Innowacje produktowe we współczesnej bankowości - Nowoczesne produkty bankowe to m.in:
- karty płatnicze i usługi bankomatowe (w tym bankomaty wielofunkcyjne),
- home banking,
- leasing,
- factoring,
- certyfikaty depozytowe (papiery wartościowe dłużne emitowane przez banki o zagwarantowanym terminie i cenie zakupu),
- usługi maklerskie i prowadzenie r-ku papierów wartościowych,
- skrytki sejfowe,
- usługi brokerskie,
- usługi emisyjne (emisja papierów wartościowych , obsługa i gwarantowanie emisji akcji),
- zarządzanie na zlecenie portfelem inwestycyjnym klientów,
- sprzedaż produktów innych przedsiębiorstw (funduszy powierniczych, towarzystw ubezpieczeniowych).
home banking,
BANKOWOŚĆ ELEKTRONICZNA ( e-banking )
Usługa świadczona przez banki swoim klientom polegająca na możliwości przeprowadzania przez nich zdalnych operacji na kontach i obracania pieniędzmi na odległość przy pomocy komputera, modemu, publicznej sieci telefonicznej lub Internetu oraz dedykowanego oprogramowania. Obecnie przy pomocy domowego komputera podłączonego do Internetu można załatwić niemal każdą czynność związaną z obsługą konta osobistego: sprawdzanie salda oraz historii rachunku, definiowanie i składanie zleceń stałych, dokonywanie przelewów jednorazowych, zakładanie lokat terminowych, itp.
HISTORIA BANKOWOŚCI ELEKTRONICZNEJ, CZYLI JAK TO SIĘ WSZYSTKO ZACZĘŁO?
W latach 70-tych w USA i Europie Zachodniej rozwinęła się najprostsza forma zdalnego dostępu do kont użytkowników - bankowość telefoniczna. Wkrótce potem pojawił się home banking, pozwalający wykorzystywać do obsługi konta komputer. Właściciel konta przygotowywał na swoim komputerze operacje finansowe offline, następnie łączył się modemem z bankiem i przesyłał oraz pobierał dane.
Pierwsze usługi udostępniania obsługi kont przez Internet pojawiły się w USA w 1994 roku. W ślad za powstającymi oddziałami internetowymi zaczęły również powstawać banki istniejące wyłącznie wirtualnie - pierwszym światowym bankiem bez sieci oddziałów był amerykański Security First Network Bank (październik 1995).
Usługa home banking pojawiła się w Polsce w 1993 roku - jako pierwszy udostępnił ją Bank Rozwoju Eksportu. Pionierem na rynku usług internetowych był łódzki PBG, który zaoferował swoim klientom dostęp do kont przez sieć w 1998 roku (obecnie, po przejęciu przez Pekao SA funkcjonuje jako Telepekao24). W krótkim czasie obsługa kont przez Internet znalazła się w ofercie WBK, BPH (Sez@m), Handlobanku (Handlonet), Fortis Banku (Pl@net), Lukas Banku i PKO BP SA. Dzisiaj jest to już standardowa oferta większości banków. Pierwszym polskim bankiem działającym wyłącznie w Internecie był mBank (BRE). Wkrótce dołączyły do niego Inteligo, Volkswagen Bank Direct oraz e-superkonto PKO BP.
SYSTEMY BANKOWOŚCI ELEKTRONICZNEJ SĄ KORZYSTNE ZARÓWNO DLA KLIENTÓW JAK I DLA BANKÓW. DLACZEGO?
Korzyści dla klientów:
? oszczędność czasu dzięki możliwości wykonywania operacji finansowych z własnego domu, niezależnie od odległości od banku;
? brak konieczności czasochłonnego, ręcznego wypełniania dokumentów;
? możliwość wglądu w stan rachunku o każdej porze dnia i nocy;
? bieżące śledzenie swoich operacji na posiadanych rachunkach;
? możliwość wykorzystania wielu kanałów komunikacji: WWW, poczty elektronicznej, tradycyjnego telefonu, telefonu komórkowego (WAP);
? szybsza realizacja zleceń;
? niższe koszty rachunku, wyższe oprocentowanie (w przypadku banków stricte internetowych, brak sieci oddziałów i rozbudowanego personelu pozwala na obniżenie kosztów własnych i zaoferowanie oprocentowania wyższego nawet o 10 pkt niż w tradycyjnych bankach);
? eliminacja zagrożeń dotyczących transakcji wykonywanych metodami tradycyjnymi (kradzież gotówki, dokumentów bankowych, itp);
? szybki dostęp do serwisów informacyjnych (oferta banku, promocje, kursy walut, notowania giełdowe, wiadomości ze świata finansów, itp.);
? zabezpieczenie zgromadzonych depozytów przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny oraz zastosowanie tym samych wymogów prawa bankowego, jak w przypadku banków tradycyjnych.
