System podatkowy Republiki Czeskiej
Najważniejszą regulacją prawną dotyczącą opodatkowania dochodów jest ustawa
o podatku dochodowym (DZ. U. Nr 586/1992 z późniejszymi zmianami), która określa zasady opodatkowania zarówno osób fizycznych jak i prawnych. Szczególne znaczenie
w systemie podatkowym Republiki Czeskiej posiada Ustawa o rezerwach (DZ. U. Nr 593/1992 z późniejszymi zmianami), która reguluje podatkowe uznawanie pewnych rezerw
w dziedzinie przedsiębiorczości, w tym również do banków i zakładów ubezpieczeń. Istotną rolę w systemie prawnym dotyczącym podatków mają liczne zarządzenia Ministra Finansów regulujące przepisy wykonawcze i dające interpretacje ustaw podatkowych.
System podatkowy w Republice Czeskiej obejmuje następujące rodzaje podatków:
1. Podatki bezpośrednie:
a) podatek dochodowy
- podatek od osób fizycznych
- podatek od osób prawnych
b) podatki majątkowe
- podatek od nieruchomości
- podatek drogowy
- podatek od spadków
- podatek od darowizn
- podatek związany z przekazaniem nieruchomości
2. Podatki pośrednie:
- podatki ogólne
- podatek od wartości dochodowej – VAT
- podatki przychodowe
- podatek akcyzowy
1). Podatek dochodowy od osób fizycznych
kwota wolna – 969 euro
najniższa stawka – 15,0%
najwyższa stawka – 32,0%
Wszystkie dochody osób fizycznych są przedmiotem opodatkowania, również te dochody, które zostały zrealizowane za granicą oraz dochody niepieniężne. Ze względu na rodzaj pochodzenia dochody i zyski kapitałowe są podzielone na 5 kategorii:
- dochody z tytułu zatrudnienia,
- dochody z działalności gospodarczej i z wykonywania wolnych zawodów,
- dochody z kapitału,
- dochody z dzierżawy, wynajmu i innych umów o podobnym charakterze,
- wszystkie pozostałe dochody.
Jeśli podatnik otrzymuje dochody z różnych źródeł przedmiotem opodatkowania jest suma wszystkich dochodów. Dochód netto do opodatkowania jest obliczany oddzielnie dla każdej kategorii dochodu, poprzez potrącenie kosztów uzyskania dochodu. Łączna kwota dochodów netto ze wszystkich rodzajów dochodów tworzy podstawę opodatkowania.
Podatek dochodowy od osób fizycznych pobierany jest według tabeli
Podstawa wymiaru podatku Stopa podatku (%)
CZK EUR
Do 102,000 Do 2,830,50 15
Od 102,001 do 204,000 Od 2,830,51 do 5,661,00 20
Od 204,001 do 312,000 Od 5,661,01 do 8,658,00 25
Ponad 312,000 Ponad 8,658,00 32
Niektóre rodzaje dochodów uzyskiwanych przez rezydentów ze źródeł krajowych składają się na oddzielną podstawę opodatkowania i podlegają następującym potrąceniom podatkowym:
- 15% - dywidendy z udziałów w spółkach, pakiety w funduszach inwestycyjnych i inne podobne papiery wartościowe; zyski z uczestnictwa w spółdzielniach oraz dochody
z likwidacji podmiotów,
- 15% - odsetki i inne zyski od depozytów i rachunków oszczędnościowych, papierów wartościowych, certyfikatów depozytowych i weksli depozytowych emitowanych przez bank,
- 15% - odsetki od obligacji (od 1 stycznia 2000r.; 25% na obligacje wyemitowane przed
1 stycznia 1998r)
- 15% - renty wypłacane z krajowego dobrowolnego programu emerytalnego
2). Podatek dochodowy od osób prawnych
stawka podatku – 31,0%
Dochody pochodzące ze wszystkich rodzajów działalności są przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Większość rodzajów dochodów jest agregowana w jedną podstawę opodatkowania, ale są też takie dochody, do których stosuje się opodatkowanie specjalnymi stawkami.
Podatek dochodowy od osób prawnych jest nałożony na takie podmioty jak: spółki akcyjne, spółki z ograniczona odpowiedzialnością oraz spółdzielnie. Inne podmioty, takie jak: związki fundacje podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w zakresie
w jakim prowadzą one działalność gospodarczą. Opodatkowaniu podlegają dochody przedsiębiorstw osiągane nie tylko w Republice Czeskiej, ale też w innych krajach. Dochody z różnych źródeł i zyski kapitałowe podlegają opodatkowaniu tymi samymi stawkami.
