O powinnościach każdego obywatela wobec własnej ojczyzny (Pieśń XIX Kochanowskiego)

Obywatele Polski!
Jan Kochanowski w Pieśni XIX mówi o powinnościach każdego obywatela wobec własnej ojczyzny, o istocie patriotyzmu. Każdy człowiek powinien pamiętać o tym, że ciało ludzkie ulega po śmierci rozpadowi, a więc każdy powinien usilnie się starać, aby pozostawić po sobie dobre imię. Nie jest prawdziwym człowiekiem ten, co myśli tylko o jedzeniu i piciu, gdyż nie darmo Bóg odróżnił człowieka od zwierząt, dając mu rozum i mowę. Giovanni Picco Della Mirandola przedstawił przecież mit rajski w taki sposób, aby pokazać, że człowiek ma coś więcej niż wszystko inne na świecie ? rozum i wolną wolę. Każdemu człowiekowi powinien przyświecać jeden cel- służba ojczyźnie, w celu zapewnienia sobie dobrej sławy:
"Służmy poczciwej sławie, a jako kto może,
Niech ku pożytkowi dobra wspólnego pomoże."
Sposoby służenia ojczyźnie mogą być różne, w zależności od własnych możliwości, predyspozycji, wrodzonych talentów. Człowiek obdarzony darem wymowy powinien uczyć swych czytelników porządku, praw ojczystych, umiłowania prawdziwej wolności. Natomiast ludzie posiadający odpowiednią siłę i odwagę powinni z bronią w ręku walczyć z poganami, wrogami ojczyzny. Nawet jeśli trzeba oddać w tej walce życie - zdaniem poety - kiedy jest umrzeć młodo, ale w sposób bohaterski, zyskując sobie wieczną sławę, niż żyć długo i umrzeć w zapomnieniu.