Omów problem poczucia odpowiedzialności, wykorzystując znane utwory literackie z różnych epok.

Słowem odpowiedzialność określa się według Słownika języka polskiego konieczność, obowiązek moralny lub prawny odpowiadania za swoje czyny i ponoszenia za nie konsekwencji. Kwestia ta interesowała artystów od zawsze, o czym świadczą liczne utwory na ten temat tworzone od starożytności, aż po współczesność. Najczęściej odpowiedzialność ta dotyczyła odpowiadania za własne czyny, popełnione grzechy i zbrodnie. Ale równie często pojawiał się problem odpowiedzialności za ojczyznę oraz społeczeństwo, ludzkie życie. Można także mówić o odpowiedzialności za uczucia, co celnie ujął prymas Polski Stefan Wyszyński w swoich słowach: „Człowiek jest odpowiedzialny nie tylko za uczucia, które ma dla innych, ale i za te, które w innych budzi”. Na podstawie wybranych przykładów postaram się omówić problem odpowiedzialności pojawiający się w różnych epokach literackich.
Zacznę swoją prezentację od starożytności, gdzie zwrócę uwagę na naszych prarodziców. Problem odpowiedzialności pojawia się już w tak odległych czasach przede wszystkim w księdze nad księgami czyli Biblii. Odpowiedzialność przybiera w niej dwa wymiary. Księga Rodzaju rozpoczyna się opisem stworzenia świata. Wiąże się to z odpowiedzialnością stwórcy za akt i dzieło stworzenia. Bóg zadbał o to, by wszystko co, stworzył było doskonałe. Świadczą o tym słowa wypowiadane jak refren w ciągu siedmiu dni stworzenia: „I widział Bóg, że było dobre...” Wynika z tego, że jest on odpowiedzialny za funkcjonowanie świata od momentu stworzenia do dzisiaj, co potwierdza także nasz stosunek do otaczającego nas świata. W zależności od sytuacji życiowej i odczuwanych emocji dziękujemy Bogu za szczęście lub oskarżamy Go o wszystkie niepowodzenia. Zupełnie inny rodzaj odpowiedzialności spada na pierwszych rodziców. Bóg zabronił im zerwania owocu z drzewa wiadomości dobrego i złego, lecz pokusa była silniejsza. Ponieśli za swój czyn natychmiastową konsekwencję, jaką było wygnanie z Edenu. Ich grzech ciąży od tej pory na późniejszych pokoleniach jako grzech pierworodny. Tłumaczy ich jednak nieświadomość konsekwencji za zerwanie „zakazanego owocu”.
W następnej epoce literackiej, do której przejdę, czyli w średniowieczu pojawia się wyraźnie jeden z najpopularniejszych rodzajów odpowiedzialności, mianowicie odpowiedzialność za ojczyznę. Idealnym patriotą, kochającym swój kraj i władcę jest hrabia Roland. Ten francuski rycerz udowodnia swoje przywiązanie do kraju, walcząc z Saracenami, którzy opanowali Hiszpanię. Rycerze zostają zdradzeni i osaczeni w wąwozie Roncevau. Roland, który jest odważnym człowiekiem o prawie nadludzkiej sile, oddaje życie za kraj. Umierając, żegna się z „ukochaną Francją”, Karolem Wielkim i poleca swoją duszę Bogu.