Podstawą opodatkowania jest różnica między osiąganymi dochodami i kosztami ich uzyskania. Dla podatników prowadzących podwójną księgowość jest ona wymierzana na podstawie zasady rozliczania przyszłych okresów, natomiast dla podatników prowadzących pojedynczą księgowość – na księgowaniu wpływów i płatności w momencie ich dokonywania.
3.) Podatek od nieruchomości.
Podatkiem tym są opodatkowane działki (parcele) oraz budynki na terytorium Republiki Czeskiej. Płatnikiem podatku jest właściciel niezależnie od tego, czy jego miejsce zamieszkania lub siedziba jest w kraju czy za granicą.
Podatek wynosi za każdy 1 m2 powierzchni odpowiednio:
a) zabudowanych powierzchni i dziedzińców – 0,10 CZK
b) budowlanych parcel – 1,00 CZK
c) pozostałych powierzchni, o ile podlegają obowiązkowi podatkowemu – 0,10 CZK
Podstawowa stawka podatku podana w punkcie "b" tj. parcele budowlane mnoży się wskaźnikiem od 0,3 do 4,5 w zależności od kryterium zaludnienia gminy lub miasta
a mianowicie:
0,3 - w gminach do 300 obywateli
0,6 - ponad 300 do 600 obywateli
1,0 - ponad 600 do 1.000 obywateli
1,4 - ponad 1.000 do 6.000 obywateli
1,6 - ponad 6.000 do 10.000 obywateli
2,0 - ponad 10.000 do 25.000 obywateli
2,5 - ponad 25.000 do 50.000 obywateli
3,5 - ponad 50.000 obywateli we Franiskovych Laznich, Luhacovicich, Marianskich Laznich oraz Podebradach
4,5 - w Pradze
Przedmiotem podatku od obiektów budowlanych są:
• obiekty budowlane na terenie Republiki Czeskiej, które podlegają lub co do których została wydana decyzja kolaudacyjna (z wyjątkiem obiektów zwolnionych od podatku)
• mieszkania łącznie z udziałami we wspólnych częściach obiektu budowlanego, które są wprowadzone do ewidencji w katastrze nieruchomości.
• pomieszczenia związane z działalnością gospodarczą łącznie z udziałami we wspólnych częściach obiektu budowlanego, które są wprowadzone do ewidencji w katastrze nieruchomości.
Płatnikiem podatku jest właściciel budowy, mieszkania lub samodzielnych pomieszczeń niemieszkalnych.
Podstawą opodatkowania obiektów budowlanych są wymiary rzutu nadziemnego części obiektu budowlanego określone w m2 wg stanu na 1 stycznia danego roku podatkowego, natomiast podstawą opodatkowania mieszkania lub samodzielnych pomieszczeń niemieszkalnych jest 1 m2 powierzchni podłogowej również wg stanu na 1 stycznia danego roku podatkowego.
4) Podatek drogowy.
Podatkowi drogowemu podlegają pojazdy samochodowe, przyczepy, naczepy które wykorzystywane są do działalności zarobkowej na terytorium Republiki Czeskiej zarówno zarejestrowane w Republice Czeskiej jak również za granicą.
Od podatku zwolnione są między innymi samochody osobowe i ciężarowe o ładowności do 3,5 tony ewidencjonowane za granicą, o ile nie są wykorzystywane przez osoby mające siedzibę lub trwały pobyt na terytorium RCz. Zwolnienie to nie dotyczy osób mających siedzibę lub trwały pobyt za granicą, o ile maja na terytorium RCz biuro lub przedstawicielstwo. Zwolnione od podatku są także pojazdy zaewidencjonowane w RCz, ale będące za granicą dłużej niż 183 dni.
Za samochody z rejestracjami RCz oraz samochody zagraniczne, o ile na terytorium Republiki Czeskiej znajdują się dłużej niż 183 dni w roku kalendarzowym, istnieje obowiązek płacenia omawianego podatku.
Płatnikiem podatku jest osoba fizyczna lub prawna, która:
• jest zapisana w dowodzie rejestracyjnym pojazdu jako jego właściciel,
• korzysta z pojazdu zarejestrowanego za granica
• zakład pracy (pracodawca), o ile wypłaca koszty związane z eksploatacją pojazdu swojemu pracownikowi za korzystanie z samochodu osobowego do celów służbowych i jeśli pracownik tam nie zapłacił tego podatku,
• zakład gospodarczy albo inny podmiot organizacyjny, osoby z siedzibą lub stałym miejscem zamieszkania za granicą.
