Spis treści:
I. Rola instytucji wspierających małe i średnie przedsiębiorstwa.
II. Krajowy System Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw – jego zadania, części składowe:
a) Istota i zadania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości
b) Zadania Regionalnych Instytucji Finansujących
c) Funkcje i zadania innych organizacji wspierających MŚP.
III. Polityka wspierania MŚP w Unii Europejskiej.
IV. Podsumowanie.
IV. Bibliografia.
I. Polski rząd przygotował program o charakterze strategicznym dla państwa i gospodarki, mający na celu wspieranie rozwoju przedsiębiorczości. W programie tym przedstawione zostały działania na rzecz likwidacji formalnych utrudnień w tworzeniu nowych przedsiębiorstw, ułatwianiu działalności przedsiębiorstw istniejących oraz zwiększeniu zatrudnienia w sektorze wytwórczym i usługowym. Służyć temu będą specjalnie powołane jednostki takie jak: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Regionalne Instytucje Finansujące oraz wiele innych organizacji o charakterze komercyjnym i niekomercyjnym.
Realizacja programu wspierania biznesu, a w szczególności sektora małych i średnich przedsiębiorstw, niezależnie od wartości merytorycznej i formy prawnej programów wspierania, wymaga określenia charakteru realizujących je instytucji, zakresu ich działania i uprawnień oraz rodzaju i charakteru wzajemnych związków i zależności między nimi.
II. Krajowy System Usług dla MŚP jest siecią ok. 150 dobrowolnie współpracujących ze sobą ośrodków wyspecjalizowanych, pozarządowych, niekomercyjnych organizacji, prowadzących działalność non profit, świadczących na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw usługi doradcze, szkoleniowe, informacyjne, finansowe i proinnowacyjne.
KSU powstał w październiku 1996 roku z inicjatywy Polskiej Fundacji MŚP, obecnie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, która pełni rolę koordynatora działań systemu.
Misją KSU jest partnerskie wspieranie rozwoju małych i średnich przedsiębiorców. Podstawowym celem systemu jest podniesienie konkurencyjności polskich MŚP poprzez dostarczenie im kompleksowej oferty wysokiej jakości usług.
KSU nie jest systemem zamkniętym. Rokrocznie organizowane są ogólnopolskie nabory, w wyniku których do sieci włączane są nowe instytucje.
KSU jest elementem krajowego systemu wsparcia sektora małych i średnich przedsiębiorstw, struktury obejmującej najważniejszych partnerów na trzech poziomach działania:
- partnerzy akredytowani w KSU
a) Poziom centralny to Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), która jest państwową osobą prawną, utworzoną 1. stycznia 2001 roku na bazie Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw, która działała w latach 1995 – 2000. Agencja podlega Ministrowi Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.
Zakres działania PARP został poszerzony o zadania zlikwidowanych: Agencji Techniki i Technologii (ATT) oraz Polskiej Agencji Rozwoju Regionalnego (PARR). W ten sposób PARP stała się jedyną rządową agencją powołaną ustawowo do realizacji programów rozwoju gospodarki, w szczególności w zakresie małych i średnich przedsiębiorstw, eksportu, spójności społeczno – gospodarczej kraju, wykorzystywania nowych technik i technologii oraz tworzenia nowych miejsc pracy, przeciwdziałania bezrobociu i rozwoju zasobów ludzkich.
