Postmodernizm, oraz Amerykańska proza postmodernistyczna

Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych literatura amerykańska w ówczesnej, modernistycznej formie weszła w fazę zastoju, zaczęto uważać że jest wtórna. W tym czasie rozpoczęła się literacka debata w trakcie której stwierdzono iż “modernistyczna literatura […] po fazie eksperymentów i innowacji wkroczyła w stadium wyczerpania, co ówcześni krytycy literatury odnotowali za pomocą słowa „post – modern” [. ..]”1. Sytuacja ta nie wynikła z braku talentów literackich, co raczej z powodu sytuacji społecznej, do której zaliczono : ekspansje społeczeństwa konsumpcyjnego, oraz gwałtowny rozwój kultury masowej2. Amerykański pisarz John Barth w eseju „Literatura Wyczerpania” najdobitniej chyba podsumował tę sytuacje stwierdzając iż literatura amerykańska weszła w fazę wtórności i marazmu poprzez wyczerpanie dostępnych dla niej technik i motywów3. „[...] wszystko co było do powiedzenia, zostało powiedziane, jedyne co pozostaje, to powtarzać samą siebie – kategorie nowości i oryginalności muszą zostać odłożone do lamusa.4 jako przykład podaje Barth Jorge Luisa Borgesa w którego opowiadaniu: „Pierre Menard, autor Don Kichota” jeden z bohaterów pisze na nowo „Don Kichota”.5Powstanie postmodernizmu nazwano „przełomem”, będącym odwróceniem panujących od dwustu lat tendencji w sztuce i kulturze. O przełomie postmodernistycznym pisało wiele osób m. in. Susan Sontag6. Czymże w ogóle jest ten postmodernizm? Otóż jest to określenie wielce niejednoznaczne, za pomocą którego stara się określić naszą (zwaną „ponowoczesną”) teraźniejszość, jego wieloznaczność jest tak wielka iż pojawiały się głosy iż używanie go jest bezzasadne gdyż z powodu swej wieloznaczności termin ten nie oznacza zgoła nic. Wieloznaczność i sporność tego określenia dotyczy przede wszystkim czterech głównych obszarów tj.:
1.Prawomocność : Istnieją opinie iż nie zaistniały żadne zjawiska usprawiedliwiające powstanie nowego terminu – Jurgen Habermas, oraz Osąd iż teza o śmierci modernizmu jest również przedwczesna- Odo Marquard.
2.Granice czasowe: Obszar czasowy dotyczący zjawiska postmodernizmu choć dotyczy teraźniejszości ( od lat 60 XX wieku) ma stałą tendencje do rozrastania się i zawłaszczania coraz to odleglejszych regionów naszej przeszłości. Umberto Eco wyraża obawę iż niedługo zakres czasowy postmodernizmu dojdzie do Homera i jeśli się weźmie pod uwagę słowa Lyotarda, który na pytanie o to czyim bezpośrednim następcą się czuje w swej postmodernistycznej postawie odpowiedział iż..... Arystotelesa, nie są to obawy nieuzasadnione.
3.Zakres pojęcia: istnieje nie tylko postmodernistyczna sztuka, ale i nauka, filozofia, a od lat 80 w U.S.

Related Articles