Korzyści dla banków:
? możliwość szybszej obsługi klienta;
? lepsze dostosowania się do potrzeb klienta;
? oszczędności związane z tworzeniem rozbudowanej sieci filii i oddziałów oraz zatrudnianiem licznego personelu;
? oszczędności związanych z przetwarzaniem tradycyjnych dokumentów;
? eliminacja zagrożeń dotyczących transakcji wykonywanych metodami tradycyjnymi (np. kradzież i fałszowanie dokumentów bankowych).
Leasing
Leasing stanowi formę finansowania inwestycji, polegającą na uzyskaniu środków inwestycyjnych w zamian za ustalony czynsz (raty leasingowe), bez konieczności ich bezpośredniego zakupu.
definicja umowy
Leasing jest nowoczesną i efektywną ekonomicznie formą finansowania inwestycji, nie wymagającą angażowania dużych środków własnych. Przez cały czas trwania umowy leasingowej jej przedmiot pozostaje własnością leasingodawcy, natomiast leasingobiorca płacąc raty leasingowe wykorzystuje go do swoich celów gospodarczych. Leasing operacyjny umożliwia wliczenie całego płaconego przez leasingobiorcę czynszu leasingowego w koszty uzyskania przychodu, co daje możliwość finansowania z zysku jeszcze przed opodatkowaniem.
Istota transakcji leasingowej
Trendy rozwoju polskiej gospodarki powodują, że grupa przedsiębiorców dla których leasing stanowi często jedyną możliwość pozyskania środków niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej wciąż wzrasta. Przedsiębiorca korzystający z leasingu jest w stanie szybciej się rozwijać, modernizować park maszynowy i na bieżąco wykorzystywać nowe technologie, co pozwala na skuteczne konkurowanie z innymi firmami. Można się zastanawiać po co brać maszyny w leasing, czy nie lepiej kupić je bezpośrednio u producenta. Odpowiedź jest jednak prosta ? zakup maszyn, samochodów itd. wiąże się z koniecznością wydania znacznej ilości gotówki. Wypożyczenie urządzeń w firmie leasingowej pozwoli leasingobiorcy zaangażować pieniądze gdzie indziej, głównie w inwestycje, które nie mogą być w żaden sposób kredytowane, bądź pozwoli nie angażować ich wcale. Dzięki temu firma może rozwijać się szybciej i z o wiele mniejszym ryzykiem inwestycyjnym.
Z leasingu mogą korzystać wszelkie przedsiębiorstwa i osoby prowadzące działalność gospodarczą, przy czym nie jest on korzystny dla tzw. ryczałtowców oraz podmiotów gospodarczych nie płacących podatku VAT (większość firm leasingowych w ogóle nie obsługuje tego typu firm). Leasingu najbardziej potrzebują małe i średnie firmy, a także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, ostatnio daje się również zauważyć ożywienie wśród firm państwowych.
Leasing różnego rodzaju dóbr i usług pojawił się jako szansa na pozyskanie nowych technologii, których zdobywanie drogą dotychczasową (kredyt, środki własne) przysparzało wiele problemów m.in. natury fiskalnej.
Leasing aktywów uwalnia właściciela firmy od papierkowej roboty, ponieważ harmonogramy obsługi, rachunkowość dotycząca amortyzacji i inne sprawozdania nie muszą być sporządzane w przypadku dzierżawionych aktywów. Mniej czasu wymaga poszukiwanie odpowiedniego wyposażenia, gdyż spółki leasingowe, które zwykle specjalizują się w określonej branży, mogą dostarczyć klientowi informacje niezbędne do wyboru odpowiednich aktywów. Ciężar zapewnienia konserwacji i napraw może być także przekazany leasingodawcy.Podstawą działania firm leasingowych są ich własne środki finansowe i dostęp do stałego i pewnego źródła pieniędzy jakim są banki. Małe i średnie przedsiębiorstwa nie otrzymają tak dobrych warunków kredytowania jak firmy leasingowe, które cieszą się zaufaniem banku i są ich stałym klientem. Dlatego pieniądz może być tańszy o kilka punktów procentowych nawet przy uwzględnieniu pośrednictwa.
