Utopia jako sposób wyrazu myśli politycznej. Utopizm komunizmu

SPIS TREŚCI:

1. Wstęp.............................................................................................................................2
2. Znaczenie i narodziny słowa Utopia...........................................................................3
3. Dzieło Państwo Platona jako fundament utopii...................................................3-4
4. Platon ojcem utopii i komunizmu..............................................................................4
5. Ostatni szczebel na drabinie rewolucji społeczno politycznej Karola Marksa-
Komunizm...................................................................................................................4
6. Jak powinien wyglądać, działać i co zawierać idealny ustrój...............................4-5
7. Pojęcie Komunizmu .................................................................................................5-6
8. Poglądy Marksa, słynny manifest komunistyczny....................................................6
9. Związek między komunizmem a utopią.................................................................6-7
10. Zakończenie .................................................................................................................7
11. Bibliografia..................................................................................................................8


WSTĘP
Utopijne idee czarują nas swym pięknem, sprawiają wrażenie wartych realizacji. Jednak w praktyce jakże często "coś nie wychodzi" i zmieniają się w swoje przeciwieństwo - to o co walczono szybko odchodzi w niepamięć i jak w Orwellowskim folwarku zwierzęcym są równi i równiejsi...
Kilka lat temu na ekrany polskich kin wszedł film zatytułowany "Dzienniki motocyklowe" Jest to historia Che Guevary, czy raczej podróży przez Amerykę Południową podczas której następuje jego przemiana w późniejszego rewolucjonistę.
W filmie pokazany jest człowiek o niezwykłej wrażliwości, który postanowił zmienić świat. Gdyby nie znało się dalszego ciągu tej historii, można by dojść do wniosku, że młody pan Guevara wyruszający na bój zmieni ten świat na lepsze...
Dla mnie historia opowiedziana w tym filmie jest pewną metaforą, odnośnie tego czym jest każda utopia, oraz czym okazuje się w rzeczywistości. Przykładowo - żeby daleko nie szukać - komunizm. Ideologię można porównać do filmu - jest efektem niezgody na nierówności społeczne, niesprawiedliwość i nędzę i daje wyraz marzeniu że wszyscy są równi i kiedyś wszyscy mogą być szczęśliwi. Nic dziwnego, ze przyciągała wrażliwych idealistów...
Potem jednak dochodzi do konfrontacji z rzeczywistością - film się już dawno skończył, idealista odleciał samolotem w nieznanym kierunku, ale przecież historia trwa poza filmem nadal. Idealizm odchodzi w zapomnienie, na jego miejsce wkracza brutalna rzeczywistość pociągając za sobą miliony ofiar. Niewiarygodny to paradoks - zbrodnie dokonywane w imię marzeń o lepszym, szczęśliwszym świecie.
Na przestrzeni dziejów jakże wiele pięknych idei powstało. Były one na tyle atrakcyjne, że idealiści decydowali się o nie walczyć w pierwszych szeregach i ginęli za nie. Zostawali ci którzy mieli je wyłącznie za środek do osiągnięcia celu jakim była władza.
Wydaje się, że im doskonalsza jest utopia w teorii, tym więcej ofiar może pochłonąć w rzeczywistości. Człowiek, z natury swej niedoskonały, nie potrafi subtelnego mechanizmu naprawy świata wprowadzić w ruch, a przecież im bardziej wyrafinowany mechanizm tym łatwiej się psuje. Poniższa praca zajmuje się komunizmem jako jedną z najważniejszych utopii w dziejach świata. Marzenie o świecie pełnym ładu i szczęśliwości, a co najmniej pozbawionego ciągłych konfliktów i walk towarzyszył ludzkości od początku wieków. W pracy rozważamy związek miedzy komunizmem a utopia. W pracy zadajemy sobie wiele pytań godnych wyjaśnienie i dyskusji. Czy komunizm był utopią? Czemu koncepcja doskonałego społeczeństwa wyrażona przez Marksa nie przetrwała do dzisiaj ? Co ma wspólnego utopia nowożytna z komunizmem? Czy komunizm mógłby przetrwać do dziś? Kogo możemy uznać za ojca utopii i zarazem komunizmu? Jak powinien wyglądać idealny ustrój ?Czy może on w ogóle istnieć ?To tylko niektóre z pytań na jakie próbuje odpowiedzieć w swojej pracy. Jest to bardzo obszerny temat i trudno go opisać, jednak starałam się w poniższej pracy jak najdobitniej przedstawić zagadnienie.





