Porównaj motywy zbrodni Makbeta i Raskolnikowa

Motyw zbrodni jest chyba najchętniej obok motywu miłości poruszanym tematem, zarówno przez literaturę, jak i inne dziedziny sztuki. Każdy zbrodniarz ma swoje motywy, którymi się kieruje, tak więc stanowi to doskonałą pożywkę dla literatury psychologicznej zajmującej tropieniem tajemnic ludzkiej psychiki. Co powoduje, że człowiek decyduje się odrzucić kodeks moralny i zostać zbrodniarzem? Czy jest to żądza władzy, bogactwa, a może coś innego? Jakie konsekwencje pociąga za sobą zabicie drugiego człowieka? Literatura od setek lat próbuje odpowiedzieć na to pytanie.
Pisarze prezentują w swych dziełach zarówno popełnione z zimną krwią zbrodnie, jak i czyny, których dopuszczano się w afekcie. Prezentują też historie ludzi, którym dane było zrozumieć i odpokutować swoją winę, albo którym przebaczono, kiedy okazali skruchę. Są też dzieła poświęcone tym zbrodniarzom, którzy popełniając swoje czyny z zimną krwią, sądzą, że nigdy nic nie wyjdzie na światło dzienne, że nikt niczego się nie dowie. Literatura stawia sobie za cel nie tylko opisanie jakiegoś tematu, ale także jego zanalizowanie, skomentowanie i ocenę. Przy wykorzystywaniu motywu zbrodni i kary częstokroć najważniejsza okazuje się prezentacja motywu zbrodni, a także wszelkich okoliczności, które towarzysząc zdarzeniu, wpłynęły na jego charakter.
William Szekspir w swoim dramacie „Makbet” przedstawia motyw zbrodni i kary oraz wewnętrznej przemiany. Jest to opowieść o żądzy władzy, która doprowadza do tragedii tytułowego bohatera. Makbet jest wiernym wasalem króla Dunkana, jednak pewnego razu czarownice przepowiadają mu władanie Szkocją. Uświadamia sobie, ze rzeczywiście mógłby nim być, gdyby unicestwił obecnego władcę. Przechodzi wewnętrzna przemianę i zaczyna dążyć do tego, aby przepowiednia czarownic się wypełniła. Ponadto jego żona jest równie żądna władzy, jak on, więc z całych sił namawia męża, aby zabił króla. Sama pomaga mu, podając strażnikom władcy napój nasenny. Makbet dopuszcza się zbrodni, ale wtedy pojawiają się u niego wyrzuty sumienia. Lady Makbet bagatelizuje jednak sprawę sumienia i cieszy się, że są coraz bliżej objęcia tronu. Kiedy Makbet zostaje władcą, czuje na sobie czujne spojrzenie Banka, dlatego postanawia go zabić. Znajduje trzech morderców, którzy mają go wyręczyć zabijając Banka i jego syna. Banko ginie, jednak jego syn ucieka. Makbet zaczyna popadać w szaleństwo – w czasie uczty widzi ducha zabitego Banka. Wyrzuty sumienia dopadają także Lady Makbet, jednakże małżonkowie kontynuują krwawe usuwanie swoich potencjalnych wrogów. Ginie Lady Makduf i jej synek. Żądza władzy jest tak wielka, że nie wahają się przed żadnym występkiem aby ocalić tron.