Fulereny
Fulereny - Nazwa fullereny pochodzi od nazwiska amerykańskiego konstruktora, budowniczego i matematyka R. Buckminstera Fullera, który kontruował kopuły przypominające fragment cząsteczki C60.
Budowa Fullerenu
Do rodziny fulerenów zaliczamy: fulereny właściwe (C60, C70), nanocebulki (fulereny wielowarstwowe), fulereny olbrzymie (ilość atomów węgla powyżej 500), nanorurki (walec z warstw grafenowych). Najpopularniejszy fuleren, zawierający 60 atomów węgla (tzw. C60)(fot.1 załączony model) ma kształt dwudziestościanu ściętego, czyli wygląda dokładnie tak jak piłka futbolowa. C70(fot.2), natomiast, posiada dodatkowy pierścień atomów węgla. Powierzchnia fulerenów składa się z układu sprzężonych pierścieni składających się z pięciu i sześciu atomów węgla
Do rodziny fulerenów zaliczamy: fulereny właściwe (C60, C70), nanocebulki (fulereny wielowarstwowe), fulereny olbrzymie (ilość atomów węgla powyżej 500), nanorurki (walec z warstw grafenowych).
Fot. 1 Fuleren C60 Fot. 2 Fuleren C70
Występowanie
W przyrodzie odkryto fullereny w śladowych ilościach w warstwie gliny bogatej w sadzę - pochodzącej z okresu kredowego (Nowa Zelandia).Bardzo niewielkie ilości fullerenów zawiera sadza powstająca w płomieniu, np. podczas spalania świecy.
Zastosowanie
Przewiduje się, iż fullereny i ich metaliczne związki znajdą zastosowanie jako przewodniki, półprzewodniki, nadprzewodniki (nadprzewodnictwo), smary, włókna sztuczne, farmaceutyki -np. w leczeniu choroby Alzheimera.Są aktywne biologicznie, oddziałują na wirusy, bakterie, enzymy i żywe komórki. Mogą też być uznane za lancet do selektywnego rozcinania łańcucha DNA.
(w załączniku z foto )
