Charakteryzacja filozofii starożytnej grecji

Filozofia narodziła się w Grecji i w starożytności nie była uprawiana w żadnych innych krajach. Jedynie Rzymianie kontynuowali osiągnięcia Greków. Sami nie dodali jednak istotnych nowości. W Grecji rozważania filozoficzne rozpoczęły się w VII w. p.n.e., a rozkwit przypadł na IV w. p.n.e. Pierwotnie filozofowie zajmowali się zagadnieniami przyrodniczymi. Później skierowali się ku zagadnieniom humanistycznym i etycznym. Jednym z ważniejszych problemów filozofii greckiej z punktu widzenia historii literatury jest próba ustalenia czym jest dobro, cnota, szczęście oraz odpowiedź na pytanie, jak ludzie powinni żyć, by uzyskać te wartości.Najwybitniejsi przedstawiciele filozofii greckiej:
-Sokrates Żył w latach 469-399 p.n.e. w Atenach, gdzie działał głównie jako nauczyciel. Pod koniec życia został oskarżony o bezbożnictwo i demoralizację młodzieży. W więzieniu popełnił samobójstwo. Nie zostawił po sobie żadnych pism, ponieważ twierdził, że jedynie w rozmowie można przekazywać wiedzę. Cnota to wartości moralne, takie jak: sprawiedliwość, odwaga, panowanie nad sobą.
-Arystoteles
Żył od 384 do 322 roku p.n.e. Był uczniem Platona. Arystoteles uważał, że najwyższym dobrem jest szczęście rozumiane nie jako doznawanie przyjemności, lecz jako rozumne i cnotliwe życie. Arystoteles chciał ustalić, czym jest dobro, nie na drodze rozważań teoretycznych, lecz poprzez badanie zachowań ludzkich. Cnota jest to umiejętność zachowywania środka, umiaru między skrajnościami, np. męstwo jest środkiem między tchórzostwem a zuchwalstwem. Cnoty dzielą się na cnoty etyczne związane z życiem praktycznym (hojność, męstwo) .
-Platon
Żył w latach 427-347 p.n.e., głównie w Atenach. Był uczniem Sokratesa. W gaju Akademosa założył szkołę, nazwaną później Akademią. Wybrał tę formę, by jak najbardziej upodobnić przekaz pisany do rozmowy ustnej, którą cenił najwyżej.
Cnota dla Platona była harmonijnym połączeniem mądrości, męstwa, panowania nad sobą i sprawiedliwości. Dobro dzielił na idealne, stojące wyżej w hierarchii, i realne. Dobra realne, np. piękno ciało, są jednak konieczne jako szczebel do uzyskania dóbr idealnych. Platon stworzył również projekt idealnego państwa.Ustrój nie powinien ulegać zmianom. Obywatele nie mogą dążyć do dobra na własną rękę, lecz działać wspólne. Państwo musi być oparte na wiedzy, ponieważ żeby czynić dobro, trzeba je znać.Do państwa mogą należeć tylko ci, którzy są mu przydatni. Oprócz filozofów potrzebni są żołnierze i rzemieślnicy, zorganizowani w oddzielne grupy. Państwo powinno być stanowe i hierarchiczne.Celem państwa nie jest zapewnienie obywatelom przyjemności ani dóbr doczesnych, ale dążenie do idealnego celu, czyli dobra.

Related Articles