Podstawą opodatkowania jest:
• pojemność silnika w przypadku samochodu osobowego,
• suma dozwolonych obciążeń osi w tonach oraz ilość osi w przypadku naczep,
• łączna masa w tonach i liczba osi u pozostałych pojazdów.
Stawki podatkowe roczne dla samochodów osobowych w 2001 r. wynoszą w zależności od pojemności silnika od 1.2000 CZK do 4.200 CZK. W przypadku samochodów ciężarowych np.: jednoosiowych i nośności ponad 8 ton stawka podatku rocznego wynosi 9.600 CZK, dwuosiowych i tonażu ponad 27 ton - 46.200 CZK a czteroosiowych i więcej oraz tonażu powyżej 36 ton - 44.100 CZK.
Przy wyjeździe z terytorium RCz podatnik zapłaci dopłatę do podatku, jeśli zostanie przedłużony okres pobytu w Republice Czeskiej na jaki został opłacony podatek przy wjeździe. Jeśli okres pobytu jest krótszy, podatek nie podlega zwrotowi. Do okresu pobytu wliczany jest każdy rozpoczęty dzień. W przypadku regularnie powtarzających się wjazdów i wyjazdów z Republiki Czeskiej tego samego pojazdu, podatek może być opłacony jednorazowo jednak na okres czasu nie dłuższy niż 30 dni.
5) Podatek od spadków.
Podatnikiem jest spadkobierca na podstawie testamentu lub spadkobierca prawny.
Przedmiotem podatku jest
- nabycie majątku poprzez odziedziczenie:
• nieruchomości - wyłącznie na terytorium Republiki Czeskiej
• nieruchomości - jeżeli spadkodawca był obywatelem Republiki Czeskiej posiadającym tu stałe miejsce zamieszkania - opodatkowaniu podlega cały majątek ruchomy, w pozostałych przypadkach tylko przedmioty w Republice Czeskiej.
6) Podatek od darowizn.
Podatnikiem jest odbiorca, w przypadku darowizny zagranicę - darca.
Przedmiotem podatku - jest bezpłatnie nabyty majątek, z wyjątkiem spadku.
7) Podatek związany z przekazaniem nieruchomości.
Podatnikiem jest osoba przekazująca nieruchomość (z wyjątkiem wymienionej w ustawie). Odbiorca jest poręczycielem.
Przedmiotem podatku - jest odpłatne przekazanie nieruchomości, a wartość majątku ustala się na podstawie szczególnych przepisów.
Dla celów podatkowych osoby podzielone są na trzy grupy:
I. grupa - krewni w linii prostej i małżonkowie
II. grupa - krewni - rodzeństwo, bratankowie, siostrzenice, wujkowie, ciotki
- małżonkowie dzieci, dzieci małżonka, małżonkowie rodziców
- osoby, które minimalnie przez okres 1 roku zamieszkiwały wspólnie z odbiorcą, dawcą lub spadkodawcą i opiekowały się nim lub były od niego zależne
III. grupa - pozostałe osoby
8) Podatek od wartości dochodowej – VAT
Podatnikami VAT są osoby fizyczne i prawne świadczące wykonawstwo podlegające opodatkowaniu. Płatnikami podatku na terenie Republiki Czeskiej są osoby, których obrót
za kolejno następujące po sobie trzy miesiące przekroczy kwotę 750 tys. CZK, tj. około 21 tys. EUR lub za rok 3 mln CZK, tj. około 85 tys. EUR. Osoby te są zobowiązane do zarejestrowania się w odpowiednim urzędzie skarbowym. Obowiązek rejestracji dotyczy także osób, które samodzielnie prowadzą działalność gospodarczą w ramach wspólnego przedsiębiorstwa lub na podstawie umowy zrzeszenia (konsorcjum) o ile ich łączny obrót przekroczy wyżej wymienione kwoty. Obowiązek zarejestrowania powstaje także wtedy, jeśli osoba nie podlegająca obowiązkowi rejestracji zawrze umowę zrzeszenia z podatnikiem VAT. Członkami jednego konsorcjum lub zrzeszenia nie mogą być równocześnie płatnicy
i niepłatnicy podatku VAT. Jeśli płatnikiem podatku jest jeden z członków zrzeszenia, pozostali członkowie są zobowiązani do indywidualnego zarejestrowania się w odpowiednim urzędzie skarbowym. Przy przekształceniach (przemianie) spółek, które były płatnikiem podatku VAT obowiązek podatkowy przechodzi na następcę prawnego przekształcanej spółki. Obowiązek podatkowy powstaje z dniem zrealizowania czynności podlegającej opodatkowaniu.