ZNACZENIE I NARODZINY SŁOWA UTOPIA
Pozwolę sobie zacząć od wyjaśnienia terminu Utopia. Nie jest to łatwe zadanie ponieważ słowo to ma wiele znaczeń. W Encyklopedii Popularnej PWN, pod pojęciem Utopia znajdujemy tłumaczenia . Po pierwsze: jest to wizja idealnego społeczeństwa, w którym nie ma miejsca na zło społeczne istniejące w naturalnie panujących warunkach. Po drugie: jest ideologią społeczno-polityczna głosząca zasadniczą przebudowę społeczeństwa, opierającą się na marzeniach o idealnym ustroju społecznym, a nie na analizie obiektywnych możliwości. Po trzecie :fantastyczny utwór literacki zwłaszcza powieściowy, przedstawiający w celu dydaktycznym życie idealnej społeczności; nazwa pochodzi od tytułu utworu T. Morusa. Na koniec Encyklopedia podaje definicje potoczną często w sensie pejoratywnym, wszelkie nieziszczalne projekty, szlachetne, ale całkowicie nierealne pomysły. Termin Utopia pochodzi od dzieła Tomasza More’a (Morusa) pt. Książeczka zaiste złota i niemniej pożyteczna jak przyjemna o najlepszym ustroju państwa i nieznanej dotąd wyspie Utopii( utwór ten –znany później przeważnie pod nazwą Utopii)opublikowanego w roku 1516. Była to pierwsza nowożytna utopia, czyli całościowy projekt życia politycznego, społecznego oraz gospodarczego. Znaczenie słowa „topia” (od greckiego topos) oznaczało miejsce. Poprzedzająca to słowo litera „u” –można wyjaśnić w dwojaki sposób jako: eu-topie czyli „dobre miejsce” oraz ou(nie)-topie czyli "miejsce, którego nie ma". Jedno i drugie znaczenie jest oczywiście poprawne. Profesor Jerzy Szacki w swojej znakomitej książce pt.: „Spotkania z utopią”: tak pisał o Utopii Tomasza Morusa.” przede wszystkim była to ostra krytyka współczesnej Anglii połączona z marzeniem o takim porządku społecznym, w którym wszystkie problemy życia zbiorowego zostają szczęśliwie i ostatecznie rozwiązane”. Morus w swoim dziele bardzo szczegółowo opisał praktycznie każdy aspekt życia nowego społeczeństwa. Od sposobu i czasu pracy , po zawieranie związków małżeńskich. Zakładał on ,iż idealne społeczeństwo miało być wolne od wszelkich konfliktów. Utopia bardzo szybko przestała być jedynie nazwą opisanej przez Morusa wyspy i tytułem jego dzieła. Stała się czymś więcej...
Morus znalazł wkrótce wielu naśladowców, którzy tak jak on zafascynowali się problemem Utopii. Przez wieki powstało wiele wybitnych dzieł .Warto wymienić choćby: Państwo Słońca, Tommaso Campanella, Nowa Atlantyda, Francis Bacon, Ludzie jak bogowie, Herbert George Wells...i wiele innych...Nie ma w tym przypadku jak zaznacza Marcin Król. Nie da się ukryć, że Utopie zawsze powstawały w okresach kryzysów. „Były dowodem na bezradność wobec załamania, bezradność tak wielką, że ich autorom znacznie łatwiej było propagować rozpoczęcie społeczeństwa idealnego według mniej lub bardziej wyrafinowanego planu niż naprawę tego rzeczywiście istniejącego” tak przedstawia to Historia myśli politycznej od Machiavellego po czasy współczesne Marcina Króla.

