Filozofia: Ontologia (nauka o bycie), Epistemologia- teoria poznania,instrumenty poznania bytu, Etyka- wartości, moralnośćMateria, Materia ozywiona (materia siła),Świat zwierz (Materia siła świadomość) Człowiek samoświadomosc Gnoza= pełna wiedza, można nauczyc, dowiedziec się wszystkiego, pełna gnoza może doprowadzic do zakazu zadawnaia pytan DOXA= tzw poglad opinia subiektywna, poziom na którym się zatrzymuje, (Filodoxa)
Jońska szkoła filozofów przyrody:
-Tales z Miletu- woda, testowanie przez ROZUM, myślenie przycz-skutkowe
-Anaksymander- bezkres(ląd, woda,powietrze, wszech, obserwacja
-Heraklit- ogień- ciała nieb- KONFLIKT, napiecie, zmiennosc
ELEACI: Parmenides- byt wszystko co jest, stały, Racjonalizm, Rozum, zmysły oszukuja
-Demokryt- byt= rzeczy pustka, swiat z atmoów, zderzaja tworza rzeczy, atomy wieczne. Odrzuca rozum, dzieło przypadku, prawa mechaniczne, Bóg nie.
Sofiści-myśliciele, nauczyciele, sukces, przemawiac, bogaci, praktyczne podejscie do życia, brak wartości absolutnych, wszystko wzgledne, od punktu widzenia, wiedza nie do odkrycia, opinie znane.
Sokrates: nie brał kasy, ulice, zgłebianie wiedzy, prawda na drodze dialektu, Dialog: Eutyflon, cyzm jest pobożność, 3 mowy w obronie: broni się, prop kary, ostatnie słowo ( poszukiwanie prawdy-najwieksze dobro, zło z niewiedzey, cel:wiedza, madrosc, prawda,idea wieczna, świat materialny miedyz bytem a niebytem, swiat zmienny,
Platon:prawda istnieje, wiedza zawsze prawdziwa, opinia nieprawdziwa, zmienna.Idea dobra (praprzyczyna, słonce, dobro użycza się, stwarza idee wyzsze i nizsze, odbicie, dalej niebyt) Jaskinia Platona. Sprawiedliwość: starsze pokolenie, młode pokolenie, spr Sofisty(prawo dla ludzi silnych) spr panstwa(prawo dla słabszych) spr absolutne (idealne) ? panstwo zdrowe, uzbrojone, piekna (idea dobra)
Arystoteles: nauka praktyczna i teoretyczna, byt- abstarkcyjny, wszystko, brak indywidualnosci, kategorie, SUBSTANCJA= materia forma. Przyczyny: sprawcza, formalna,ostateczna, przycz-skutkowe- wszystko am przyczyne, Funkcja CZYSTEJ FORMY- Bóg 1 i ost przyczyna, byt nasladuje i chce być blizej bez boga, swiat chaosem. Dusza: char niematerialny, cel życia, 2 el: poziom roslinny, intelekt. DOBRO: głównym celem szczescie,rodzaje: 1.dla przyjemnosci 2.dozenie do cnoty, aktywnosc. 3. kontemplacja Boga. Polityka: najwyzsza prkatyczna wiedza ma na celu dobro narodu. Człowiek: rozum, wola,Systemy polit (mon aryst, politea, tyrania, oligarchia, dem) Wspólnoty(rodizna, wieś, panstwo) Niewolnictwo naturalne- poidział, obdarzone mowa zywe najdoskonalsze narzedzie w rekach pana
Św. Augustyn:dobro-stworzone przez Boga, zło- brak dobra, Czas: przesz, ter, przysz, Dobra prywatne: wszyscy maja cnoty, inne sa dobre ale nie jednakowo, jedni mgoa mieć inni nie, Bóg : podobny do Jedni, doskonała istota, pełnia bytu,stworzył dobro,
Św. Tomasz: Suma teologiczna,warunki prawa: źródło prawa-rozum, cel- dobro, legalna władza, ogłoszone. Rodzaje: odwieczne(ogłoszone w bytach), naturalne(sumienie), boskie (dekalog, pismo świete), ludzkie, zasady prawa naturalnego:zycie, rozmnazanie, zadowolenie, wiedza)
Machiavelli: ?Książe?, jak jest a nie jak było, pragnienie nabywania, nowe cnoty (hojnosc, miłosierdzie, honor, lojalnosc) władca: polegac na sobie, nie ufac, lub, uzbrojony, Polityka: cel najwyzszy, słuzy milionom, istnieje dla samej władzy.