Dniem tym jest w przypadku:
* sprzedaży towarów - dzień dostawy towaru lub dzień przejęcia towaru albo zapłaty za towar w zależności od tego co nastąpi wcześniej
* przy przekazywaniu nieruchomości - data wpisu do księgi wieczystej nowego nabywcy. Przekazanie obiektu budowlanego uważane jest za wykonawstwo podlegające opodatkowaniu, jeśli dojdzie do niego w ciągu 2 lat po kolaudacji lub nabycia obiektu.
* świadczenia usług - decydujący jest dzień wykonania usług lub zapłaty w zależności od tego co nastąpi wcześniej.
9) Podatek akcyzowy
Podatek akcyzowy pobierany jest od paliw węglowodorowych, smarów, spirytusu i alkoholi, piwa, wina oraz tytoniu i wyrobów tytoniowych. Opodatkowane towary produkowane na terytorium Republiki Czeskiej, jak i importowane. Producenci i importerzy ww. towarów są płatnikami podatku akcyzowego i są zobowiązani do zarejestrowania swojej działalności
w odpowiednim urzędzie finansowym. Wyroby tytoniowe oraz alkohole i napoje alkoholowe muszą być opatrzone banderolą z napisem "przeznaczone do sprzedaży w Republice Czeskiej".
Podatnicy podatku akcyzowego, których miesięczny obowiązek podatkowy nie przekroczy 10.000.000,- CZK obowiązani są odprowadzić podatek do 25 dnia następnego miesiąca, po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Podatnicy mający miesięczny obowiązek podatkowy wyższy niż 10.000.000,- CZK, wpłacają codziennie zaliczki na podatek. Podatnicy obowiązani są składać miesięczne zeznania podatkowe. Termin złożenia zeznania podatkowego został ustalony na 25 dzień następnego miesiąca. W przypadku importu wyrobów akcyzowych do Republiki Czeskiej funkcję zeznania podatkowego spełnia deklaracja celna.
Wysokość stawek podatku akcyzowego:
a)Paliwa i smary
b) Alkohol
c) Piwo
Stawka podstawowa podatku akcyzowego oraz stawka obniżona stosowana w stosunku
do małych samodzielnych browarów za 1 hektolitr oraz każdy cały procent ekstraktu pierwotnej brzeczki, z której zostało wyprodukowane piwo, przed zakwaszeniem wynosi:
d) Wino
e) Wyroby tytoniowe
Z dniem 1 lipca 2001 weszła w życie nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym, która tworzy nowy system obliczania podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe.
W stosunku do wyrobów tytoniowych takich jak papierosy oraz cygara podatek akcyzowy składa się z dwu części, pierwsza część jest opłatą stała w wysokości 0,36 CZK za sztukę lub 7,20 CZK za paczkę zawierającą 20 sztuk, druga część jest opłata procentową
i wynosi 22 % z ceny dla końcowego odbiorcy.
Struktura dochodów publicznych w % w Republice Czeskiej w 2000r.
Ogółem – 100
W tym:
1) Podatek dochodowy od osób fizycznych – 12,5
2) Podatek dochodowy od osób prawnych – 9,2
3) VAT – 18,2
4) Akcyza – 9,6
5) Składki na ubezpieczenie społeczne – 35,6
6) Pozostałe dochody – 14,9
1. Podatek dochodowy od osób fizycznych (impt sur le revenu)
Podatek dochodowy od osób fizycznych jest to podatek od dochodu rocznego osoby (rodziny) podlegającej opodatkowaniu. Obywatele polscy przebywający czasowo we Francji mogą podlegać opodatkowaniu na terenie tego kraju lecz nie powinni płacić wtedy podatków w Polsce. Sprawy te reguluje m.in. Umowa między Rządem PRL a Rządem Republiki Francuskiej z dnia 20.06.1975 r. w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku.
Dochód Stopa procentowa wymiaru
do 4.262 euro 0,00%
od 4.262 do 8.383 euro 6,83%
od 8.383 do 14.754 euro 19,14%
od 14.754 do 23.888 euro 28,26%
od 23.889 do 38.868 euro 37,38%
od 38.869 do 47.932 euro 42,62%
powyżej 47.933 euro 48,09%
2. Podatek od osób prawnych (spółek) – impt sur les socits
Zgodnie z prawem francuskim, za osoby prawne podlegające opodatkowaniu podatkiem od spółek (IS) uznaje się:
spółki akcyjne (socits anonymes),
spółki akcyjno – komandytowe (socits en commandite par actions),
spółki komandytowe (socits en commandite simple),
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (socits à responsabilit limit),
spółki akcyjne uproszczone (socits par actions simplifies),
spółdzielnie (socits coopratives),
zakłady państwowe i jednostki posiadające autonomię finansową,
wszystkie osoby prawne, których działalność przynosi zysk,
spółki cywilne prowadzące działalność przemysłową lub handlową,
spółki jednoosobowe, których wspólnikiem jest osoba prawna.
