Rola lektur w kształtowaniu osobowości bohaterów literackich w literaturze polskiej XIX i XX wieku (w załączniku treść prezentacji)

TEMAT PREZENTACJI:
Rola lektur w kształtowaniu osobowości bohaterów literackich – porównaj różne ujęcia tego tematu w literaturze polskiej XIX lub/i XX wieku.
(w literaturze polskiej XIX i XX wieku)
LITERATURA PODMIOTU:
· Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat. Zapiski sowieckie, Kraków 2000 r.
· Adam Mickiewicz, Dziady. Część IV [w:] Adam Mickiewicz, Dziady, Warszawa 2000 r.
· Bolesław Prus, Lalka, Warszawa 1974 r.
· Henryk Sienkiewicz, Latarnik, Kraków 1997 r.
· Juliusz Słowacki, Kordian, Warszawa 2001 r.

LITERATURA PRZEDMIOTU:
· Halina Bursztyńska, „Latarnik” – „danina” na rzecz romantyzmu. Dramat utraty [w:] „Latarnik” Henryka Sienkiewicza, pod red. Tadeusza Bujnickiego i Haliny Bursztyńskiej, Katowice 1984 r.
· Ryszard Handke, O czytaniu – krótki zarys wiedzy o dziele literackim i jego lekturze, Warszawa 1984 r., rozdz. 1 i 6
· Mieczysław Inglot, „Kordian” Juliusza Słowackiego, Warszawa 1993 r., rozdz. 3
· Mieczysława Romankówna, Lalka Bolesława Prusa, Warszawa 1960 r.
· Marta Zielińska, Opowieść o Gustawie i Maryli, Warszawa 1998 r.

MATERIAŁY POMOCNICZE:
· kartka z cytatami

PLAN WYPOWIEDZI:
I. Określenie problemu:
Doświadczenia czytelnicze często miały ogromny wpływ na osobowość bohaterów literackich.
II. Prezentowane argumenty:
1. Lektury mające negatywny, niszczący wpływ na bohaterów:
a. Gustaw czytający „książki zbójeckie” – pod ich wpływem szukał miłości, kochanki idealnej, zawiedziony w swoich dążeniach popada właściwie w szaleństwo.
b. Wokulski czytający poezję Mickiewicza – jego wyobrażenia miłości i kobiet zostały ukształtowane pod wpływem poezji romantycznej, w życiu nie mógł jednak znaleźć spełnienia swoich marzeń.
2. Lektury wyzwalające impuls do zmiany w życiu bohatera:
a. Skawiński czytający Pana Tadeusza – wyzwolenie uczuć patriotycznych, chęć zmiany dotychczasowego życia, powrotu do ojczyzny.
b. Kordian czytający Króla Leara – rozdźwięk między świat rzeczywistym a opisywanym przez Szekspira inspiruje go do poszukiwania sensu życia.
c. Kostylew czytający literaturę francuską – dwa razy (najpierw na wolności, później jeszcze raz w obozie) zdaje sobie sprawę, że jest przez władzę oszukiwany, buntuje się, na koniec postanawia nigdy już nie być jej posłuszny.
3. Lektury jako czynnik rozwoju intelektualnego, psychicznego bohatera:
a. Gustaw Herling-Grudziński i Natalia Lwowna czytający Zapiski z martwego domu – dostrzegają podobieństwa miedzy sytuacją swoją a dawnych więźniów, znajdują cień nadziei jak nie ulec do końca zniewoleniu – myśli o samobójstwie.
III. Podsumowanie, wnioski:
1. Lektury mogą w różnoraki sposób wpływać na bohaterów literackich, mogą budować lub niszczyć, wzbogacać lub zubażać ich osobowość.
2. Czynniki wpływające na odbiór danego dzieła:
a. charakter czytającego,
b. okoliczności zetknięcia się z danym dziełem, sytuacja w jakiej znajduje się czytający.