ololo
"Główną cechą naszego wieku jest zmysł historyczny.
Musimy się właśnie dlatego ograniczyć do zdawania
sprawy z faktów."
Gustave Flaubert
W sztuce drugiej połowy XIX wieku pojawiło się kilka prądów i kierunków. Rozwinął się w tym czasie akademizm, realizm, symbolizm, impresjonizm i neoimpresjonizm. Jednak cały wiek XIX to epoka historyzmu - stulecie opanowane chęcią poznania i przedstawiania Historii Ludzkości i Historii Narodu. Najbardziej rozpowszechnionym i trwałym prądem tego okresu był akademizm. Sztuka akademicka wypowiadała się przede wszystkim w dziełach o tematyce i treści historycznej. Moda na historyzm głęboko przeniknęła w codzienne życie i zaznaczyła się również w literaturze - powieść historyczna, sztuce i w urządzaniu wnętrz różnych pomieszczeń.
Z okazji ważnych świąt państwowych organizowano gigantyczne pochody. W setną rocznicę rewolucji francuskiej urządzono "cricoramę", czyli malowidło na ścianach wewnętrznych kolistego budynku, wzbogacone w wychodzące z tła realne przedmioty. Zabieg ten miał przyczynić się do stworzenia iluzji przedstawianej sytuacji. W Polsce tego typu pomysłem była "Panorama Racławicka" wykonana przez Kossaka, Stykę i Wywiórskiego.
Jednym z przedstawicieli akademizmu był Polak, Henryk Siemiradzki (1843-1902) wykształcony w Petersburgu i Monachium, a mieszkający w Rzymie. Stworzył takie dzieła , jak "Taniec wśród mieczów", "Pochodnie Nerona", "Dirce chrześcijańska", "Jawnogrzesznica". Twórczość tego artysty posiada wszystkie charakterystyczne cechy akademizmu europejskiego. Jego wielkie kompozycje o tematyce historycznej są związane z przeszłością antyczną, zwłaszcza Italii. Celem artysty jest stworzenie formy doskonałej, o wzniosłej i umoralniającej wymowie. Mimo okrucieństwa niektórych tematów, artysta operuje kształtami miłymi dla oka, unika zbyt drastycznych ujęć i ekspresji, gdyż to malarstwo ma się zarazem podobać. Artysta zaprojektował tez malowaną kurtynę dla teatru Słowackiego w Krakowie.
Realizm spełnił niezwykle ważną rolę w sztuce polskiej, którą po klęsce powstania styczniowego pojmowano jako rodzaj służby narodowi. Powieści i malarstwo historyczne budziły i podtrzymywały świadomość narodową.
Artur Grottger (1837-1867) w swoich pracach podejmował tematykę narodową - walki wyzwoleńczej i łączył w nich elementy akademizmu i realizmu z założeniami romantycznymi. Znany jest przede wszystkim z cyklów rysunkowych wykonanych czarną i białą kredką na żółtym papierze. Są to cykle "Warszawa I" i "Warszawa II", "Polonia", "Lituania", "Wojna".