Generalna stawka podatku od dochodu spółek jest ustalona w wysokości 33,33%.
3. Podatek zawodowy (taxe professionnelle)
Podatek ten, wprowadzony w 1999 r. obciąża osoby fizyczne, spółki lub jednostki gospodarcze (przedstawicielstwa oraz oddziały) prowadzące niezarobkową działalność gospodarczą. Warunkiem jest, by ta działalność była prowadzona:
stale, a nie wyjątkowo (okresowo) czy sporadycznie,
zawodowo, w celu uzyskania przychodu,
na terenie Francji.
4. Podatek od dokształcania (taxe d'apprentissage)
Pracodawcy – osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność przemysłową, handlową, rzemieślniczą, rolniczą lub spółdzielczą, prowadzący dokształcanie młodych pracowników, zobowiązani są do zapłaty tego podatku w wysokości 0,5% rocznej sumy wynagrodzeń brutto (w departamentach Haut Rhin, Bas Rhin i Mosele – 02%), premii i innych gratyfikacji zarówno finansowych jak i w naturze.
5. Podatek od podnoszenia kwalifikacji zawodowych (participation des employeurs au dveloppement de la formation professionnelle continue)
Podatek ten określony prawem (loi) 2004-391 z 4.05.2004 zobowiązuje pracodawców (z wyjątkiem Państwa jako pracodawcy, jednostek terytorialnych) do wnoszenia opłaty przeznaczanej na kształcenie zawodowe pracowników, w wysokości co najmniej (stawki od 1.01.2004 r.):
0,40% (a od 1.01.2005 r. będzie to 0,55%) od sumy wynagrodzeń w przedsiębiorstwach zatrudniających mniej niż 10 osób,
1,6% od sumy wynagrodzeń w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 10 osób.
6. VAT (TVA)
Deklaracja VAT zawiera różnicę pomiędzy VAT odzyskanym ze sprzedaży towarów lub świadczenia usług (TVA collecte), a VAT od zakupionych towarów czy usług. Stawki podatku VAT na rok 2004 są następujące:
19,6% – stawka podstawowa (od 1.04.2000 r.),
5,5% – stawka zredukowana na niektóre produkty żywnościowe (oprócz alkoholi) – m.in. produkty rolno-pochodne, produkty potrzebne dla rolnictwa, niektóre „produkty” kulturalne, materiały budowlane, prace remontowe i budowlane w zakresie budownictwa mieszkaniowego i mieszkań socjalnych, a zgodnie z nowelizacją prawa finansowego z dnia 30 grudnia 2004 r. również sprzedaż nieruchomości spółdzielczych czy prowadzenie ośrodków opieki nad osobami niepełnosprawnymi,
2,1% – stawka specjalna (niektóre lekarstwa, niektóre publikacje prasowe, książki, prasa, niektóre „produkty” związane z działalnością teatralną).
7. Podatek od wynagrodzeń (taxe sur les salaires)
Podatek od wynagrodzeń dotyczy tylko tych pracodawców, którzy nie płacą podatku VAT. Oprócz tego, nie obciąża on:
Państwa w jego wydatkach budżetowych,
jednostek terytorialnych (regiony, departamenty, gminy),
przedsiębiorstw rolniczych.
Podstawę naliczania podatku stanowi suma wynagrodzeń wypłaconych w ciągu roku ubiegłego ogółowi personelu. Stawki podatku od wynagrodzeń zależą od wysokości indywidualnego wynagrodzenia. I tak w roku 2003 obowiązywały we Francji metropolitarnej następujące progi podatkowe:
Zarobki pracownika (w euro) Stawka podatku
od 0 do 6 675 4,25%
od 6 675 do 13 337 8,50%
ponad 13 337 13,60%
Bibliografia
1. http://oczechach.info
2. http://www.seznam.cz/
3. www.stat.gov.pl
4. Information on Excise Tax in the Czech Republik, Ministerstwo Przemysłu i Handlu Republiki Czeskiej
www.old.mpo.cz/english/g/gb/
