIBUS
Skoro tak się mają czasy

MITTE IOCOS!
Daj spokój żartom!

EQUI DONATI DENTS NON INSPICIUNTUR
Darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby

AMOR OMNIA VINCI
Miłość wszystko zwycięża

SENECTUS IPSA MORBUS
Sama starość chorobą

OMNE PRINCIPIUM DIFFICILE (EST)
Każdy początek jest trudny

MANU PROPRIA
Własnoręcznie

ELEPHANTUM ET MUSCA FACIS
Robić z igły widły

LITTERA DOCET, LITTERA NOCET
Litera uczy, litera szkodzi
CORNIX CORNICI OCULUM NON EFFODIT
Kruk krukowi oka nie wykole

SINE LABORE NON ERIT PANIS IN ORE
Bez pracy nie ma kołaczy

PERICULUM IN MORA
Niebezpieczeństwo w zwłoce

NON OMNIA POSSUMUS OMNES
Nie wszystko możemy wszyscy

LEX RETRO NON AGIT
Prawo nie działa wstecz

DURA LEX, SED LEX
Twarde prawo, ale prawo

PER ASPERA AD ASTRA
Przez trudy do gwiazd

MENS SANA IN CORPORE SANO
W zdrowym ciele zdrowy duch

FORTES FORTUNA ADIUVAT
Śmiały sprzyja los

VIVERE MILITARE EST
Życie jest walką

RARO SCELESTUM DESERUIT POENA
Rzadko kara mija zbrodniarza

NEMO EST CASU BONUS
Nikt nie jest dobry przypadkiem

VARIETAS DELECTAT
Różnorodność cieszy

MISER RES SACRA
Nieszczęśliwy człowiek jest rzeczą świętą

NOSCE TE IPSUM
Poznaj samego siebie

VERBA VOLANT, SCRIPTA MANET
Słowa ulatują, pismo pozostaje

AMICUS CERTUS IN RE INCERTA CERNITUR
Prawdziwego przyjaciela poznaje się w biedzie

DILIGENTIA DITAT
Pilność wzbogaca
EST MODUS IN REBUS
Wszystko ma swoje granice

IGNORANTIA IURIS NEMINEM EXCUSAT
Nieznajomość prawa nie usprawiedliwia nikogo

NEMO SINE VITIIS EST
Nikt nie jest bez wad

MENDACEM MEMOREM ESSE OPORTET
Kłamstwo ma krótkie nogi

MILLE VIAE DUCUNT HOMINEM PER SAECULA ROMAM
Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu

NOCTE LATENT MENDAE
Mądry Polak po szkodzie

NON OMNIBUS EADEM PLACENT, NEC CONVENIUNT QUIDEM
Jeszcze się taki nie urodził, co by wszystkim dogodził

NULLUM SINE AUCTORAMENTO MALUM EST
Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło

OCULUS SNIMI INDEX
Oczy zwierciadłem duszy

OCULUM PRO OCULO, DENTEM PRO DENTE
Oko za oko, ząb za ząb

OTIA POST NEGOTIA
Najpierw praca, potem odpoczynek

PER RISUM MULTUM DEBES COGNOSCERE STULTUM
Poznać głupiego po śmiechu jego

POTIOR EST, QUI PRIOR EST
Kto pierwszy, ten lepszy

PRIMA VIA ARDUA EST
Początki zawsze są trudne

QUOD FIERI POTEST PER PAUCA, NON FIERI DEBET PER PLURA
Co masz zrobić jutro, zrób dziś

QUO SEMEL EST IMBUTA RECENS SERVABIT ODOREM TESTA DIU
Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci

SI VIS PACEM, PARA BELLUM
Jeśli chcesz pokoju, szykuj wojną

SCIENTIA POTESTAS EST
Wiedza to potęga
SURDO FABULAM NARRAS
Czas leczy wszystkie rany

UNA HIRUNDO NON FECIT VERBA
Jedna jaskółka nie czyni wiosny

AUT BENE, AUT NIHIL
Albo nic, albo dobrze

SCILICET
A mianowicie

EXPLICITE
Bez ogródek

EX CATHEDRA
Bez dyskusji (w sposób przecinający dyskusję)

AD UNUM OMNES
Bez wyjątku (wszyscy)

NON ENIM PARANDA NOBIS SOLUM, SED FRUENDA SAPIENTIA EST
Nie tylko powinniśmy zdobywać mądrość, lecz także z niej korzystać

CAVE, QUID DICAS, QUANDO ET CUI
Strzeż się, co mówisz, kiedy i komu

RELATA REFERO
Powtarzam to, co mi powiedziano

FATA NOLENTEM TRAHUNT
Los ciągnie człowieka wbrew jego woli

SIT NOX CUM SOMNO, SIT SINE LITE DIES!
Oby noc była ze snem, oby dzień był bez kłótni

FACILE DICTU, DIFFICILE FACTU
Łatwo powiedzieć, trudno zrobić

ASINUS ASINO PULCHERIMUS
Osioł osłu wydaje się najpiękniejszy

REDDE, QUOD DEBES
Oddaj coś winien

CUIUS REGIO, EIUS RELIGO
Czyja władza, tego religia

QUO IURE?
Jakim prawem?

