Ad. 1 Omów pedagogikę jako teorię wychowania.
Wychowanie z racji swej natury i funkcji należy do rzeczywistości społecznej. Rzeczywistością nazywamy wszystko to, co posiada właściwości przestrzenne, trwa w czasie i czemu przypisuje się byt niezależny od nas.
Wychowanie to proces uwalniania pewnej potencjalnej siły, energii drzemiącej w każdym z nas, przy zachowaniu swego własnego ”ja”, swej tożsamości i osobowościowej
Piotr Sztompka definiuje psychologię jako teorię wychowania. Wyróżnia jej trzy warstwy :
1) pedagogika jako filozofia wychowania ;
2) pedagogika jako nauka teoretyczna ;
3) pedagogika jako nauka empiryczna .
Pedagogika jako filozofia wychowania , teontologia (nauka filozoficzna o treści bytu, charakterem i sztuką rzeczywistości) wychowania, rozpatrująca i definiująca zjawiska edukacyjne w kategoriach filozoficznych.
Istotna jest tu AKSJOLOGIA wychowania, zajmująca się teorią wartości edukacyjnych, teorią wychowawczych ideałów.
Jako nauka teoretyczna pedagogika zajmuje się systemem pojęć, koncepcji, opracowuje słownik pedagogiczny, zasady i metody.
Jako nauka empiryczna określa zależność między obserwowanym zjawiskiem a teorią.
S. Wołoszyn określa pedagogikę, jako ogólne rozważania o wychowaniu, czyli rozważania dotyczące filozofii, biologii, psychologii, podstaw społeczno-historycznych, a także celów, form, zasad i środków procesu wychowawczego.
Ad. 2 Podaj entymologię i znaczenie terminu „ wychowanie „
chowanie – hodowla, chów
wy – chowanie – wydobywanie na jaw umiejętności, wiedzy i postaw, które tkwią w każdym człowieku.
Według Wincentego Okonia wychowanie to świadomie organizowana działalność, której celem jest wywołanie określonych zmian w osobowości człowieka. Zmiany te obejmują zarówno sferę poznawczo-instrumentalną, związaną z poznawaniem rzeczywistości i umiejętnością oddziaływania na nią, jak i stronę aksjologiczną, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, systemu wartości i celu życia.
Teoria zapożyczona ze słownika z 1984r.
Współcześnie wychowanie traktowane jest jako całokształt procesów i oddziaływań zachodzących w toku wzajemnej relacji między dwiema osobami, pomagające im zrozumieć własne człowieczeństwo i osobowość. Współczesne wychowanie zakłada afirmację wolności, autonomię. W wychowaniu nie ma wychowanków i wychowawców. Powinny to być spotkania osób które ujawniają swoje potrzeby, oczekiwania, zainteresowania, wiedzę i umiejętności.
Ad. 3 Omów pojęcie edukacji.
Edukacja to ogół czynności prowadzenia drugiego człowieka i jego własnej aktywności w osiąganiu pełnych i swoistych możliwości, jest to ogół wpływów i funkcji regulujących osobowość człowieka, jego zachowania w relacjach z innymi ludźmi i światem zewnętrznym.
Edukacja obejmuje zarówno nauczanie, kształcenie i wychowanie. Powinna być dialogiem miedzy nauczycielem a uczniem.
Kunowski zakłada że odchodzimy od terminu pedagogika w kierunku edukacja, lub tez nauka o edukacji.
Ad. 4 Wymień i omów wyzwania przemian cywilizacyjnych które musi uwzględnić edukacja.
- zmiany technologiczne i organizacyjne umożliwiające zaspokajanie potrzeb ;
- wzrost ilości czasu wolnego ;
- wzrost zapotrzebowania na usługi materialne i niematerialne ;
- zmiany demograficzne, polegające głównie na starzeniu się ludzi ;
- zmniejszenie roli wspólnot (np. rodziny, kościoła ) ;
- wzrost znaczenia wiedzy i umiejętności ;
- proces demograficzny, który wymaga społecznej aktywności ;
- globalizacja w zakresie procesów ekonomicznych, technicznych, społeczno-informacyjnych i wielu innych.