DZIEŁO PAŃSTWO PLATONA JAK FUNDAMENT UTOPII

Termin Utopia zaczęto stosować również do utworów napisanych dawniej przede wszystkim do „Państwa” Platona. Autor tego dzieła został uznany za ojca Utopii i nie tylko...ale to w dalszej części pracy.
Dzieło „Państwo” stało się pierwszą na świecie Utopią. Ten wybitny filozof starożytności stworzył projekt państwa doskonałego, które zapewni wszystkim obywatelom bezpieczeństwo i jak sam pisał „żeby szczęśliwe było, ile możności, całe państwo”. Idealne Państwo powinno posiadać wiele cech. Najważniejsze z nich to: sprawiedliwe ; funkcjonujące niczym organizm; harmonijne ;dążące do idealnego ; rządzące przez ludzi mądrych ; podobne do człowieka żyjącego zgodnie z naturą –złożonych z trzech stanów (rządcy, strażnicy, rzemieślnicy) z których każdy realizuje swoje zadania; nie ma własności prywatnej i rodzin jako takich ; wszystko podporządkowane celowi państwa; obywatel to człowiek mieszkający w państwie. W następnej części pracy przyjrzymy się bliżej jakie cech powinno mieć doskonałe Państwo.
PLATON OJCEM UTOPII I KOMUNIZMU?
Wszystkie te wymienione cechy idealnego społeczeństwa przede wszystkim nie ma własności prywatnej i rodzin ; wszystko podporządkowane celowi państwa; obywatel to człowiek mieszkający w państwie. dostarczyły pomysłów na realizacje pewnej utopii w ubiegłym stuleciu....a dokładniej utopii komunizmu ale to za chwile.
Wspominałam o Platonie jako ojcu Utopii czy można go również uznać za ojca „komunizmu”? W pewnym sensie tak. Na pewno stworzył on swoisty fundament do powstania komunizmu. Platon przecież pisał „Nikt nie powinien posiadać czegoś na własność, o ile nie jest to mu bardzo potrzebne” jest to główne założenie komunizmu (z łac. „wspólnie, we wspólnocie”) pojmowanego w utopijnych kategoriach.

OSTATNI SZCZEBEL NA DRABIJNIE REWOLUCJI SPOŁECZNIO POLITYCZNEJ KAROLA MARKSA-KOMUZNIZM

Próby wcielenia w życie koncepcji idealnego Państwa przez Platona nie powiodły się jednak, przetrwały, by odrodzić się na nowo. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób niektórzy z pośród wielu kontynuatorów dzieła Platona wyobrażali sobie idealny ustrój, jak powinien działać i co powinien zawierać. W szczególności należałoby się skupić na przesłankach, które mogły by stanowić inspirację dla myślicieli późniejszych i być fundamentem do późniejszych koncepcji państwa i społeczeństwa doskonałego. Przypatrzmy się poglądom wybitnych myślicieli renesansu Tomasso Campanella , Francis Bacon. czy Tomasza Mora o której pisałam już wcześniej. Wszyscy oni pisali że ten niedoskonały świat nie musi pozostać takim jakim jest. Można wyeliminować jego wady, poprzez właściwe pokierowanie i przystosowanie struktury społecznej. Należy założyć tu stwierdzenie, iż teorie stworzone przez Platona i myślicieli renesansu natchnęły jakobinów czy nieco później Lenina oraz komunistów i wskazały im kierunek, w którym przebiegać powinien rozwój społeczny, jeśli komunizm miał oczywiście , stanowić ostatni szczebel na drabinie ewolucji społeczno-politycznej Karola Marksa (po wspólnocie pierwotnej, niewolnictwie, feudalizmie i kapitalizmie) oraz że miał w zamiarze być najdoskonalszą formę państwowości. Postać Karola Marksa postaram się przedstawić w dalszej części pracy, ponieważ odgrywa on bardzo istotna role w rozważanym temacie.
.
JAK POWINIEN WYGLĄDAĆ, DZIAŁAĆ I CO ZAWIERAĆ IDEALNY USTRÓJ ?