Do zadań wykonywanych przez PARP należą:
· gromadzi informacje dotyczące przepisów prawa o działalności gospodarczej w Polsce i Unii Europejskiej, a także warunkach dostępu do zamówień publicznych oraz programów wspierających rozwój gospodarki; informacje te są udostępniane zainteresowanym podmiotom poprzez szkolenia, seminaria, konferencje i publikacje,
· świadczy małym i średnim przedsiębiorcom usługi doradcze w zakresie ubiegania się o pomoc publiczną,
· ułatwia wymianę doświadczeń między przedsiębiorcami wdrażającymi innowacje oraz środowiskami badawczymi przez organizację szkoleń, seminariów i konferencji,
· promuje przedsiębiorców wdrażających innowacje, a także innowacyjne produkty między innymi poprzez organizację konkursów,
· tworzy bazy danych zawierające informacje o towarach i usługach oferowanych przez małych średnich przedsiębiorców oraz udostępnia przedsiębiorcom takie informacje z jej bazy danych,
· organizuje targi, konferencje i inne przedsięwzięcia, które umożliwiają nawiązanie kooperacji,
· obsługuje udział małych i średnich przedsiębiorców lub reprezentuje ich podczas targów i konferencji organizowanych przez inne podmioty,
· finansuje działania z zakresu tworzenia rozwiązań technologicznych, które umożliwiają transakcje handlowe i rozliczenia drogą elektroniczną, a także mechanizmy i struktury umożliwiające rozwój i upowszechnienie gospodarki elektronicznej,
· prowadzi krajowy system usług dla małych i średnich przedsiębiorców, stanowiący wykaz podmiotów, które zapewniają należyte świadczenie usług doradczych, informacyjnych lub finansowych dla małych i średnich przedsiębiorców lub osób podejmujących działalność gospodarczą oraz działają w celu innym niż osiągnięcie zysku. Agencja promuje ww. podmioty i realizowane przez nie działania, a także świadczy tym podmiotom usługi doradcze, szkoleniowe i informacyjne,
· promuje instytucje wspierające rozwój przedsiębiorczości, w szczególności fundusze pożyczkowe i poręczeniowe w środowiskach samorządu terytorialnego, a także podmioty, które działają na rzecz rozwoju gospodarczego i przedsiębiorców. Agencja świadczy usługi szkoleniowe, doradcze lub eksperckie podmiotom prowadzącym lub tworzącym ww. instytucje, a także analizuje działalność tych instytucji ze szczególnym uwzględnieniem funduszy pożyczkowych,
· finansuje usługi świadczone kobietom w celu ich aktywizacji zawodowej, określone w umowach o wykorzystywaniu środków, które pochodzą z Unii Europejskiej i nie podlegają zwrotowi,
· świadczy usługi szkoleniowe, doradcze lub eksperckie podmiotom, które opracowują i realizują programy rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw w poszczególnych województwach oraz analizuje przebieg i efekty takich programów,
· świadczy usługi szkoleniowe, doradcze lub eksperckie podmiotom, które opracowują lub realizują programy promocji zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich w poszczególnych województwach, finansuje działania podejmowane w celu realizacji takich programów, określone w umowach o wykorzystywaniu środków pochodzących z Unii Europejskiej i niepodlegających zwrotowi oraz analizuje przebieg i efekty takich programów,
· gromadzi i analizuje doświadczenia krajowe i zagraniczne w zakresie wspierania rozwoju: małych i średnich przedsiębiorców, eksportu, handlu wewnętrznego, regionalnego, także wykorzystania nowych technik i technologii, tworzenia nowych miejsc pracy i przeciwdziałania bezrobociu, wspierania rozwoju zasobów ludzkich, Agencja upowszechnia te doświadczenia w środowiskach administracji rządowej i samorządowej oraz wśród innych podmiotów działających w wymienionym zakresie, a także promuje w środowiskach międzynarodowych ww. doświadczenia polskie poprzez nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z podmiotami zagranicznymi, organizowanie i udział w konferencjach, wystawach i innych przedsięwzięciach promocyjnych, organizowanie wizyt studialnych w Polsce dla podmiotów zagranicznych,
· świadczy organom administracji rządowej, organom jednostek samorządu terytorialnego i innym podmiotom usługi eksperckie w zakresie pozyskiwania środków finansowych z Unii Europejskiej.
b) Z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości współpracują Regionalne Instytucje Finansujące. Są to instytucje zarządzające realizacją programów regionalnych, skierowanych do sektora MŚP. Ich podstawowe funkcje to:
· świadczenie usług konsultacyjno-doradczych,
· udzielanie informacji o dostępnych programach dotacji i warunkach uczestnictwa,
· pomoc w wyborze wykonawcy dotowanych usług doradczych i szkoleniowych,
· obsługa administracyjna programów Phare 2000,
· promocja programów adresowana do przedsiębiorców,
· przyjmowanie i ocena wniosków o udzielenie dotacji w zakresie zgodności administracyjnej i spełniania kryteriów kwalifikacyjnych, przyjmowanie i ocena wniosków o wypłatę dotacji oraz przekazywanie wniosków o udzielenie dotacji do PARP – do oceny technicznej i finansowej.
c) Poziom bezpośrednich usługodawców tworzą:
· wyspecjalizowane, pozarządowe organizacje prowadzące działalność nie nastawioną na zysk, współpracujące ze sobą w ramach sieci, które tworzą strukturę Krajowego Systemu Usług dla MSP, działające na rzecz sektora małych i średnich przedsiębiorstw poprzez świadczenie usług doradczych, szkoleniowych, informacyjnych i finansowych,
· wyspecjalizowane podmioty sektora prywatnego (instytucje doradcze i szkoleniowe, konsultanci i eksperci), akredytowane przez PARP w celu wdrażania poszczególnych instrumentów wspierania MSP przewidzianych w programie Phare 2000-2003.