Kartezjusz:?Rozprawa o Metodzie?,?świat?, zmysły zawodne, Materia w ruchu (świat), Bóg, rozum (duch niematerialny)
Metoda: mniej niedoskonałosci w pracy jednego człowieka,
Odrzuca wiedzePustka mysli (mysle wiec jestem) Bóg. Poznanie rozumowe może być prawdziwe.
Hobbes: ?Lewiatan? człowiek z natury egoista, wojna z innymi, władza absolutna, poczatek w zmysłach, rozumowanie przycz-skutk, brak kategorii dobra i zła, najwazniejsze przetrwanie, stan natury: równy, wolny, brak władzy, stan wojny, prawa natury. Suweren: absolutny, sedzia, wł wyk, ust, sad, religia , brak sprzeicwu, Panswto po to by przeżyc.
Locke: natura: równi, wolni, miłosc, stan pokoju, pomoc, ktos kto pilnuje prawa,brak władzy, uzywanie siły wprowadza stan wojny/ Umowa społ- zgoda na ograniczenie władzy i posłuszenstwo. Własność: połaczenie darów ziemi z praca, ziemia współna, nie można wiecej niż się skorzysta pieniadze zmiana, pochwała pracy. Władza rodzicielska:pomoc dziecku w dorastaniu, dorosłosc, władza znika, zostaje szacunek, jest zbywalna, dziecko musi opiekowac się i sznaowac, niezbywalne, wł rodz podobna do absolutnej.
Rousseau-?wyznanie? ?Emil?, nauka zastepuje religie, koniec stanu natury wraz z prywatna własnoscia, powstaje społ obyw. Stan natury- szlachetny dzikus, umowa społeczna-zdobywanie władzy przez wyrzeczenie się siebie,praw na rzecz wspólnoty, wola wspólnoty, emil- 2 rodzaje miłości własnej.
Burke-?Rozwazania o reowlucji we Fr? umowa społ- generacje, pokolenia, uzytkowanie) stan natury- życie w panstwie i społ, nic z racji urodzenia)
Tocqueville- ?O demokracji a Ameryce?układ społ- okolicznosci i prawa, Zagrożenia demokracji: (źr. Indywidualizm) materializm,niepewność, awans przecietnosci, miekka tyrania (państwo opiekuncze), Idea równości (grecja, Izrael, chrzescij, francja) czynniki: wojny niszczace arystokracje, handel, edukacja. Stowarzyszenia pomagaja walczyc o wolnosc: demokracja jako władza szkodiz wolnosci i równosci, zagraza mniejszosciom, zrzeszenia jednostek bronia mniejszosci, wyrwanie z indywid, wpsólne działania, rzady, dobro współnoty= szczescie jedn, broni przed władza centr.
Marks: Alinacja : robotnik-produkt, dzieło rąk staje się elementem obiegu dóbr, współtworzy kapitalistyczny rynek, a rynek jest siła jaka go niewoli, odbiera mu produkt jego zyciowej aktywnosci.
Nietzsche: postawa appolinska, dionizyjska, Podziwiał greków, gardził chrzescijanska obsesja winy i grzechu, zycie po smierci wazniejsze. Woli WIECZNY POWRÓT, morlanosc chrzescijnaska wsteczna, upadek, zrównanie słabosci i miernosci (zbawienie) z twórcvzoscia, prawda (potepienie)
Relatywizm wartości: moralnosc pana(dobre to co mi słuzy wzmacnia, daje siłe, nawet ból, wróg), moralnosc niewolnika ( złe jest to co zadaje bók, zmusza do wysiłku, walki, resentyment, uraza, żal do zycia, nie spełnienia oczekiwan)
Monteskiusz- Ludzie- osoby prymitywne, brak rozumu, instynkt, strach ból, smierc, w stanie natury wchodza w relacje, pierwotne prawo- wymiana dobra i zła, wł. Absolutna niepotrzebna,