Rodzaje leasingu
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje leasingu:
operacyjny
finansowy (kapitałowy)
Factoring
certyfikaty depozytowe (papiery wartościowe dłużne emitowane przez banki o zagwarantowanym terminie i cenie zakupu),
Instrumenty rynku pieniężnego są zróżnicowane, można je dzielić wg różnych kryteriów np. udziału w obrocie, rodzaju i podobieństwa. Do instrumentów rynku pieniężnego można zaliczyć:
v Weksle
v Czeki
v Bony skarbowe
v Bony pieniężne NBP
v Certyfikaty (bony) depozytowe
Bony skarbowe
Zasady i tryb emisji bonów skarbowych reguluje ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 155, poz. 1014 z późn. zm.) oraz akty wykonawcze Ministra Finansów.
Zgodnie z ustawą wydatki budżetu państwa które nie znajdują pokrycia w jego dochodach, pochodzących przede wszystkim z podatków, opłat, ceł i innych wpływów, muszą być pokryte z innych źródeł. Deficyt budżetowy państwa, spłaty wcześniej zaciągniętych zobowiązań, udzielanie przez Skarb Państwa pożyczek oraz inne operacje, mogą być finansowane między innymi przez emisję skarbowych papierów wartościowych. Dopuszczalny limit zadłużenia z tytułu emisji skarbowych papierów wartościowych określa corocznie Sejm w ustawie budżetowej (państwowy dług publiczny nie może przekroczyć 3/5 produktu krajowego brutto).
Bony skarbowe nazywane inaczej wekslami skarbowymi to krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane przez Ministra Finansów w celu pokrycia bieżących potrzeb płatniczych państwa. Należą do instrumentów bieżącego zaspokojenia popytu państwa na pieniądz.
Cechą charakterystyczną bonów skarbowych jest to, że nie ma określonej jednorazowej wartości emisji, zależy ona od potrzeb finansowych państwa.
Bony skarbowe, jako że są papierami wartościowymi krótkoterminowymi, mają określony termin zapadalności w tygodniach.
Weksle skarbowe emitowane są na okresy:
v 4 tygodni
v 8 tygodni
v 13 tygodni
v 26 tygodni
v 39 tygodni
v 52 tygodni
ustawa umożliwia również emisję weksli skarbowych również w terminie wykupu 1 dzień, 2 dni, 14 dni z tym, że nabywcą tych bonów może być tyko Narodowy Bank Polski.
Bony skarbowe oferowane są nabywcom w trzech nominałach: 10 tys. zł, 100 tys. zł oraz 1 mln. zł. Cenę nominalną bonów ustala się na podstawie przetargów, które odbywają się w pierwszy dzień tygodnia. Cena nominalna pomniejszana jest o oprocentowanie ustalone przez nabywców. Cena ta musi być zaakceptowana przez Ministra Finansów. Agentem emisji przy sprzedaży bonów skarbowych jest Narodowy Bank Polski.
Sprzedaż bonów skarbowych realizowana jest z dyskontem (zakup po cenie niższej od nominalnej wartości bonu) i właśnie ta stopa dyskonta stanowi przedmiot przetargu pomiędzy potencjalnymi nabywcami. Nabywcy w zgłaszanych ofertach deklarują cenę w złotych za każde 100 zł. wartości nominalnej bonów. W ramach oferowanej na przetargu puli bonów sprzedawane są one tym oferentom, którzy zaproponują najniższą stopę dyskonta, czyli najwyższą cenę. Informacja o wynikach aukcji drukowana jest w następnym dniu w gazecie ?Rzeczpospolita?. W drugim dniu po aukcji, autorzy przyjętych ofert zgłaszają się do oddziałów okręgowych NBP, aby dokonać zapłaty i otrzymać bony.
W przypadku zakupu bonów skarbowych oferent kieruje się dwoma stopami, które pozwolą mu dokonać wybory konkretnej emisji bonów oraz dadzą możliwość porównania opłacalności i inwestowania w bony, w porównaniu z innymi miejscami inwestowania. Tymi stopami są: stopa dyskonta i stopa przychodu.