Zadaniem tych organizacji jest również zebranie, bieżące aktualizowanie i informowanie o dostępnej na rynku ofercie finansowania zewnętrznego. Informacje te dotyczą głównie oferty banków skierowanej do sektora MSP, z podaniem szczegółów na temat warunków udzielania kredytu/ pożyczki, (kto może korzystać, wysokość oprocentowania, okres kredytowania, przeznaczenie, rodzaj zabezpieczenia, itp.). Posiadają one również informacje na temat oferty innych instytucji finansowych – firm leasingowych, funduszy poręczeniowych, pożyczkowych, kapitałowych, itp.
III. W Unii Europejskiej uregulowania prawne dotyczące sektora MŚP, a w szczególności elementy wsparcia dla tego sektora, obserwujemy od początku lat 90. Obejmowały one przede wszystkim programy wspierające rozwój tego sektora poprzez: zwiększenie konkurencyjności, uproszczenia procedur administracyjnych, koordynacji działań Wspólnoty na rzecz MŚP, jak również rozwoju innowacyjności.
W chwili obecnej MŚP uważane są za główną siłę promującą konkurencyjność przemysłu wspólnotowego. W czerwcu 2000 r. na spotkaniu Rady Europejskiej w Portugalii przyjęto dokument Europejska Karta Małych Przedsiębiorstw, który określa główne zasady polityki UE wobec małych i średnich przedsiębiorstw na najbliższe lata. Stwierdzono, że sytuacja małych przedsiębiorstw może się poprawić dzięki podjęciu działań mających na celu stymulację przedsiębiorczości oraz lepsze dostosowanie istniejących instrumentów do potrzeb sektora MŚP.
W celu realizacji tych ogólnie sformułowanych postulatów określono dziesięć głównych kierunków planowanych działań:
• rozwój edukacji i szkoleń z zakresu przedsiębiorczości,
• tańszy i szybszy proces rejestracji firm,
• uproszczenie regulacji prawnych,
• rozwój kształcenia zawodowego i ustawicznego,
• poprawa dostępności usług elektronicznych,
• polepszenie funkcjonowania firm na Jednolitym Rynku Unii Europejskiej,
• uproszczenie prawa podatkowego i poprawa dostępu do finansowania,
• poprawa systemu do nowych technologii,
• promocja skuteczności przykładów zastosowań e – biznesu i wysokiej jakości systemów wspierania firm,
• lepsza reprezentacja interesów przedsiębiorców na szczeblu krajowym i unijnym.
IV. Podsumowanie.
Działania ww. instytucji odgrywają znaczącą rolę w funkcjonowaniu MŚP. Poprzez świadczenie usług doradczych i eksperckich dla przedsiębiorców, osób bezrobotnych, organów administracji rządowej oraz samorządowej, a także udzielanie dotacji i pożyczek przedsiębiorcom wspierają one rozwój MŚP.
Podejmowanie inicjatywy własnej w ramach działalności gospodarczej, obejmującej przede wszystkim obszar usług, przetwórstwa i produkcji – wsparte jest konkretnymi działaniami rządu w postaci zmian legislacyjnych oraz Unii Europejskiej poprzez dostęp naszych przedsiębiorców do programów pomocowych przeznaczonych dla tego sektora. Tak więc widać dokładnie, że Polska podąża drogą wytyczoną w Unii Europejskiej w promocji rozwoju sektora MŚP.
Bibliografia:
1. B. Mikołajczyk , „ Instytucje wspierające rozwój MŚP, Kraków, 1996r.
2. Z. Chmielewski „ Tylko dla najmniejszych”, w: „Gazeta Małych i Średnich przedsiębiorstw”, nr. 11(20)/2003; s. 28
3. J. Pijanowski „ Nowe kompetencje PARP”, w: „Gazeta Małych i Średnich Przedsiębiorstw”, nr. 3(24)/2004; s.8
4. Strony internetowe:
www.parp.gov.pl
www.cedry-wielkie.pl/pbok/04-Unia/03/29.html
5. „ Polityka Unii Europejskiej wobec MŚP”, publikacja wydana przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2004
6. „ Małe i średnie przedsiębiorstwa w Unii Europejskiej”, publikacja wydana przez pełnomocnika rządu ds. Integracji Europejskiej, Ministerstwo Gospodarki i Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości, wyd. KPRM, Warszawa 2002 r.
