Znany aktor, scena erotyczna, albo nawet dwie(im więcej tym lepiej) trochę akcji, parę efektów specjalnych, sława i rozgłos- główne walory stanowiące o oglądalności filmu w dzisiejszych czasach. Czy możemy posunąć się do tak niesłusznej generalizacji? Czy kino współczesne straciło swoją wysublimowana pozycję-środka szerzącego kulturę i stało sie jedynie skutecznym sposobem walki z nudą, zapełniającym wolny czas i nie wnoszącym nic pożytecznego do naszego życia? Amerykanizacja, masowość kina i szerząca sie komercjalizacja rzucaja dziś cień na ten, do tak niedawno poszerzający horyzonty wynalazek XX wieku Jednak nawet to nie jest w stanie zniweczyc różnorodnych zalet, które cechują kino od momentu wynalezienia go przez braci Lumiere, oraz jego ogromnej popularności.
. Jak wszyscy dobrze wiemy wiele się zmieniło od kiedy w 1934 roku powstal w USA pierwszy film barwny. Kino dynamicznie ewoluowało, parło naprzód z finezją i niezwykłym uporem, osiągając w ostatecznym rozrachunku obecną formę. Czy jednak efekt jest miarodajny wykonanej pracy? Odpowiedź nie wydaje się być wcale taka jednoznaczna.
Wprowadzenie nowych technik (szeroki ekran, stereofonia) oraz gwaltowna ekspansja telewizji wplynely na rozwój sztuki filmowej wzbogacając ją i uatrakcyjniając. Zaczęto tworzyć niezapomniane widowiska. Okazało sie możliwe swobodne operowanie czasem i przestrzenia(kino trójwymiarowe), luzna dramaturgia. Powstało wiele nowych gatunków filmów, które zaczęła cechować bardzo szeroka i różnorodna tematyka począwszy od komedii po melodramaty i filmy historyczne, co spowodowało większe zainteresowanie ludzi filmem, pozwalając każdemu znaleźć coś odpowiedniego dla siebie. Dzięki temu doszło do tego, iż obecnie filmy przedstwiaja widzom wszystkie dziedziny życia, podejmują skomplikowana problematyke psychol. (celowali w tym zwl. rezyserzy fr. - J. Renoir, M. Carn, J. Feyder) pokazują różne, jakże realne wizje przyszłości. I tak na przykład filmy animowane zwłaszcza bajki Walta Disney, po które siegaja zarówno mali jak i duzi widzowie, pełnią rolę edukacyjną oraz dostarczają przyjemności. Wzbogacają dzieci o wartości takie jak miłość czy przyjaźń, rozwijają w nich wyobraźnię, pozwalając przeżyć przygodę i miłe chwile. Ponadto uwrazliwiają dzieci na zło i niesprawiedliwość, pomagają prawidłowo się rozwijać i sprawiają, że świat staje się piękniejszy, kolorowszy, pełen magi i czarów. Oczywiście z drugiej strony istnieją bajki, których przeznaczenie nie wydaje się być odpowiednie dla niewinnych i nieukształtowanych jeszcze dziecięcych psychik. Mam tu na myśli szczególnie bajki propagujące przemoc, zabijanie. Co do filmów dla nieco starszych to filmy popularno naukowe, czy też historyczne i dokumentalne w przystępny sposób pomagają w nauce, wizualnie przedstawiają problemy, niezrozumiałe zagadnienia z życia i ze świata. Sądzę, że jest to łatwiejszy i ciekawszy sposób nauki. Poza tym filmy przyrodniczo-naukowe przybliżają nam obce, nieznane kultury, ciekawe, egzotyczne i pociągajace miejsca, których nie dane nam było obejrzec, pokazują nam jak żyją ludzie setki kilometrów od nas .