Stopa dyskonta jest miarą pieniądza, określającą opłacalność konkretnej inwestycji i wyznaczana jest przez oferenta. Nie jest to miara uniwersalna, ponieważ emitent nie zawsze przyjmuje ofertę złożoną przez oferenta. Natomiast stopa przychodu określa średni zysk uzyskany z bonów skarbowych. Dla obliczenia stopy przychodu duże znaczenie ma okres, na jaki dokonuje się inwestycji. Generalnie obowiązuje prawidłowość: im dłuższy okres lokaty pieniężnej w bony, tym wyższy musi być zysk. Zarówno stopa dyskonta i stopa przychodu są wielkościami służącymi do porównania alternatywnych możliwości inwestowania.
Bony skarbowe podlegają wykupowi według wartości nominalnej po upływie okresu, na jaki bon skarbowy został sprzedany. Bon skarbowy wygasa, jeżeli nie zostanie przedstawiony do wykupu w ciągu roku od daty wykupu.
Podstawową zaletą bonów skarbowych jest to, że należą do tzw. inwestycji pewnych, gdyż nie istnieje w tym przypadku niebezpieczeństwo niewypłacalności ich emitenta. Zasadą jest, że ?państwo nie może zbankrutować? i za wykup papierów wartościowych Skarb Państwa odpowiada całym swoim majątkiem.
Bony skarbowe służą często jako zabezpieczenie roszczeń wynikających z różnych transakcji dokonywanych na rynku finansowym i kapitałowym (np. zabezpieczenie przy udzielaniu kredytu lombardowego). Papiery te postrzegane są jako atrakcyjna lokata kapitału, dlatego też cieszą się zainteresowaniem określonej grupy inwestorów profesjonalnych, np. funduszy emerytalnych, zobligowanych z mocy prawa do lokowania części aktywów w papierach skarbowych, funduszy inwestycyjnych otwartych i zamkniętych.
W celu ograniczenia nadmiernej spekulacji, która jest niekorzystna dla Skarbu Państwa, przyjęto określone zasady w obrocie bonami skarbowymi:
v Jeden inwestor może złożyć maksymalnie 5 ofert na bon o danym terminie wykupu,
v Nałożono rygory odnośnie zakupu bonu po przetargu: jeśli inwestor nie zapłaci do drugiego dnia za bon po przetargu traci 1/3dyskonta, jeśli nie zapłaci do trzeciego dnia traci 2/3 dyskonta, jeśli nie zapłaci po trzecim dniu, to uznaje się, że zrezygnował z zakupu i jest odsunięty od udziału w przetargach na okres 1 roku,
v Bon nie ulega umorzeniu w razie jego utraty.
usługi maklerskie i prowadzenie r-ku papierów wartościowych
skrytki sejfowe
usługi brokerskie
usługi emisyjne (emisja papierów wartościowych , obsługa i gwarantowanie emisji akcji),
Rodzaje akcji.
Akcja (stock, shere) jest instrumentem finansowym. W wyniku ich emisji następuje powiększenie kapitału akcyjnego.
Z punktu widzenia akcjonariusza ? akcje są instrumentem inwestowania bez konieczności podejmowania działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek. Posiadacz akcji jest akcjonariuszem będącym współwłaścicielem spółki, emitującej akcje. Akcje dają prawa korporacyjne i majątkowe.
Prawa korporacyjne to: -prawo do uczestniczenia w spółce akcyjnej, które oznacza, że akcjonariusz nie może być z niej usunięty; -prawo do udziału w walnym i współdecydowaniu o sprawach spółki (akcja daje 1 głos);- bierne prawo wyborcze do organów spółki; -prawo mniejszości, które pozwala na odpowiednie zabezpieczenie interesów akcjonariuszy nie dysponujących większością akcji.
Prawa majątkowe to: -prawo do udziału z zysku rocznym (dywidendy), zysk jest dzielony na zysk zatrzymany i zysk do podziału; -prawo poboru akcji nowych emisji, oznacza ono, że dotychczasowi akcjonariusze mają pierwszeństwo w objęciu akcji nowych emisji w przyjętej proporcji; -prawo do części majątku, w przypadku likwidacji spółki.
Akcje dzielą się na: 1)uprzywilejowane; a)pod względem liczby głosów, b)uprzywilejowane w dywidendzie, c)uprzywilejowane w podziale majątku, 2)zwykłe; 3)złote; 4)śmieciowe, in. tandetne; 5)blue chips.
PDA ? prawa do akcji.
Przywileje: terminowe; bezterminowe.