QUI ACCUSARE VOLUNT, PROBATIONES HABERE DEBENT
Którzy chcą oskarżać, powinni mieć dowody
DIEM PERDIDI!
Zmarnowałem dzień!

DIES DIEM DOCES
Dzień uczy dzień

AMORE, MORE, ORE, RE SERVANTUR AMICITIAE
Miłością, obyczajem, mową, czynem chronione są przyjaźnie

MELIOR CANIS VIVUS LEONE MORTUO
Lepszy żywy pies niż martwy lew

VILIUS ARGENTUM EST AURO, VIRTUTIBUS AURUM
Mniej warte jest srebro od złota, a od zalet złoto

NULLUS EST LOCUS DOMESTICA SEDE IUCUNDIOR
Żadne miejsce nie jest milsze niż dom (domowe pielesze)

VENI, VIDI, VICI
Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem

IN DUBIO PRO REO
W wypadku wątpliwym należy wyrokować na korzyść oskarżonego

TRES FACIUNT COLLEGIUM
Trzej czynią zespół

OMNIS ARS NATURE IMITATIO EST
Każda sztuka jest naśladowaniem natury

MANIFESTA NON EGENT PROBATIONE
Oczywiste nie wymaga dowodu

QUI GLADIO FERIT, GLADIO PERIT
Kto mieczem wojuje, od miecza ginie

AVE CAESAR, MORITURI TE SALUTANT
Witaj Cesarze, pozdrawiają cię ci, którzy umrą

ACTORI INCUMBIT PROBATIO
Na powodzie ciąży obowiązek uzasadnienia oskarżenia

AMBULATORIA EST VOLUNTAS TESTATORIS USQUE AD MORTEM
Wola testatora jest zmienna aż do śmierci

CONFESSIO EST REGINA PROBATIONUM
Przyznanie się do winy jest królową dowodów

CRIMEN GRAVE NON POTEST NON ESSE PUNIBILE
Ciężkie przestępstwo nie może pozostać bez kary

CUI PRODEST SCELUS, IS FECIT
Ten popełnił zbrodnię, komu przynosi korzyść
EI INCUMBIT PROBATIO, QUI DICIT, NON QUI NEGAT
Obowiązek dostarczenia dowodu spada na tego, kto twierdzi, a nie na tego, kto zaprzecza

FATETUR FACINUS, QUI IUDICIUM FUGIT
Przyznaje się do winy, kto unia sądu

FRAUS EST FRAUDEM CELARE
Oszustwem jest ukrywać oszustwo

IUS EST ARS BONI ET AEQUI
Prawo jest sztuką postępowania dobrego i sprawiedliwego

LEGEM BRAVEM ESSE OPORTET, QUO FACILIUS AB IMPERITIS TENEATUR
Prawo powinno być zwięzłe, by łatwiej je rozumieli niedoświadczeni

LEX PROSPICIT, NON RESPICIT
Prawo przewiduje na przód, a nie wstecz

BENEFICIUM INVENTARII
Dobrodziejstwo inwentarza

NEMINEM CAPTIVABIMUS NISI IURE VICTUM
Nikogo nie uwięzimy, jeśli go prawem nie przekonamy

SEMEL HERES, SEMPER HERES
Kto raz stał się dziedzicem, nie może przestać nim być

NEMO IUDEX (TESTIS) IDONEUS IN PROPRIA CAUSA (IN RE SUA)
Nikt nie jest odpowiednim sędzią (świadkiem) we własnej sprawie

VIM VI REPELLE LICET
Wolno na przemoc odpowiadać siłą

VIM VI DEFENDERE OMNES LEGES OMNIAQUE IURA PERMITTUNT
Wszelkie ustawy i prawa dozwalają bronić się siłą przeciwko sile

SUPERFICIES SOLO CEDIT
To, co znajduje się na powierzchni gruntu, staje się jego częścią składową

NON OMNE, QUOD LICET, HONESTUM EST
Nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe

OPTIMUS TESTIS CONFITENS REUS
Najlepszym świadkiem przyznający się do winy oskarżony

OTIA DANT VITIA
Nieróbstwo powoduje występki

PATERE LEGEM, QUAM IPSE TULERIS
Poddaj się prawu, któreś sam ustanowił

PER FAS ET NEFAS
Prawem i lewem (bezprawnie) \ Wszelkimi środkami godziwymi i niegodziwymi
PRIUS QUAM EXAUDIAS, NE IUDICES!
Zanim nie wysłuchasz, nie osądzaj!