Niestety coraz częściej wspomina sie o "potopie" Hollywoodzkiej produkcji. Weźmy dowolny repertuar filmowy, a zobaczymy, że figurujące na nim filmy są w większości amerykańskie. I tak na 16 filmów puszczanych w kinie- 13 z nich to produkcje z Ameryki (dane zaczerpnięte z jednego z nowocześniejszych polskich kin). I właściwie nie ma się tu czemu zbytnio dziwić, gdyż na swój prestiż Ameryka pracowała bez przerwy, bez problemów i cenzury długi szmat czasu, podczas gdy chociażby w Europie, w czasie komuny wszelka mysl twórcza była duszona w zarodku. Nie da sie więc zaprzeczyć, iż kino amerykańskie to kino najbardziej nowoczesne i rozwinięte na świecie. Kino dyktujące modę na filmy i tematy filmów. Sława Hollywoodzkich gwiazd jest znana na całym świecie, tam też przemysł filmowy wydaje na superprodukcje miliardy dolarów rocznie, a aktorzy zarabiają krocie i pławią się w luksusie, podczas gdy w slumsach panuje smród, głód i nędza . W tym Hollywoodzkim szale stało sie normalne przyjmowanie wszystkiego zza oceanu jako to co najlepsze, bo lepiej rozwiniete, bardziej nowoczesne. Niestety nie da się ukryć, iż w tej ubóstwianej Ameryce zaczęto tworzyć coraz więcej CHAŁY. Ogłupianie społeczeństwa( chociaz podobno wszystko zależy od gustu)stało się notoryczne. Filmy przestały zaskakiwać, a stały sie schematyczne, pełne łatwej do przewidzenia rutyny, strasznie naciągane. Najbardziej zaskakujący i jednocześnie przerażający jest jednak fakt, iż publika dalej przyjmuje wszystko co sławne, a więc co jest Hollywoodzkie z tym samym pożądaniem, patrząc na te filmy bezkrytycznie i nie dostrzegając w tym kiczu. Wystarczy czasem w filmie obecność znanej aktorki(z wielkimi, niebieskimi oczami) by film został okrzyknięty mianem wyjątkowego. Powoduje to, iż niektórzy reżyserzy tworzą nie to co im podpowiada ich wyobraźnia i ambicja reżyserska, ale to co dyktuje moda i publika, nie to co jest wartościowe, lecz to co można łatwo sprzedać. Powoduje to rozczarowanie ambitniejszej publiczności, która oczekuje czegoś więcej od filmu, niż tylko zapełnienia wolnego czasu. Film więc coraz bardziej zmienia się w przynoszący zysk towar, tracąc swoją pozycje pokarmu dla umysłu. W takich schematycznych filmach łamane sa kolejne granice dobrego smaku i intymnosci. Notoryczny jest zanik jakichkolwiek granic przyzwoitość, moralności, estetyki, niektóre filmy przepelnione sa rozlewami krwi , bulwersującymi, obscenicznymi motywami łóżkowymi, przemocą i brutalnością. W świecie tych filmów zabijanie to normalność, śmierć zupelnie traci na znaczeniu stając sie tylko kolejnościa rzeczy. Młody widz patrząc na taki świat, co prawda nierealny, nie odbiera go jako fikcji i przyswaja taką rzeczywistość ucząc sie przyjmowac ją za normalną. Co gorsze niejednokrotnie najmłodsi mają udostępnione oglądanie takich filmów . Tak kreuje się ich świat, pełen przemocy-bez zasad i wartości, gdzie życie ludzkie nic nie znaczy, miłość ograniczona jest do pociagu fizycznego, a wierność czy współczucie to kpina, na którą nie ma sensu tracić czasu. Coraz częściej filmy opieraja sie na efektach specjalnych, a nie na kunszcie gry aktorskiej. Coraz mniej powstaje ciekawych scenariuszy, ciekawych i oryginalnych, a ten kto odważy się na wyłamanie ze schematu i stworzy coś nietypowego nierzadko ponosi porażke, gdyż nietypowość w naszych czasach jest niepożądana .Na szczęście wielu dobrych rezyserów wciąż działa, nieliczni ze starej"gwardi" np. Steven Spielbierg czy Roman Polański, niewątpliwie ambitni i wybitni rezyserzy tworzą dalej fantastyczne filmy, pokazując, że jest to mozliwe. Wiele filmów wyprodukowanych w ostatnich latach jest naprawdę madrych, wzruszajacych, pouczajacych, pokazujacych, ze czasem niemozliwe staje sie mozliwe. Pokazuja one w przejmujacy sposób odwieczna walke dobra ze zlem, scieranie sie tych dwóch pojec na krawedzi codziennosci. Przemoc w taki filmach często ograniczona jest do pokazywania jej wprost w sposób minimalny, mimo to filmy takie są zatrwazajace przez swoją prawdziwość, daja duzo do myslenia, dodają odwagi by znosić trudy codzienność i wzbudzają w nas nadzieję na lepsze jutro. Możemy również zaobserwować (i chwała za to) wkraczanie na areny kina, młodego ambitnego pokolenia reżyserów, którzy liczę na to, pomogą odrodzić się kinu światowemu. Mam tu na myśli np. Fernando Meirelles czy też Magdalenę Piekorz. Prężnie rozwija się także kino niezalezne-ambitne-tworzone nie dla szybkiej forsy, dla korzysci materialnej, lecz dla sztuki i przekazania wartości, prawdy o życiu. Latwosc dostepu do nowych technologii doprowadzila do swoistej eksplozji kina amatorskiego. W ostatnich latach powstalo również wiele festiwali i przegladów filmów amatorskich, cieszacych sie ogromna popularnoscia młodych ludzi, realizujacych swoje projekty na tasmach wideo i cyfrowych. Amatorzy zaczeli dobijac sie do drzwi "oficjalnej" kinematografii. Sa to tanie produkcje, realizowane zwykle srodkami grupy przyjaciól, jednak często zaskakują swoją dojrzałością i profesjonalnością. Są one wyjątkowo prawdziwe. W dzisiejszych czasach film i kinematografia cieszą się coraz wiekszym zainteresowaniem. Rośnie również liczba entuzjastów festiwali filmowych. Kino powoli sie rozwija. Powstał nawet oddzielny gatunek muzyki - muzyka filmowa, bardzo wzruszający i oddziałujący na widza, podnosząca poziom filmu, jego kunszt i znamienitość. Należałoby jeszcze wspomnieć o pewnej bardzo niechlubnej funkcji kina, wykorzystaniu tego wynalazku w szerzenia bezmyślności, tępoty i popierania rządów, które odcisnęły się piętnem na historii światowej. Mam tu na mysli wykorzystywanie kina do celow propagandowych w czasach komuny. Wszyscy jednak zdajemy sobie sprawe, iż nawet najwspanialsze wynalazki w niewłaściwych rękach spełniały haniebną rolę.