Akcje uprzywilejowane w głosowaniu dają liczbę głosów na walnym zgromadzeniu do 5 na jedną akcję. Akcje te powinny być imienne w przypadku jej zamiany na akcje na okaziciela.
Akcje uprzywilejowane w dywidendzie dają prawo do otrzymania części wypracowanego zysku w postaci dywidendy przed akcjonariuszami posiadającymi akcje zwykłe.
Szczególnym rodzajem tego rodzaju akcji są tzw. akcje kumultatyne, często bez prawa głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy ? dają prawo ich posiadaczom do otrzymania dywidendy za okresy, w których spółka zamiast osiągać zysk ? ponosiła stratę.
Akcje uprzywilejowane w podziale majątku dają pierwszeństwo do otrzymania części likwidowanego majątku spółki przed posiadaczami akcji zwykłych. Wynika z tego, że prawa z akcji zwykłych mają charakter rezydualny ? kształtują się na zasadzie rezydium ? w pierwszej kolejności spółki realizują zobowiązania, zadłużenia: -z tytułu obligacji; -z tytułu akcji uprzywilejowanych; -z posiadania akcji zwykłych.
Akcje złote ? szczególny rodzaj akcji uprzywilejowanych, dają szczególne uprawnienia decyzyjne na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy i należy do nich prawo veta w istotnych (strategicznych) sprawach, tj. zmiana statutu, fuzje, łączenie z innymi spółkami. Akcje złote zatrzymuje dla siebie zwykle skarb państwa, np. Wielka Brytania zatrzymywała pewne kompetencje decyzyjne w celu ochrony przedsiębiorstw przed sztucznie wywoływanymi bankructwami oraz przed drastycznym spadkiem wielkości produkcji i zatrudnienia. W Polsce wprowadzono akcję złotą dla skarbu państwa dającą prawo veta dla ministra skarbu, który będzie mógł zablokować decyzję walnego zgromadzenia akcjonariuszy, jeśli uzna ją za niekorzystną. W projekcie na razie jest określona liczba 15 przedsiębiorstw, określonych jako strategiczne dla funkcjonowania państwa, których pojęcie przedstawia minister skabru, jako obserwator.
Prawa poboru ? są to prawa objęcia nowych akcji danej spółki, przysługujące dotychczasowym akcjonariuszom. Prawa te mogą być realizowane lub zbywane na giełdzie przez tych akcjonariuszy.
Prawa do akcji ? instrumenty finansowe umożliwiające nabywcom akcji nowej emisji ich odsprzedanie zanim zostaną wprowadzone do obrotu giełdowego. Prawa akcji są notowane w obrocie giełdowym.
Akcje: -pieniężne; -niepieniężne, zwane aportowymi.
Mogą być emitowane akcje z dywidendą w postaci akcji z nowej emisji.
Akcjami zwykłymi handluje się na giełdzie bez ograniczeń, z wyjątkiem np. zastrzeżenia, że akcjami danej spółki mogą handlować tylko uprawnieni do tego maklerzy. Ograniczenie takie wprowadza się czasami w stosunku do spółek, mających istotne znaczenie dla gospodarki.
Wyróżnia się też akcje blue chips, czyli pierwszorzędne. Za takie uznaje się akcje renomowanych i dobrze znanych spółek, charakteryzują się one wysoką płynnością obrotu. Oprócz tego mogą być emitowane akcje NON VOTING ? bez prawa głosu, mogą je emitować małe i średnie spółki o pewnej perspektywie rozwoju, które chcą zabezpieczyć się w ten sposób przed spekulacyjnym wykupywaniem pakietów kontrolnych akcji przez konkurentów celu przejęcia nad nimi kontroli.
Oprócz tego mogą występować akcje PENNY STOKS, inaczej śmieciowe, ale nie zawsze słusznie nazywane śmieciowymi, gdyż emituję je nie tylko spółki podupadające, ale także takie, które chcą stosunkowo szybko zabrać kapitał na rynku.
W przypadku akcji może występować SPLIT akcji oraz REVERS SPLIT.
SPLIT akcji ? zamiana jednej akcji o dużej wartości jednostkowej na kila, każda o proporcjonalnie mniejszej wartości/cenie jednostkowej. Spółki dokonują SPLITU w celu zwiększenia płynności obrotu, zainteresowania inwestorów ich akcjami.
REVERS SPLIT ? odwrotność SPLITU, w Polsce jeszcze nie występuje ? zamiana kilu akcji o niższej wartości jednostkowej na jedną o wyższej wartości jednostkowej.
