Zło_____________
Zło jest antynomią dobra, różnorako postrzeganą w literaturze i sztuce: 1) zło uosobione, np. Szatan, patrz: Szatan,
2) zło jako abstrakt,
3) zło jako element natury człowieka,
4) człowiek jako krystaliczne zło.
Biblia -1) Zło postrzegane jako Szatan (patrz: Szatan). 2) Zło jest cechą charak¬teru człowieka, np. faryzeuszy, pozornie religijnych i pobożnych, w istocie fał¬szywych i nietolerancyjnych. 3) Uoso¬bieniem zła w Apokalipsie jest Wielka Nierządnica (starożytny Rzym) i Bestia, która walczy z Niewiastą. Według Apo¬kalipsy zło zniknie z powierzchni ziemi po Sądzie Ostatecznym, gdy nastanie Jeruzalem Niebiańskie.
Mitologia - Zło, obok dobra, jest cechą bogów (w przeciwieństwie do biblij¬nego Boga). Kronos pożera własne dzie¬ci w obawie przed utratą władzy. Zeus karze Prometeusza za to, że dał ludziom ogień. Artemida pozwala na to, by psy rozszarpały Akteona, zamienionego przez nią w jelenia. Apollo zgadza się, by obdarto ze skóry Marsjasza. Przyda¬nie bogom cech złych, jak i dobrych, miało upodobnić ich do człowieka.
Baśnie i legendy - Zło przedstawiane jest tutaj pod postacią duchó"w, czarow¬ników, wiedźm, smoków, trolli, kobol-dów, które mają moc przewyższającą możliwości człowieka. Może ono być także dominującą cechą natury ludzkiej (np. zła królowa w „Królewnie Śnież¬ce"). Fabuła utworów jest prowadzona tak, by w końcu zwyciężyło dobro, np. w legendzie o Bazyliszku, który samym wzrokiem zabijał ludzi, potwor został pokonany przez prostego chłopaka, dzięki sprytowi, a nie sile.
Dante Alighieri „Boska Komedia"
- patrz: piekło, Szatan.
W. Szekspir „Hamlet" - Uosobieniem zła jest tutaj Klaudiusz, który dla zdoby¬cia korony zabija swego brata. Knuje także spisek przeciwko Hamletowi, któ¬ry odkrył jego tajemnicę.
W. Szekspir „Makbet" - Zło to nie
tylko cechy osobowości Makbeta i jego żony. Są nim także wiedźmy, które podsuwają Makbetowi pomysł zabicia Duncana. W przemyślny sposób sterują historią świata tak, by dominowało w niej zło. Patrz: władza/władca, zbrod¬nia/zbrodniarz.
W. Szekspir „Burza" - Kaliban, syn wiedźmy Sykoraks, przedstawiony zo¬stał zgodnie z wyobrażeniami ówczes-nych ludzi o krajowcach nowo odkry¬tych ziem. Jest to dzikus bez jakichkol¬wiek uczuć. Zrodzony ze zła, jest nim napiętnowany zarówno pod względem charakteru, jak i wyglądu (potwornie zniekształconego).
M. Sęp-Szarzyński „O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem" - patrz: wojna.
Wolter „Kandyd" - Według filozofa Marcina porządek świata opiera się na złu (dowodem na to mogą być jego doświadczenia życiowe), a człowiek skazany jest na nieustanne cierpienie i niepowodzenia. Historia świata to przemoc, a cywilizacja niesie zagładę c zło wieczeństwa.
J.