Stowarzyszenie Polski ze Wspólnotami Europejskimi.
a. Oficjalne stosunki dyplomatyczne Polski ze Wspólnotami Europejskimi datują się od 1988 roku
b. Idea włączenia Polski w procesy integracyjne Europy Zachodniej została przedstawiona po raz pierwszy w 1989 roku przez rząd Tadeusza Mazowieckiego.
c. Układ o stowarzyszeniu Polski ze Wspólnotami Europejskimi wszedł w życie 1.02.1994 roku.
Został zawarty na czas nieokreślony.
d. Wspólnoty zadeklarowały gotowość wspierania polskich reform oraz udzielenia Polsce pomocy finansowej i technicznej.
e. Wraz ze znoszeniem barier w stosunkach gospodarczych Polska, ma obowiązek dostosowania w określonym zakresie swoich przepisów do standardów europejskich.
f. Według przyjętych zobowiązań, Wspólnoty udzielają Polsce wsparcia finansowego i technicznego.
Głównym źródłem bezpośredniej pomocy finansowej jest program PHARE, wspierający reformy gospodarcze, społeczne, administracyjne. Utworzony w 1989 r. początkowo dla Polski i Węgier, objął potem inne kraje Europy Środkowej i Wschodniej.
Polska na drodze do członkostwa w UE
Wymogi, jakie powinny spełnić państwa starające się o członkostwo w Unii stawiane przez Radę Europejską (Kopenhaga 1993 r.)
- stabilne instytucje polityczne, gwarantujące demokrację, rządy prawa, przestrzeganie praw człowieka oraz poszanowanie i ochronę mniejszości;
- funkcjonowanie gospodarki rynkowej i jej zdolność do sprostania konkurencji oraz presji na rynkach wewnętrznych Unii;
- zdolność do przyjęcia zobowiązań członka Unii, włącznie z podzielaniem celów w Unii politycznych, gospodarczych i walutowych.
Nawiązując do oświadczenia z Kopenhagi, Polska złożyła 8.04.1994 r. wniosek o przyjęcie do Unii. Stwierdziła tym samym, że jest w stanie sprostać wymaganiom stawianym państwom członkowskim. W Polsce od wielu lat podejmowane są działania, by sprostać warunkom i kryteriom członkowstwa w Unii. W proces ten włączony jest także polski Sejm. Realizując jego uchwałę z 1996 r., rząd przygotował i przedstawił na początku 1997 roku Narodową Strategię Integracji Polski z UE, zawierającą harmonogram przygotowań i działań dostosowawczych. Obejmują one przede wszystkim przygotowania kadrowe, dostosowanie gospodarki, harmonizację prawa, działania informacyjne mające na celu utrzymanie wysokiego poziomu poparcia społeczeństwa polskiego dla członkowstwa w UE, a także działania zewnętrzne, skierowane do państw Unii, promujące Polskę jako atrakcyjnego partnera.
Przewidywane korzyści i koszty wynikające z przynależności Polski do UE.
Nadzieje i obawy Polski związane z członkowstwem w Unii mają charakter gospodarczy, polityczny i społeczny.
1. Na płaszczyźnie gospodarczej Polska liczy przede wszystkim na jej szybszy rozwój i modernizację. Swoboda przepływu towarów i usług umożliwia z jednej strony nieskrępowany rozwój przedsiębiorstw i zdobywanie nowych rynków zbytu, a z drugiej - mobilizuje wszystkie podmioty obecne na rynku do maksymalnej wydajności i utrzymania najwyższej jakości za najniższą cenę. To wielki impuls rozwojowy dla nowych członków UE, a dla nas oznacza to większą siłę nabywczą naszych pieniędzy.