PRO AEQUO ET BONO
Za słuszne i dobre \ Jako słuszne i dobre

PRO ET CONTRA
Za i przeciw

PROHIBENDA EST IRA IN PUNIENDO
W karaniu należy pohamować gniew

QUO TITULO?
Jakim prawe? \ Z jakiego tytułu?

QUOD NON LICET FEMINIS, AEQUE NON LICET VIRIS
Co nie przystoi kobietom, tak samo nie przystoi mężczyznom

REBUS SIC STANTIBUS
Gdy sprawy tak stoją \ W takiej sytuacji

RARO SCELESTUM DESERUIT POENA
Rzadko kara mija zbrodniarza

REDDE, QOUD DEBES
Oddaj, coś winien

REPREHENSIO CALUMNIA VACARE DEBET
Potępienie powinno być wolne od obrazy

RES IUDICATA PRO VERITATE HABETUR
Wyrok raz wydany ma być niepodważalny

SINE DUBIO
Bez wątpienia

SECUNDUM ORDINEM
Z zachowanym porządkiem \ Wedle porządku

SI VIS PACEM, PARA IUSTITIAM
Jeśli chcesz pokoju, stosuj sprawiedliwość

SUBLATA CAUSA TOLLITUR EFFECTUS
Z usunięciem przyczyny ginie skutek

STET PRO RATIONE VOLUNTAS
Niech za przyczynę wystarczy wola

SUUM CUIQUE
Każdemu, co mu się należy

UT EXEMPLUM DOCET
Jak uczy przykłąd
TESTAMENTUM AD PIAS CAUSAS
Zapis na cele dobroczynne

VIS MAIOR
Siła wyższa

UNA ATQUE EADEM VOCE LEX OMNIBUS LOQUITUR
Prawo powinno mówić do wszystkich jednym i tym samym głosem

VARBI CAUSAS
Na przykład \ Dla przykładu

VI MANDATI
Z mocy rozkazu \ Z upoważnienia

ULTIMA RATIO
Ostateczny (decydujący) argument

IN FLAGRANTI
(Schwytany) Na gorącym uczynku

IN LOCO DELICTI
Na miejscu zbrodni

POST CENAM STABIS VEL PASSUS MILLE MEABIS!
Po jedzeniu postój lub przejdź tysiąc kroków!

PRAESENTE MEDICO NIHIL NOCET
W obecności lekarza nic nie szkodzi

PRIMUM NON NOCERE
Po pierwsze nie szkodzić

TUTO, CELERITER, IUCUNDE (CURARE)
Leczyć bezpiecznie, szybko, przyjemnie

AMANTES AMENTES
Zakochanie (są jak) szaleni

AMANTIUM IRA AMORIS INTEGRATIO EST
Kto się czubi, ten się lubi

AMARE SIMUL ET SAPERE IPSI IOVI NON DATUR
Jednocześnie kochać i zachować rozsądek, to nie jest dane nawet Jowiszowi

AMOR CAECUS
Miłość jest ślepa

AMORIS VULNUS IDEM SANAT, QUI FACIT
Ranę miłości ten sam leczy, kto ją zadaje

ANTIQUUS AMOR CANCER EST
Dawna miłość nie rdzewieje
AUT ODIT AUT AMAT MULIER, NIHIL EST TERTIUM
Albo kocha, albo nienawidzi, trzeciej ewentualności nie ma

NIHIL DIFFICILE AMANTI
Nic trudnego dla kochającego

ODI ET AMO
Nienawidzę i kocham

QUANTUM EST UNI PLACERE VIRO!
Jak trudno kobiecie płonąć miłością do jednego mężczyzny!

GAUDE SORTE SUA!
Ciesz się ze swego losu

HABITA TECUM
Zastanów się nad sobą

HANC PERSONAM INDUISTI, AGENDA EST
Wziąłeś na siebie tę rolę, więc graj ją

MACTE ANIMO!
Śmiało! Odważnie!

NEC TENERAS SEMPER TUTUM CAPTARE PUELLAS
Nie zawsze jest bezpiecznie podrywać młode dziewczyny

NIL DESPERANDUM
Nie należy rozpaczać

NON DICTIS, SED FACTIS
Nie słowami, ale czynami

NON MULTA, SED MULTUM
Nie dużo, ale gruntownie (umieć)

NON VIVERE, SED VALERE VITA
Nie żyć, ale znaczyć w życiu

NULLA AETAS AD DISCENDUM SERA
Na naukę nigdy nie jest za późno

PAULO MAIORA CANAMUS!
Przejdźmy do spraw poważniejszych!

