Kobieta jest nieodłącznym światłem życia każdego narodu, jednostką w której odpowiedzialność moralna przejawia się w zapewnieniu wychowania społeczeństwa. Stereotypowe postrzeganie świata w przedziale męskich i żeńskich obowiązków jest nadal bardzo wyraźnie widoczne również w Mozambiku. Odpowiedzialnie pielęgnowana od wieków rola żony i matki jest co raz powszechniej wzbogacana w Mozambiku o dodatkowe role zawodowe, nawet na stanowiskach dyrektorów czy ministrów.
Wiele do myślenia na tematy pięknej płci w Mozambiku daje utworzenie Ministerstwa Kobiet i Spraw Społecznych. Opinie są przeróżne, ale jedno jest pewne, że w Mozambiku kobieta jest osobą szanowaną. Odpowiedzialność ta idzie w parze z odpowiedzialnością za spełnienianie funkcji z punktu rozpatrywania predysozycji męskich czy żeńskich. Kobieta mając olbrzymią władzę pielęgnowania przyszłych pokoleń również płci odmiennej, nie nadużywa swej władzy i z szacunkiem pozwala na pozycję mężczyzny, jako dominującej jednostki w hierarchii komórki społecznej – “głowy domu”. To są wyznaczniki cechujące wszystkie kobiety Mozambiku. Zróżnicowanie opiera się na ujawnieniu innych cech do których możemy zaliczyć determinanty środowiskowe i status społeczny.
Życie kobiet na wsiach i w miastach, biednych i bogatych różni się tylko formą wykonywania swych misji życiowych. Wiele jest jeszcze w Mozambiku wsi w których elektryczność jest luksusowym dobrobytem, a brak wody stałym wyznacznikiem cyklu życia. Słońce wyznacza początek i koniec dnia, który to kobieta zamieszkująca na wsi rozpoczyna od poszukiwania, przynoszenia nawet z odległości kilkudziesięciu kilometrów pożywienia, i przygotowywania go w celu zadbania o męża, dzieci i innych domowników. Nie poszukując materialnego bogactwa godzi się na życie w ścisłej zgodzie z naturą. Pani minister mieszkająca w stolicy kraju nie ma takich problemów, ale jej dobę również wyznacza stopień zadowolenia i troski o bliskich w czym pomaga najczęściej gosposia, by mogła również swobodnie zająć się swoją rodziną, a przede wszystkim odbudową jeszcze zniszczonego państwa po wieloletnich wojnach ustałych w 1992 roku, jak i nękających Mozambik klęskach żywiołowych (powodzie, cyklony, susze).
Sukcesem mozambickich kobiet jest ustalony porządek ról damskich i męskich, będących wynikiem kompetencji i poszanowania płci przeciwnej. Najlepszym obrazem życia kobiet w Mozambiku jest historia która miała miejsce w okolicach dzisiejszego Maputo ok. 500 lat temu.
“Lokalna społeczność mieszkańców okolic dzisiejszego Maputo, mieszkająca dawniej we wspólnocie społecznej wśród buszu, była od dłuższego czasu zatrwożona sytuacją jaka na nich zstąpiła. Nieopodal skupiska ludzi działy się okrutne wypadki, osoby w co raz większej liczbie traciły życie. Po zbadaniu terenu okazało się, że ludności zagrażał olbrzymi wąż, spadający na wędrowników jak grom z jasnego nieba i tulący ich w objęciach śmierci. Rada mędrców składająca się z przedstawicieli najstarszych, debatowała już wiele wieczorów, niestety bez konkretnego rozwiązania. Wszyscy mieszkańcy niezwykle się martwili o swoją i swoich rodzin przyszłość. Życie toczyło się wyznaczonym przez codzienne obowiązki rytmem. Mężczyźni zajmowali się polowaniem, a kobiety troską o wodę. Jedna z kobiet jak co dzień udała się po wodę do źródła, a gdy ją przyniosła zajęła się swoimi obowiązkami, gdy te już je ukończyła ugotowała wodę w olbrzymim naczyniu. Gdy nikt nie widzia wymknęła się do lasu z wrzątkiem który niosła na głowie w dużym naczyniu, jak to miały w zwyczaju afrykańskie kobiety. Będąc już blisko miejsca przerażenia, zwolniła kroku i po cichutku podeszła pod drzewo na którym czatował okrutny wąż, wówczas rzucił się na nią z wysokości i ugotował się we wrzątku – zasadzce przygotowanej przez odważną kobietę. Takim sposobem wyzwoliła lokalną społeczność od ciemiężyciela”.
Dzisiaj jest to już piękna legęda upamiętniona pomnikiem odważnej kobiety, ukazująca siłę, wartość i wkład społeczny kobiet w Mozambiku.