W myśl koncepcji utopijnych władza powinna działać w interesie dobra całego społeczeństwa. Rządzący powinni być starannie dobierani pod względem wykształcenia oraz doświadczenia życiowego, którego to powinni nabywać od najmłodszych lat służąc państwu i społeczeństwu. Tomasz More( o którym jest mowa wcześniej Francis Bacon już nawet Platon pisali o przymusie zastosowania określonych zasad i procedur wybierania klasy rządzącej. ”Rządzący w państwie maja prawo kłamać” tak pisze Platon. Sprawujący władze maja prawo decydować co powiedzieć a czego nie, gdyż uważają to za mało istotne dla społeczeństwa. Najważniejsze, żeby społeczeństwo pracowało dla dobra państwa. Wszyscy obywatele zawsze powinni się słuchać rządzących, przestrzegać norm i zasad oraz wypełniać swoje obowiązki. Tomasz Mor zaznacza, że aby prawo było naprawdę skuteczne, nie powinno być zbyt surowe. Każdy interpretuje prawo w dogodny sposób dla siebie. Natomiast kara powinna być porównywalna do szkodliwości przestępstwa. W Państwie idealnym istnieje wybór miedzy życiem a śmiercią zaznacza More jednak obywatele powinni wskazać cierpiącemu odpowiednie rozwiązanie. Założenie jest że w doskonałym państwie będą mieszkać doskonali ludzie. Wychowanie młodych obywateli stanowi jedno z najważniejszych zadań rządzących. Każdy powinien kształcić się w swoim do odpowiedniej funkcji jaką ma spełniać w społeczeństwie. Francis Bacon stworzył koncepcję państwa opartego na kulcie nauki. Ogromny wpływ na władzę należy do naukowców. Rząd jednak stanowi kontrolę nad nauka: wszelkiego rodzaju puplikacje, wydawnictwa, poezja, sztuki teatralne. Koncepcja Platona zakłada również że do państwa należy decydowanie np.; o tym, jakiej muzyki wolno słuchać obywatelom...itp. Wiąże się to z ukształtowaniem światopoglądu jednostki i tym, w jaki sposób w przyszłości będzie ona spełniać swoje obowiązki. Jednostka powinna oddać się pod absolutną kontrole państwa. Założenie jest takie że kobieta i mężczyzna należy kształcić jednolicie-równouprawnienie. Państwo wpaja obywatelą odpowiedni system wartości i przekonań oraz tworzy religie państwową. Religia państwowa promowała praca dla dobra państwa. Wykształcenie, wychowanie, wspólny system praw i przekonań oraz wartości te wszystkie czynniki miały się składać na bez błędnie działające społeczeństwo. O najważniejszym celu utopistów pisał Leszek Kołakowski: „Utopiści obiecywali wszelako, iż wychowają ludzkość w braterstwie, dzięki czemu owe nieszczęsne namiętności, które rozdzierają społeczeństwo — chciwość, agresja, żądza władzy — znikną (...) Przedstawiają najbardziej złowieszczy projekt, jaki kiedykolwiek wymyślono: chcą zinstytucjonalizować braterstwo, co jest najpewniejszą drogą do totalitarnego despotyzmu”
Człowiek nie jest samowystarczalny potrzebuje ludzi. Tak jak państwo jest własnością wszystkich obywateli i jak oni pracują wspólnie dla dobra społeczeństwa tak wszystko powinno być wspólne, nie powinno być własności prywatnej która sieje zazdrość i konflikty.
Sprawiedliwego podziału dóbr i zapewnienie ludziom szczęścia można uzyskać jedynie dzięki zniesieniu prawa własności. Wspólną własnością powinny być również rodziny oraz mieszkania. Państwo również kontrolowałoby ilość ewentualnie urodzeń oraz zawieranych związków małżeńskich. Dążenie do ujednolicenia bogatych i biednych, dzięki wspólnocie wszystkich dóbr i jednolitych warunków życia. Konflikty zostaną zażegnane gdy będzie brak pieniędzy i własności prywatnej. Żeby idealne państwo dobrze funkcjonowało należy jeszcze wspomnieć o szeroko rozbudowanej machinie nadzoru i kontroli nad społeczeństwem. Omówione pobierznie koncepcje pokazują nam najważniejsze podstawy dla państwa idealnego. Dostrzegamy pewne podobieństwo...że projekty utopii jakie zostały stworzone zostały w starożytności (Platona) renesansie przez (Thomas More, Tomasso Campanella i Francis Bacon) mają sporo wspólnego z koncepcją państwa komunistycznego, jaką sformułował i wcielił w życie Lenin. Pomijając oczywiście wszelkiego rodzaju wypaczenia, z których tak wiele stało się fundamentem istnienia państwa sowieckiego. Jest tu pokazany pewien typ modelu państwa idealnego który powstał już w starożytności a kształtował się na przestrzeni wieków. Pewien polski filozof tak pisał o utopii ciągu całej historii od Platona po współczesność mamy do czynienia wciąż z jedną i tą samą utopią — wieczną utopią.

