Życie i twórczość Sofoklesa

Sofokles ur. sie w 496 roku p.n.e., w podatenskiej wiosce Kolonos. Byl drugi w porzadku chronologicznym z wielkiej trójki tragików greckich (Ajschylos, Eurypides). Jego ojciec Sofilos byl rzemieslnikiem. Dzieciństwo Sofoklesa wyglądało jak normalne dzieciństwo kazdego młodego greka. Do siódmego roku zycia pozostawal pod opieka kobiet, czas spedzajac na zabawach i sluchaniu opowiesci o mitycznych bohaterach. Mitologia, czyny Heraklesa, przebieg wojny trojanskiej czy tulaczka Odyseusza rozpalala wyobraznie i ksztaltowala sumienia malych Atenczyków. Gdy skonczyl 6 lat, przeszedl pod opieke mezczyzn i zaczal sie uczyc. Wyksztalcenie, jakie otrzymal, wiazalo sie z greckim idealem kalokagathii, czyli harmonijnego rozwoju ciala i ducha. Wspaniale tanczyl i gral na lirze, zas jego utwory swiadcza o glebokiej znajomosci mitologii i literatury greckiej. W 480 roku p.n.e. podczas uroczystosci dziekczynnych z okazji zwyciestwa Aten nad Persami pod Salamina mial jako szesnastoletni chlopiec przewodzić chórowi mlodziezy.
Pierwszy sukces pisarski odniósł w dość mlodym wieku. W 468 roku p.n.e. odniósl zwyciestwo w zawodach dramaturgicznych, pokonawszy poprzedniego wielkiego mistrza Ajschylosa. Sukces artystyczny przyniósl Sofoklesowi szacunek i sympatie Atenczyków.
W starozytnych Atenach nieodlacznie wiazal sie z wiekszymi obowiazkami obywatelskimi. Wspólobywatele dwukrotnie powolywali Sofoklesa na stanowisko stratega. Byl takze przewodniczacym komisji zarzadzajacej kasa Atenskiego Zwiazku Morskiego. Zdobyl przyjazn wybitnego męża stany Peryklesa, twórcy atenskiej potegi. Do kregu jego przyjaciól nalezal takze wielki historyk grecki Herodot. Jednak w dzialalnosci publicznej nie wykazal sie wielkimi talentami. Duzo blizsze byly mu problemy moralnosci, prawa i czci oddawanej bogom. Byl kaplanem Asklepiosa, boga lekarza, którego kult wprowadzil do Aten.
Sofokles zmarl w 406 roku p.n.e., przezyl 90 lat. Kiedy umieral, konczyla sie tez swietnosc Aten. Miasto bylo oblezone przez wojska spartanskie. Ostatecznie zostalo zdobyte w 404 roku p.n.e. i musialo uznac hegemonie Sparty.
Po smierci Sofokles zostal uznany za herosa. W komedii wystawionej w kilka miesiecy po jego smierci mówi sie o Sofoklesie jako czlowieku, który pieknie zyl, stworzyl wiele pieknych dziel i pieknie umarl.

Sofokles napisal ok. 120 tregedii i dramatów satyrowych. Do naszych czasów przetrwalo niestety tylko siedem tragedii:
- Antygona (wystawiona w 443 roku p.n.e.),
- Król Edyp (wystawiona w 429 roku p.n.e.),
- Elektra,
- Ajas,
- Trachinki,
- Filoktet (wystawiona w 409 roku p.n.e.),
- Edyp w Kolonie (wystawiona w 401 roku p.n.e. po smierci poety, przez jego wnuka,
Sofoklesa Mlodszego).

Related Articles