Konstytucja marcowa

Początek powstania Konstytucji Marcowej, moim zdaniem należy rozpatrywać od roku 1918, gdy w Lublinie utworzono Tymczasowy Rząd Republiki Polskiej, na którego czele stanął przywódca socjaldemokratów galicyjskich Ignacy Daszyński. W skład tegoż rządu weszli głównie socjaliści i ludowcy, przedstawiciele PSL – „Wyzwolenie”. Najpierw trzeba jednakże wspomnieć o owym prowizorycznym systemie ustrojowym, wprowadzonym na mocy dekretu z 22 listopada 1918 roku i Małej Konstytucji z 20 lutego 1919 roku. Dekret wprowadzony 22 listopada 1918 określał przejściowy ustrój państwa do czasu zebrania się Sejmu Ustawodawczego. Podstawowym zadaniem władzy było wówczas zorganizowanie wyborów parlamentarnych. Najwyższą władzę przejął Józef Piłsudski, jako Tymczasowy Naczelnik Państwa, który władzą wykonawcza dzielił się z Radą Ministrów. Ten początkowy okres budowy państwa zakończył się z dniem 20 lutego 1919 roku wraz z wprowadzeniem Małej Konstytucji. Dokument ten koncentrował państwową władzę w instytucji Sejmu Ustawodawczego i otwierał kolejny okres przejściowy trwający do listopada 1922 roku, czyli do momentu rozwiązania owego sejmu i wdrożenia w życie ustawy zasadniczej. Mała Konstytucja prezentowała taką konstrukcję wzajemnych stosunków między naczelnymi organami państwowymi, która w zasadzie antycypowała przyszłe rozwiązania polityczno – ustrojowe w późniejszej Konstytucji Marcowej. Od sejmu uzależnienie zostali szefowie wszystkich ministerstw, a także Naczelnik Państwa, którym znów został Józef Piłsudski. Celem nadrzędnym Sejmu Ustawodawczego było uchwalenie zasadniczej ustawy. Poza tym sejm, ów był jedyna instancją w państwie posiadającą inicjatywę ustawodawczą. Wszystkie ustawy uchwalane przez sejm były ogłaszane przez jego marszałka, a następnie wymagały kontrasygnaty premiera oraz odpowiedniego ministra. Mała Konstytucja z 1919 r. wprowadzała zasadę odpowiedzialności Naczelnika Państwa i rządu przed sejmem. Akty państwowe Naczelnika Państwa wymagały kontrasygnaty właściwego ministra. Akt z 20 lutego 1919 r. wprowadzał ustrój parlamentarny z jednoczesnym pozbawieniem Naczelnika Państwa m.in. inicjatywy ustawodawczej i prawa do rozwiązywania parlamentu. W rzeczywistości pozycja Józefa Piłsudskiego, będącego również Naczelnym Wodzem, była stosunkowo silna, mimo wielu konfliktów politycznych, w tym w związku z trybem powoływania rządu. Oprócz przedstawionych organów, na mocy ustawy z 1 lipca 1920 roku, utworzono jeszcze specjalny organ rządowo-parlamentarny - Radę Obrony Państwa. Została ona powołana w związku z niepowodzeniami wojsk polskich w wojnie przeciwko Rosji Radzieckiej. Rada zarządzała wszystkimi sprawami związanymi z przeprowadzaniem oraz zakończeniem wojny, a także z kwestiami zawarcia ewentualnego pokoju.