Zagrożenie cywilizacyjne

Postępujący rozwój w wielu dziedzinach początkowo przynoszący znaczne korzyści ludności, z czasem stał się źródłem różnorakich zagrożeń. Ze względu na to, że obejmują one cały świat określane są mianem zagrożeń cywilizacyjnych. Powstały na skutek nieodpowiedzialnej i daleko posuniętej ingerencji człowieka. Są niebezpieczne nie tylko dla środowiska, ale i człowieka. Do katalogu zagrożeń cywilizacyjnych zalicza się wiele zjawisk, m. in. problemy ekologiczne, demograficzne, problem głodu, wyczerpywanie się surowców nieodnawialnych, terroryzm.
Przeobrażenia cywilizacyjne znacząco wpływają na sytuację polityczną świata. Przykładem tego może być podział świata na bogatą Północ i biedne Południe (tzw. kraje Trzeciego Świata) gdzie ponad połowa mieszkańców całego globu żyje na granicy głodu. Taka sytuacja wynika z nierównomiernego rozłożenia efektów wzrostu gospodarczego, gdzie bogacą się tylko wysoko rozwinięte państwa Północy. Terroryzm całkowicie opanował świat. Obudził niepokoje i wywołuje wiele zamieszania. Burzy pokój i bezpieczeństwo na świecie. Źródłem działań terrorystycznych są nie tylko przesłanki religijne jakimi kierują się terroryści, ale także niezadowolenie społeczne i brak możliwości wprowadzenia zmian. Wiele zamachów terrorystycznych jest odpowiedzią na agresywną politykę państw zachodnich (USA, Wlk. Brytnia) zaangażowanych w wojnę w Iraku czy Afganistanie. Także próba zmienienia obyczajów panujących w innych kulturach wywołuje gwałtowny sprzeciw, np. zakaz noszenia chust muzułmańskich w miejscach publicznych wprowadzony przez Francję.Problem stanowią masowo pojawiający się uchodźcy z krajów ogarniętych wojnami, gdzie dyskryminuje się odmienność światopoglądową czy religijną. Tak jest na przykład w Turcji, krajach muzułmańskich czy byłej Jugosławii. Kraje dające azyl uchodźcom często borykają się z problem ich utrzymania czy zapewnienia miejsca pracy.
Także w aspekcie ekonomicznym pojawia się wiele zagrożeń. Stopniowe wyczerpywanie się surowców nieodnawialnych jak ropa naftowa, czy gaz powoduje nie tylko wzrost ich cen, ale prowadzi także do konfliktu na tym tle. Dochodzi do sporów o obszary gdzie występują złoża cennych surowców. Na świecie występują ogromne dysproporcje w podziale żywności. Kraje bogate borykają się z nadprodukcją żywności, zaś w krajach słabo rozwiniętych miliony ludzi cierpią i giną z głodu. Pomimo szeroko zakrojonej pomocy humanitarnej, problem głodu pozostaje nierozwiązany. Współczesny świat ogarnięty jest globalizacją, która tworzy sieć zależności i integracji społeczeństw. Jednak ma to wiele minusów. Pogłębia przepaść pomiędzy bogatymi a biednymi, prowadzi do zaniku wielokulturowości, czy powoduje gromadzenie zysków w krajach najbogatszych obniżając konkurencyjność światowej gospodarki. Zanieczyszczenie środowiska doprowadziło do powstania dziury ozonowej czy efektu cieplarnianego, co w niedługiej przyszłości objawi się w postaci kataklizmów.
Także społeczeństwa podlegają przemianom cywilizacyjnym. Przykładem tego może być eksplozja demograficzna, która ogarnęła kraje Trzeciego Świata(w 2000r. liczba ludności wyniosła 6134 mln). Już widoczne są jej skutki-masowe migracje do krajów rozwiniętych w poszukiwaniu pracy. Pomimo szeroko pojętego postępu wiele milionów ludzi wciąż cierpi głód i nie ma pracy, także poziom analfabetyzmu pozostaje wysoki zwłaszcza w krajach afrykańskich. Społeczeństwa krajów wysoko rozwiniętych starzeją się. Wydłużenie długości życia ( 80 i więcej lat) i spadek dzietności kobiet wywołuje problemy z zapewnieniem opieki społecznej. Podczas gdy kraje biedne nękane są wciąż przez epidemie chorób, na które opracowano już szczepionki, państwa rozwinięte ogarnięte są chorobami cywilizacyjnymi, jak nerwice, nowotory, uzależnienia, alergie, AIDS.
Wszystkie przedstawione przeze mnie zagrożenia w sferze politycznej, społecznej i ekonomicznej są ze sobą powiązane. Na podstawie kilku podanych przykładów stwierdzam, że zagrożenia cywilizacyjne mogą zaburzyć spójne funkcjonowanie struktur współczesnego świata. Mogą doprowadzić do zburzenia ładu i bezpieczeństwa światowego, a także spowodować katastrofy ekologiczne, zachwiać porządek społeczny. By temu zapobiec należałoby doprowadzić gruntownych zmian choćby w tak kluczowych dziedzinach jak gospodarka, energetyka, bezpieczeństwo, ekologia. A także pokazać jak ważne jest dalekosiężne planowanie i przewidywanie.

Related Articles