W obrocie papierami wartościowymi występują z reguły 3 ceny: *nominalna; *emisyjna; *rynkowa - giełdowa.
Czasami jako alternatywa ceny emisyjnej może występować cena przetargowa, czyli ustalona w drodze przetargu. Cena/wartość nominalna akcji stanowi jednostkę podstawową kapitału akcyjnego i jest wynikiem podziału kapitału akcyjnego przez liczbę wyemitowanych akcji. Akcje wg wartości nominalnej służą do rozliczania dywidendy.
Różnica między ceną emisyjną i nominalną po pokryciu kosztów emisji stanowi zysk na emisji i powiększa kapitał zapasowy spółki.
Cena rynkowa to cena, która kształtuje się swobodnie na rynku pod wpływem różnych zmieniających się czynników popytowo - podażowych, włącznie z czynnikami politycznymi, dalszych transakcjach na rynku wtórnym oraz na giełdzie. Najbardziej renomowane spółki, silne finansowo, mające pewność, że ich akcje będą cieszyć się powodzeniem wśród potencjalnych nabywców, inwestorów i mogą być wprowadzone/plasowane na rynku bez pomocy innych instytucji, a przede wszystkim bez pomocy gwaranta emisji. Natomiast spółki mniej znane, nie mające pewności powodzenia emisji ich akcji ? korzystają z usług gwarantowania emisji. Gwarantowanie emisji akcji lub innych walorów w ustawie ?Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi? z 1997 roku określono jako subemisję inwestycyjną/usługową.
Subemisja inwestycyjna polega na zobowiązaniu subemitenta inwestycyjnego do nabycia na własny rachunek całości lub części papierów wartościowych oferowanych w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej, na które nie złożono zapisów w terminie ich przejmowania.
Subemisja usługowa polega na nabyciu przez subemitnta lub wprowadzającego akcje na własny rachunek całości lub części emisji dla dalszego ich zbywania w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej. Subemitentami inwestycyjnymi mogą być wyłącznie domy maklerskie, towarzystwa funduszy powierniczych, banki, zakłady ubezpieczeń oraz zagraniczne instytucje finansowe, mające siedzibę w kraju OECD.
Emisje polskich akcji mogą być kierowane na rynki zagraniczne w systemie ADR i GDR. Szczególnie jest to cenna możliwość dla naszych spółek w okresie bessy, kiedy jest trudniejsze plasowanie emisji w Polsce niż na rynkach rozwiniętych.
Emisja w trybie ADR ? American Depozyty Rekwizit ? Amerykańskie Kwity Depozytowe ? emitowane w USA.
GDR ? Globalne Kwity Depozytowe ? emitowane poza USA, głównie w Europie ? w Londynie.
Polega to na tym, że w zamian za akcje powierzone bankowi zagranicznemu ? bank ten emituje ADR lub GDR i one są oferowane inwestorom w obrocie międzynarodowym. W 1994 roku w Polsce miała miejsce taka emisja.
Obrót papierami wartościowymi dokonuje się na rynku niepublicznym bądź na rynku publicznym.
Obrót niepubliczny ma miejsce wtedy, gdy emisja skierowana jest do nie więcej niż 300 osób, akcje udostępniane są pracownikom na zasadach preferencyjnych lub proponowane jest nabycie akcji w jednoosobowych spółkach Skarby Państwa w ilości nie mniejszej niż 10% akcji dla jednego nabywcy. Takich emisji jest bardzo dużo, zazwyczaj są związane
z powołaniem do życia spółki akcyjnej oraz kolejnymi emisjami skierowanymi (z reguły
w formie listownej) do wcześniejszych właścicieli, kooperantów, czy ewentualnie zaproszonych osób lub podmiotów.
Z obrotem na rynku publicznym mamy do czynienia, gdy papiery wartościowe oferowane są przy wykorzystaniu środków masowego przekazu (radia, telewizji, prasy). Mogą wówczas trafić do szerokiego grona potencjalnych inwestorów, np. do wszystkich oglądających reklamę w telewizji. Jeżeli propozycja sprzedaży papierów wartościowych na rynku pierwotnym kierowana jest do konkretnych inwestorów (osób fizycznych czy firm)
i tych podmiotów jest więcej niż 300, to również jest to obrót publiczny.
zarządzanie na zlecenie portfelem inwestycyjnym klientów
