Stwardnienie rozsiane po łacinie (Sclerosis Multiplex) w skrócie SM jest chorobą polegającą na zapaleniu warstw izolujących włókien nerwowych w różnych obszarach mózgu i rdzenia kręgowego. Zniszczone warstwy nie mogą się już zregenerować.W ich miejsce powstaje twarda tkanka bliznowata. Ponieważ nie posiada ona zdolności przewodzenia, charakterystycznych dla tkanki zdrowej, następują zakłócenia lub całkowite zablokowanie prawidłowego przenoszenia sygnałów przez nerwy.
Do najczęstszych symptomów SM należą zakłócenia wzroku i mowy, problemy z celowym wykonywaniem ruchów rąk i nóg, osłabienie zmysłu dotyku i wrażliwości na ból.
Chodzenie i chwytanie jest utrudnione, zmniejsza się siła mięśni kończyn.Częste są też zakłócenia w pracy pęcherza i zaburzenia jelitowe.
W stwardnieniu rozsianym nie ma jednoznacznie skutecznych lekarstw przeciwko zakłóceniom koordynacji i przykurczom. Natomiast poprzez fizjoterapię można osiągnąć wyraźną poprawę możliwości ruchowych chorego, ucząc go koncentracji i pewnego rodzaju automatycznego przebiegu ruchu. Jeżeli tylko ćwiczenia są konsekwentnie i wielokrotnie powtarzane, efekty fizjoterapii w tym zakresie bywają zaskakująco dobre.
Zadaniem rehabilitanta jest także stabilizacja stanu podopiecznego i opóźnienie dalszego rozwoju choroby. W praktycznym rozumieniu cel fizjoterapii stanowi umożliwienie cierpiącemu na SM jak najpełniejszego poruszania się oraz wykonywania podstawowych czynności koniecznych w codziennym życiu.
Środkiem nośnym fizjoterapii jest ruch: zarówno aktywny, przeprowadzany samodzielnie przez pacjenta, jak i pasywny, przy którego wykonywaniu pomaga terapeuta.
Wybór określonej techniki terapii zależny jest od rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Generalnie należy powiedzieć, że każda osoba chora na SM wymaga indywidualnej opieki i precyzyjnego dobrania ćwiczeń.
Przed rozpoczęciem terapii
W przypadku stwardnienia rozsianego fizjoterapię należy zaczynać bardzo ostrożnie. Obciążenie pacjenta ćwiczeniami musi następować powoli i stopniowo. Zbytni pośpiech prowadzi do pogarszania się stanu chorego, a nawet do utraty pewnych posiadanych jeszcze funkcji ciała.
Najlepiej byłoby, aby przed rozpoczęciem ćwiczeń rehabilitant przeprowadził obserwację stanu podopiecznego i określił cele, które można i które powinno się osiągnąć.
Plan całej terapii musi zostać omówiony bezpośrednio z pacjentem. W ten sposób zostanie on zmotywowany do współpracy. Jest to ważne zwłaszcza w początkowej fazie fizjoterapii, kiedy ćwiczenia są dla chorego trudne i połączone z dużym wysiłkiem.