2. W sferze politycznej Polska kieruje się przede wszystkim względami zwiększenia bezpieczeństwa i pozycji państwa na arenie międzynarodowej. Przystąpienie do Unii pozwoli Polsce wejść do stref pokojowych, stabilnych i partnerskich stosunków między państwami. Zdaniem Polski, podobnie jak innych państw Europy Środkowej i Wschodniej poszerzenie Unii na wschód ma także znaczenie dla bezpieczeństwa na całym kontynencie. Pozwoli przezwyciężyć utrzymujące się podziały i stworzyć nowe więzi, służące rozwojowi i bogaceniu się dużej grupy krajów. Uniemożliwi także odradzanie się stref wpływów i ograniczy możliwości zniewalania państw.
3. Konieczność dostosowania prawa i aparatu sądowniczego do standardów UE może znacznie polepszyć dochodzenie naszych praw w sądach. Po przystąpieniu do UE każdy z nas będzie mógł się poruszać po całym terytorium Unii bez paszportu, wystarczy prawo jazdy lub dowód osobisty. Skończą się również nużące odprawy na lotniskach europejskich.
4. Na poziomie pracy i nauki każdy obywatel UE może kształcić się i szukać pracy na całym obszarze Unii, bez względu na kraj pochodzenia. O wyborze pracownika decydować mają wyłącznie kryteria merytoryczne. Podobnie, tylko od aktywności uczniów i studentów zależy, gdzie i jaką uczelnię skończą. Jednocześnie za każdym obywatelem "wędrują" jego prawa wyborcze oraz prawa do świadczeń socjalnych i zdrowotnych, bez względu na kraj, w którym obecnie mieszka.
5. Ochrona środowiska to jedno z najważniejszych zadań postawionych nam jako warunek przystąpienia do Unii. Początkowo będzie nam bardzo trudno spełnić te wymagania, jednak w efekcie może nas zmobilizować do wielkiego wysiłku, aby stworzyć zdrowe środowisko życia dla nas i następnych pokoleń.
Członkowstwo Polski w Unii to także koszty.
1. W sferze gospodarczej należy liczyć się z tym, że wzrost konkurencji na polskim rynku spowoduje upadek niekonkurencyjnych firm.
2. Część przedsiębiorstw będzie zmuszona ograniczyć produkcję.
3. Może nastąpić przejściowy wzrost bezrobocia.
4. Polska, będąc członkiem Unii, będzie współfinansować jej budżet.
5. Dla wielu grup i środowisk podstawowe znaczenie będą miały koszty polityczne. Chodzi tu przede wszystkim o przekazanie przez państwo szeregu swoich kompetencji na rzecz organów wspólnot, co w niektórych środowiskach jest utożsamiane z "ograniczeniem i utratą suwerenności".
Zdaniem ekonomistów, nie da się precyzyjnie określić korzyści i kosztów integracji. Mamy tu, bowiem do czynienia ze zbyt dużą liczbą czynników i zbyt małymi doświadczeniami praktycznymi. Integracja europejska jest zjawiskiem całkowicie nowym. Jej skutki nie są jednakowe we wszystkich państwach. Dotyczy to szczególnie krajów słabej rozwiniętych, integrujących się z silnymi gospodarkami. Nie ma, więc pewności, jak względnie słaba gospodarka polska poradzi sobie w tej sytuacji.
Bilans korzyści i kosztów będzie zależał od wielu uwarunkowań, w tym od postanowień układu o przystąpieniu. Jeżeli stronie polskiej uda się wynegocjować dobre warunki, uwzględniające długi okres przejściowy dla najbardziej wrażliwych dziedzin gospodarki, to koszty mogą ulec zmniejszeniu. Będzie, bowiem czas na lepsze przygotowanie się do wymogów wolnej konkurencji. Niezwykle ważny z tego punktu widzenia będzie także okres przed uzyskaniem członkowstwa. Potrzebna jest odpowiednia polityka państwa, która będzie wspierać przekształcenia strukturalne, łagodzić ich negatywne skutki oraz powoli i systematycznie zbliżać swoje ustawodawstwo do przepisów Unii. Im te różnice będą mniejsze, tym słabszy będzie "szok" integracyjny.
Justyna Borkowska kl. 2a
