Henryk Sienkiewicz w powieści "Quo Vadis" przedstawił Starożytny Rzym za czasów ceszarza Nerona. Świat z tamtych czasów bardzo różnił się od tego współczesnego. Ludzi tam żyjących można podzielić na dwie grupy - pogan i chrześcijan. Ich postawa i cele w życiu były zupełnie odmienne. Jedni skupiali się na życiu doczesnym i wykorzystywali je żyjąc w dostatku, a drudzy żyli według surowych zasad uważając, że dzięki temu mają szansę na życie wieczne.

"Początek" ma wielu bohaterów-tak wielu, że potrzeba pewnego wysiłku, by ich sklasyfikować i powiązać ze sobą. Każdy rozdział to inna kompozycja, której częścią jest czas. Gra z czasem jest nieustanną grą autora.
Postacie różnią się pochodzeniem społecznym, poziomem wykształcenia,narodowością, sposobem myślenia, motywacją.

Gdy rozpoczynałem pracę jako latarnik w Aspinwall, sądziłem, że wreszcie nadszedł kres mojej tułaczki. Przemierzyłem wszystkie chyba kontynenty, brałem udział w wielu wojnach, niejednego zajęcia się imałem. Czułem się zmęczony i potrzebowałem spokoju. Nie sądziłem, że jeszcze raz wyruszę w nieznane.

Aleksander Kamiński napisał: „To książka o ludziach, którzy potrafią pięknie umierać i pięknie żyć”- charakterystyka zbiorowa pokolenia Kolumbów

Patriotyzm to szacunek i umiłowanie ojczyzny, gotowość do poświęcenia się dla niej i narodu, dobra własnego kraju ponad własne interesy.