POJĘCIE KOMUNIZMU

Teraz przejdziemy do bliższego zapoznania się z pojęciem komunizmu którego fundamentalne podstawy zostały już omówione powyżej
Komunizm ma również kilka wyjaśnień jak pisze Jacek Bartyzel KOMUNIZM to „ (z łac. communis - wspólny, powszechny) - 1. utopijna ideologia społeczna i polityczna, głosząca całkowite zniesienie własności prywatnej, rodziny, zróżnicowania klasowego społeczeństwa, religii i państwa, identyfikowanych jako struktury społecznego zła i wyzysku, oraz ustanowienie, drogą rewolucyjną - po "przejściowym" etapie "dyktatury proletariatu", oznaczającym fizyczną eksterminację przedstawicieli "klas posiadających" i innych "wyzyskiwaczy", a następnie "rozwiniętego" socjalizmu, w którym tolerowane byłyby jeszcze pozostałości poprzednich formacji, lecz państwo miałoby stopniowo "obumierać" - "społeczeństwa bezklasowego", w którym panowałaby kolektywna własność środków produkcji i równy podział dóbr podług zasady "od każdego według zdolności, każdemu według potrzeb"; 2. ruch komunistyczny, zgłaszający roszczenie do bycia polityczną emanacją proletariatu ("klasy robotniczej") i jego interesów, wyznający ideologię k. i stawiający sobie za cel jej urzeczywistnienie; kadrowy w fazie przygotowawczej do obalenia państwa "burżuazyjnego", a masowy, monopartyjny i sprawujący totalną kontrolę nad wszystkimi przejawami życia zbiorowego i prywatnego po rewolucji uwieńczonej zdobyciem władzy; 3. zorganizowany, począwszy od rewolucji bolszewickiej 1917 w Rosji i na jej wzór, na zasadach ideologii k. i przez partię komunistyczną, zbrodniczy, despotyczny i niewolniczy reżim polityczny, który pozostawił po sobie nieporównywalną z żadnym innym systemem, co do zasięgu i skali, szacowaną na ponad 100 milionów liczbę ofiar ludobójczego terroru, i który - w schyłkowej formie - trwa jeszcze w znacznej połaci globu i panuje nad 1/5 ludzkości, na czele z Chinami”
POGLĄDY MARKSA SŁYNNY MANIFEST KOMUNISTYCZNY
Poglądy Marksa były podstawą dla komunizmu. Uważał on, że system, w którym ludzie biedni pracują dla bogaczy, jest niesprawiedliwy. Wszyscy robotnicy powinni wziąć przedsiębiorstwa i własność w swoje ręce i zacząć żyć w państwie, w którym wszyscy byliby równi. Wyzwolenie od wszelakich form ucisku maże przynieść tylko komunizm, będzie to wyzwolenie dla uciskanych jak i również uciskających.
W 1848 roku Marks i Engels publikują sławny Manifest komunistyczny jest on deklaracją programową jednej z najważniejszych organizacji socjalistycznych. Nosiła ona nazwę Związku Sprawiedliwych. Jednak po wpływem Marksa i Engelsa zmieniła na Związek Komunistów. W manifeście są zawarte wzbogacone i rozwinięte tezy marksizmu. Marcin Król pisze o historii walk klasowych. Marks i Engels nie odwracają się całkowcie od przeszłości doceniają rewolucyjna rolę burżuazji. Wiedzą, że dzięki burżuazji pojawił się proletariat i nowy wyrazisty podział klasowy. Burżuazja jednak niejako wychowała żmiję na swoim łonie – jak pisze król powołała bowiem do życia klasę robotniczą tym samym wydając na siebie wyrok. Według Marksa i Engelsa rewolucja która prowadzi do zmiany jest nieuchronnym elementem dziejów.Po wielu konfliktach „po boju ostatnim „ nadejdzie czas komunizmu.
ZWIĄZEK MIĘDZY KOMUNIZMEM A UTOPIĄ??
Komunizm jak pisze prof. Jerzy Szacki narodził się pod znakiem wielkiej krytyki utopizmu. Pisma jego klasyków zapewniały, że tzn. naukowy komunizm różni się zasadniczo od tego utopijnego. Twierdzili oni iż komunizm będzie rozporządzał odpowiednią siłą materialną, która dawni utopiści nie mieli. Ponadto jak to ujął prof. Szacki „reprezentuje inną strategie walki , punktem wyjścia czyniąc nie wizje pięknej przyszłości, lecz naukową analizę teraźniejszości, w której łonie ta przyszłość ponoć dojrzewa”. Jak pisał Marks- „na tym właśnie polegała przewaga nowego kierunku(...)chcemy przez krytykę starego świata odkryć nowy” Marks stworzył koncepcje procesu dziejowego, który łączył świat stary z nowym. Jerzy Szacki próbuje udowodnić ,że marksistowska krytyka utopizmu godziła nie tyle