PLUS EST PERICULI ANUM LACESSERE QUAM CANEM
Niebezpieczniej jest drażnić starą babę niż psa

QUIDQUID AGIS, PRUDENTER AGAS ET RESPICE FINEM!
Cokolwiek czynisz, czyń roztropnie i patrz końca!

QUIETA NON MOVERE
Nie budź licha
NON PROGREDI EST REGREDI
Nie iść do przodu to cofać się

OSCITANTE UNO DEINDE ET ALTER
Kto z kim przystaje, ten takim się staje

PARIETI LOQUERIS
Mówisz do ściany

PERFER ET OBDURA! DOLOR HIC TIBI PRODERIT OLIM!
Znoś i wytrwaj! Ból ten przyda ci się kiedyś!

PERFER ET OBDURA! MULTO GRAVIORA TULISTI!
Znoś i wytrwaj! O wiele cięższe rzeczy przeniosłeś!

RISU EMORIOR
Umieram ze śmiechu

SIC FATA VOLUNT
Tak chce los

TURPE EST ALIUD LOQUI, ALIUD SENTIRE
Ohydne jest co innego mówić, co innego myśleć

ALTERI VIVAS OPORTET, SI TIBI VIS VIVERE
Trzeba żebyś żył dla innych, jeśli chcesz żyć dla siebie

CARUM EST, QUOD RARUM EST
Drogi jest to, co rzadkie

CASUS UBIQUE VALET
Przypadek wszędzie ma znaczenie

CAVERE DECET, TIMERE NON DECET
Przystoi być ostrożnym, nie przystoi lękać się

CERTA TIBI A NOBIS DABITUR MENSURA BIBENDI: OFFICIUM PRAESTENT MENSQUE PEDESQUE SUUM
Zezwolimy ci na określoną miarę picia, aby umysł i nogi spełniały swoją rolę

CONTRA VIM MORTIS NON EST MEDICAMEN IN HORTIS
Przeciwko mocy śmierci nie ma ziół w ogrodach

DE NIHILO NIHIL FIT
Z niczego nic nie powstaje

DICERE NON EST FACERE
Mówić nie znaczy działać

ARGUMENTA NON NUMERANDA, SEN PONDERANDA SUNT
Argumenty należy nie liczyć, lecz ważyć


ATTENDITE A FALSIS PROPHETIS
Strzeżcie się fałszywych proroków

BEATUS ILLE, QUI PROCUL NEGOTIIS
Szczęśliwy ten, kto z dala od trosk

BELLUM OMNIUM CONTRA OMNES
Wojna wszystkich przeciwko wszystkim

CIRCULUS VITIOSUS
Błędne koło

COMMOVEBO CAELUM ET TERRAM
Niebo i ziemię poruszę

DOMINUS DEDIT, DOMINUS ABSTULIT
Bóg dał, Bóg wziął

DULCE EST DESIPERE IN LOCO
Miło szaleć, kiedy czas po temu

EST MODUS IN REBUS, SUNT CERTI DENIQUE FINES
We wszystkim jest miara, są wreszcie pewne granice

EX PROMPTU
Bez przygotowania \ Naprędce

FACILIUS EST CAMELUM PER FORAMEN ACUS TRANSIRE
Łatwiej jest wielbłądowi przejść przez ucho igielne

FILA VITAE
Nici żywota

FLETUS ET STRIDOR DENTIUM
Płacz i zgrzytanie zębów

HABENT SUA FATA LIBELLI
Książki mają swoje losy

HOC ERAT IN VOTIS
O tym tylko marzyłem

HOMO VIATOR
Człowiek wędrowiec

INTER ARMA SILENT MUSAE
W czasie wojny milczą Muzy

INTER MALLEUM ET INCUDEM
Między młotem a kowadłem

MENS AGITAT MOLEM
Duch porusza materię
MOTU PROPRIO
Z własnej woli

QUOUSQUE TANDEM ABUTERE, CATILINA, PATIENTIA NOSTRA?
Jak długo jeszcze będziesz, Katylino, nadużywał naszej cierpliwości?

SI PARVA LICET COMPONERE MAGNIS
Jeżeli można porównywać sprawy małe z wielkimi

SPIRITUS FLAT, UBI VULT
Duch tchnie, kędy chce

TEMPUS OPPORTUNUM NOSCE
Umiej chwycić stosowny moment

TERRA, QUAE FLUIT LACTE ET MELLE
Ziemia mlekiem i miodem płynąca

UBI SUNT, QUI ANTE NOS IN MUNDO FUERE?
Gdzież są ci którzy przed nami byli na świecie?

UNDE VENIS ET QUO TENDIS?
Skąd idziesz i dokąd zmierzasz?

UT DESINT VIRES, TAMEN EST LAUDANDA VOLUNTAS
Choćby zabrakło sił, godne jednak pochwały są dobre chęci

UT PICTURA POESIS
Poezja jest jak obraz


Related Articles