Jak sprawa kina wyglądała w naszym kraju, jak film dojrzewał w Polsce?
Polska. Rok 1989...Upadek komunizmu, reżimu i cenzury. Początek odrodzenia się kina polskiego. Filmowcom przestaly w końcu grozic ograniczenia wolnosci twórczej, choć pojawily sie problemy, jakie niesie za soba wolny rynek: walka o widza, konkurencja. Kino polskie odzyskało możliwość samorozwoju jednak musiało przejsć jeszcze długą drogę ku zupełnej niezależności. Musiało działać prężnie by przekonać widza do siebie, do swojej twórczość, po latach niemalże zupełnej stagnacji było to jednak dosyć trudne zadanie. Na początku trzeba było jednak wypłynąć na powierzchnie, gdyż po zniesieniu cenzury Polska zalana została falą kina amerykańskiego, które bez przerwy działało prężnie doskonaląc swój potencjał, swoja technikę. Do dzis Polakom nie udało się dogonić Amerykanów w ich technologii i popularności. Wróćmy jednak do burzliwego odrodzenia sie suwerenności polskiego kina po latach bezruchu. Niestety nie spełniło ono ambicji i nadzieji pokładanej w duchu polskim. Film stal sie towarem. Rodzime produkcje nie mialy wlasciwie zadnych szans zaistnienia - bardzo szybko znikaly z kin, by ustapic miejsca szalenie popularnym filmom amerykanskim. Obawiano sie, czy polskie kino wytrzyma konkurencje i w ogóle przetrwa. Pojawiło się kryterium opłacalności. Kina szły na zysk, a nie na szrzenie polskości, polskich twórców i ich dokonań. Jednak filmy polskie ciagle powstawały. Były to filmy głównie debiutanckie. Obecnie w pejzazu polskiego kina sporo zmienilo pojawienie sie nowych mozliwosci technicznych. Dzis, gdy dostepne sa kamery cyfrowe i cyfrowe wideo, zrobienie filmu nie wymaga juz zgromadzenia ogromnych sum i liczacej dziesiatki osób ekipy. Mlodzi rezyserzy, którzy nie chca latami czekac na debiut, chetnie siegaja po sprzet cyfrowy. Dostepnosc i niezla jakosc to atuty kamery cyfrowej. Ale sa równiez ograniczenia - nosnik ten w duzym stopniu determinuje i stylistyke i tematy filmów. W warstwie formalnej kamera cyfrowa narzuca pewna szorstkosc i niechlujnosc zdjec, czesto robionych "z reki". Tu nie ma mowy o ladnych, wysmakowanych kadrach, a raczej o czyms w rodzaju domowego wideo filmowania. Oczywiste jest, ze ta metoda mozna zrobic przede wszystkim kameralny, wspólczesny film, opowiadajacy o tym co bliskie, intymne, o najblizszym otoczeniu. Uniemozliwia to filmowcom zaprezentowanie wszystkich ich umiejetnosci, zdolnosci kreacyjnych, inscenizacyjnych, sily wyobrazni.
Podsumowując te moje rozważania o filmie współczesnym stwierdzam, iż obecnie, w czasach totalnej znieczulicy, wpływ kina na widza jest niebotyczny. Dobry film bowiem potrafi wzruszyć, zbulwersować skłonić do chwili refleksj. Uczy i dostarcza wielu prawdziwych odczuc. Nowe technologie i gigantyczne budzety pomagają stworzyc niemozliwe wczesniej do nakrecenia obrazy...zapierajace dech w piersich sceny. Pozwoliły w realny sposób przedstawić wiele interesujących zdarzeń.Sprawiły iż sceny stały sie bardziej rzeczywiste niż kiedykolwiek Pozwoliło to na pełniejsze i wierniejsze przedstawianie piękna przyrody, scen walki, róznych aspektów życia takich jak narodziny, choroba czy śmierc. Przekaz wielu filmów tych wartościowszych ma uniwersalny charakter, bo tak wlasciwie podobne sytuacje moga wydarzyc sie niemal wszedzie, niezaleznie od miejsca i kultury danego kraju, jedynie w nieco innej scenerii i z nieco odmiennym przebiegiem zdarzen. Jednak powinnismy być świadomi tez tej drugiej strony kina współczesnego. Każdy z nas może w jakiś sposób wpłynąć na poziom i postać filmu, może wpłynąć na kształtowanie się kina w dzisiejszych czasach, bowiem zależy to tylko od nas-widzów na co patrzymy i jakie filmy popieramy.
