Porównaj obraz człowieka w wierszu pt. Kazimierza Przerwy- Tetmajera oraz w ,, Kowalu” Leopolda Staffa. Przedstaw środki stylistyczne i językowe użyte w tych utworach dla wydobycia refleksji.

Kazimierz Przerwa Tetmajer ,poeta na którego ogromny wpływ miała filozofia A. Schopenhauera głosząca, że pozbawione celu życie ludzkie jest jedynie pasmem cierpień,
w swoim wierszu ,,Koniec wieku XIX”,, , zawarł obraz człowieka -dekadenta, który doskonale oddaje stan ducha pokolenia żyjącego w ostatniej dekadzie ówczesnego stulecia. Natomiast Wiersz pt Kowal Leopolda Staffa opiera się na filozofii Fryderyka Nietzschego, przeciwstawiając się tym samym pesymizmowi i słabości dekadentów.

Wiersz Kazimierza Przerwy- Tetmajera już swoim tytułem wskazuje na konkretny okres czasu- schyłek XIX wieku. Ostatnie dziesięciolecie XIX wieku było bowiem okresem zdominowanym przez nastroje dekadenckie. Dlatego też na obraz człowieka w tym utworze składają się typowe dekadenckie postawy i charakterystyczny dla dekadentów stan wewnętrzny.

Wiersz zbudowany jest z ciągu retorycznych pytań, z których wyłania się sylwetka bohatera lirycznego, jako jednostki zagubionej, poszukującej jakiegokolwiek sensu w życiu. Rzeczywistość jednak okazuje się być beznadziejną. Wszelkie propozycje postaw, metody walki , które by mogły odmienić życie, będące pasmem nieszczęść zdają się na nic. Pojawia się tutaj przekonanie o bezsensie jakiegokolwiek działania- na egzystencjalny ból nie pomoże przekleństwo, ironia, wzgarda, rozpacz, walka a nawet rezygnacja, czyli śmierć. Przyszłość bohatera lirycznego również nie gwarantuje żadnych, lepszych perspektyw. Poeta wobec tego w wierszu ukazał człowieka bezradnego, słabego, którego życie pozbawione wszelkich ideałów i wartości jest czymś nędznym i żałosnym. Człowiek końca XIX wieku przedstawiony jest tutaj jako skrajny pesymista, przeczuwający nadchodzącą zagładę, charakteryzujący się apatią i biernością, nie mogący osiągnąć szczęścia. Nie znajduje on odpowiedzi na nurtującego pytania dotyczące ludzkiej egzystencji, i jedyną jego reakcją jest milczenie- ,,Głowę zwiesił niemy”.

Wydobyciu refleksji utwory służą głównie nagromadzone pytania retoryczne, które oddają stan niepewności i zagubienia podmiotu lirycznego. Jego niepokój, rozterki podkreślają również liczne wielokropki, a także inwersje. Dekadencki nastrój w wierszu został osiągnięty dzięki epitetom o ujemnym, pesymistycznym zabarwieniu emocjonalnym- słabe ramiona, zgasłe słońca oraz np. dzięki rzeczownikom również o ujemnej barwie emocjonalnej, które zostały poddane zabiegowi hiperbolizacji np. rozpacz, przekleństwo, wzgarda .

Obraz człowieka zawarty w wierszu Kazimierza Przerwy- Tetmajera różni się znacznie od tego ukazanego w wierszu Leopolda Staffa pt,,Kowal”, który to głosi afirmację życia, pochwałę człowieka mocnego, aktywnego, kształtującego swą siłę duchową i otaczający go świat.