w samą ideę tworzenia wizji idealnego społeczeństwa, ile w metodę właściwą dawniejszym utopią. Na poziomie doskonałości dobrego społeczeństwa nic nie oddziela socjalizmu naukowego od utopijnego Szacki analizując pisma twórców marksizmu, stara się uświadomić, że krytyka utopizmu obejmowała przede wszystkim trzy tematy: Po pierwsze kreowanie doskonałego społeczeństwa na podstawie nie realnych idei sprawiedliwości równości ,wolności nautry, nie rozważano nawet kwestii czy w danym współczesnym społeczeństwie jest możliwe wprowadzenie tych idei w życie. Marks nawiązuje do Sait –Simon – zakłada on że stary świat jest zalążkiem nowego. Świat który powstanie jest rezultatem odbywających się już procesów. Po drugie rozwijanie wizji przyszłego społeczeństwa bez zastanowienie się nad warunkami i środkami jego tworzenia, bez wskazania jakichkolwiek sił które mogły by socjalizm urzeczywistnić. Utopizm polegał przede wszystkim na tym, że chociaż brak środków wszelkiego rodzaju materialnych czy społecznych rząda urzeczywistnienia ideału tu i teraz. Po trzecie naiwna wiara zaprojektowania ustroju socjalistycznego w szczegółach. Wiekszość literatury utopijnej szczególnie z okresu przed Saint-Simonem była nastawiona na stworzeniu systemu idealnego społeczeństwa do którego nie można nic było dodać ani ująć. Jeśli przyjąć założenie że natura ludzka jest wielkością stałą. Można bez problemu stworzyć projekt społeczeństwa doskonałego które jest adekwatne do potrzeb i możliwości człowieka. Mimo czasem ostrej krytyce socjalizmu utopijnego żaden prawie tekst Marksa, Engelsa czy Lenina nie upoważnia do wniosku, że autorzy Ci kwestionowali sensowność podstawowych pytań literatury utopijnej dotyczącej przyszłego społeczeństwa. Z perspektywy czasu teraz możemy zobaczyć jak złudny była wiara Marksa że drogą analiz kapitalizmu odkryje przyszłe społeczeństwo socjalistyczne. Marks bardzo się pomylił w swoich prognozach, jak to ujmuje J.Szacki :” komunizm zwyciężał nie tam gdzie kapitalizm był już do jego zwycięstwa dojrzały „ lecz tam gdzie komunistom udało się dobrać się do władzy i narzucić społeczeństwu styl życia zgodny z utopijnymi założeniami. W istocie „ historia komunistycznej utopii okazała się historią naukowego komunizmu. Istnieje bardzo duży związek między komunizmem a utopią. Komunizm był swoistą utopia czymś nie realnym co chciano wcielić w życie lecz pomylono się okrutnie ponieważ ta utopia nie była na realia tamtych czasów.
ZAKOŃCZENIE
Ludzkość przez wszystkie wieki miała do czynienia z utopiami o różnej skali oddziaływania, jedna z ważniejszym Utopii w dziejach ludzkości był komunizm. Koncepcja idealnego państwa powstała dzięki odwiecznemu pragnieniu dążenia człowieka do ideału. Żaden jednak nawet najdoskonalszy projekt państwa mający podstawy już w starożytności, kształtujący się przez wieki, nie jest możliwy do zrealizowania. Marks stworzył swoją utopię w bardzo realny sposób. Nigdy wcześniej wizje utopijne nie miały takiej siły i nie były przedstawione w tak prawdopodobnie ,nigdy też nie były one oparte o taką analizę rzeczywistych problemów. Komuniści myśleli że udało im się stworzyć idealne państwo oparte na prawie, pracy i wspólnocie. Jak bardzo się pomylili w tym stwierdzeniu...Ludzie zawsze będą dążyć do doskonałości nie sądzę jednak, żeby kiedykolwiek powstało społeczeństwo idealne.Życie ludzkie było by nudne gdyby nie dążenie do ideału., bowiem żadne systemy, myśli, doktryny czy tendencje nie są doskonałe i ostateczne – popatrzmy na komunizm.





BIBLIOGRAFIA:


1. Jerzy Szacki Spotkania z utopią, wydawnictwo Sic ! Warszawa 2000 tom.16
2. Encyklopedia Popularna PWN. Wydawnictwo naukowe PWN ,Wydanie Dwudzieste ósme uzupełnione i uaktualnione Warszawa, styczeń 1998
3. .Marcin Król Historia myśli politycznej od Machiavellego po czasy współczesne wydawnictwo ARCHE Gdańsk 2003
4. Czasopismo internetowe Dialogi polityczne: Komunizm Numer 1 — luty 2003 r
5. Strona internetowa poświęcona komunizmowi http://haggard.w.interia.pl/komunizm.html.

Related Articles