Powstanie listopadowe(29 listopada 1830 - wrzesień 1831) -
W 1825 carem Rosji został Mikołaj I. Nie krył on zamiarów likwidacyjnych związanych z Polską otóż jego zmiarem była likwidacja konstutucyjnego ustroju w Królewstwie Polskim i nasilenie polityki - walki z polskością na tzw. "ziemiach zebranych".
Gdy latem 1830 r. wybuchły rewolucje we Francji i Belgii, Mikołaj I zamierzał wyruszyć ze swoimi wojskami na zachód, po to by " przyrwacać tam porządek".Brać udział w tym miała armia Królewsta. Przez to polacy oboawiali się , że car wprowadzając wojska rosyjskie do Królewstwa, skorzysta i zniesie konsytucję oraz zlikwiduję polską armię.
Na domiar złego, w tym samym czasie Polska Tajna Policja Carska zaczeła tropić organizacje spiskowe. W listopadzie 1830 wpadała na trop spisku w szkole podchorążych , któremu dowodził Piotr Wysoscki. Podchoroążowie uznali wtedy, że nie można dłużej już czekać z wybuchem powstania. Przyspieszyli jego termin i wyznaczeli go na wieczór 29 listopada.
Wybuch powstania
Spiskowacy zaczeli powstanie w pośpiechu i bez przygotowania. Jedynym ich planem było zabjstwo ks. Konstatego w Belwederze, ale plan się nie powiódł. Tej nocy listopadowej, gdy powstańcy szli przez Warszawę z okrzykiem : " Polacy do broni!", nikt się do nich nie chciał przyłączyć. Ludzie zamykali w swoich domach okna i dzwi, a sami nie wychodzili na ulice. Sześciu generałów zostało zabitych przez spiskowców - odmawiali bowiem objęcia przydówctwa powstania, a co szło za tym dla spiskowców byli zwykłymi zdracjami, kórzy nie chcą walczyć o Polskę.
Podchorążowie nie mieli planu przejęcia władzy w Królewstwie. Nie wysuneli żadnego przywódcy. Cóż można było zrobić... Tak więc na czele powstania staneli ludzie, którzy kompletnie niewierzyli w powodzenia wojny z Rosją.
Pierwszym dyktatorem powstania został gen. Józef Chłopicki, a prezesem Rządu Narodowego książe Adam Czartoryjski (styczeń 1831).
Tymczasem ruch powstańczy rozszerzał się w Królestwie i na "ziemiach zebranych". Posiłki w ludziach i uzbrojeniu szły od Polaków z dwóch pozostałych zaborów. Pod koniec 1830 r. Sejm zebrany w Warszawie uznał powstanie za narodowe. Pod koniec stycznia 1831 sejm uchwalił detronizację Mikołaja I oraz jego dynastię. Ta decyzja oznaczała nieuchronną wojnę Królewstwa Polskiego z Rosją.
Klęska Powstania
W lutym 1831 r. rosyjska ofensywa została powstrzymana na przedpolach Warszawy w krwawej bitwie pod Grochwcem. Wiosną zaś wojska polskie przeszły do ofensywy pobiły rosjan pod Wawrem, Dębem Wielkim i Iganiami. Wojska polskie nieudolnie i nietaktycznie dowodzone przez generała Jana Skrzyneckiego przegrały bitwę pod Ostrołęką.
