Magnetofon jest urządzeniem służącym do zapisywania dźwięku na taśmie magnetycznej i odczytywanie z niej sygnału fonicznego. Są też magnetofony dokonujące tylko zapisu (rejestratory) lub odczytu (odtwarzacze) sygnału fonicznego. Sygnał zapisywany na taśmie doprowadza się do wejścia magnetofonu z mikrofonu, gramofonu, odbiornika radiowego, drugiego magnetofonu lub innego źródła sygnału. Głównymi częściami magnetofonu są: zespół głowic magnetycznych (zazwyczaj kasującej i tzw. Uniwersalnej zapisująco-odczytującej. W magnetofonach wyższej klasy – kasującej, zapisującej i odczytującej), elektroniczny mechanizm transportu taśmy (zawierający jeden lub kilka silników elektrycznych), układy elektroniczne (m.in. wzmacniacze zapisu i odczytu, generator prądów podkładu i kasowania), konstrukcja nośna; we wspólnej obudowie znajduje się jeszcze zazwyczaj głośnik, a niekiedy też i mikrofon. Podczas zapisu oraz odczytu taśma przesuwa się po czole głowic magnetycznych z określoną stałą prędkością (np. w magnetofonach kasetowych standardowo 4,76 cm/s) przewijanie taśmy (w tył lub w przód) odbywa się znacznie większą prędkością, przy czym taśma jest wówczas odsunięta od czoła głowic. Wiele obecnie wytwarzanych magnetofonów zawiera specjalne układy, np. redukcji szumów, stabilizacji prędkości przesuwu taśmy i in.
Ważniejszymi parametrami magnetofonu są: rodzaj współpracującej taśmy magnetycznej, pasmo przenoszenia (charakterystyka częstotliwościowa zapis-odczyt), czułość i impedencja wejściowa, dynamika (stosunek wartości sygnału maksymalnego do minimalnego),poziom szumów, (stosunek natężenia sygnału do szumów), współczynnik zawartości harmonicznych (zniekształcenia nieliniowe), nierównomierność przesuwu taśmy.
Rozróżnia się magnetofony: analogowe i cyfrowe, szpulowe i kasetowe (1- lub 2-kieszeniowe, stereofoniczne i monofoniczne, sieciowe i bateryjne ( lub bateryjno-sieciowe), pomiarowe i do specjalnych zastosowań, jedno- i wielościeżkowe (2-lub 4ścieżkowe), oraz wiele innych; magnetofony te są produkowane w różnych klasach od popularnej (magnetofon powszechnego użytku), przez Hi-Fi do najwyższej profesjonalnej (zazwyczaj magnetofony studyjne, reporterskie); jedną z odmian magnetofonu jest dyktafon; magnetofon wyposażony w tuner radiowy nazywa się radiomagnetofonem.
Za moment powstania magnetofonu uważa się rok 1935, kiedy na wystawie radiotechn w Berlinie pokazano urządzenie, opatentowane pod nazwą MAGNETOPHON, rejestrujące dźwięki, na taśmie papierowej pokrytej warstwą magnetyczną; w następnych latach wprowadzono wiele udoskonaleń: głowice ferrytowe (1940Philips), system kasetowy (1963Philips), układ redukcji szumów (Dolby), sterowanie mikroprocesorowe. W końcu lat 60. rozpoczęto pracę nad magnetofonem cyfrowym ; 1972 przedstawiono 2 odrębne dziedziny magnetofonów cyfrowych: o zapisie pośrednim (R-DAT, z wirującymi głowicami) i o zapisie bezpośrednim (S-DAT, z nieruchomymi głowicami); pierwsze magnetofony cyfrowe powszechnego użytku pojawiły się w 1987 na rynku japońskim. Obecnie ogromną konkurencjom dla magnetofonów staje się urządzenie typu minidisc oraz odtwarzacze CD.