Porównaj kreacje podmiotu lirycznego we fragmentach „Wielkiego testamentu” Francois Villona i w „Sonecie szalonym” Leopolda Staffa. W analizie tekstów wykorzystaj znane Ci konteksty filozoficzne i literackie.

Francois Villon oraz Leopold Staff to poeci tworzący w zupełnie różnych epokach, w których panował inny styl życia. Francuski twórca- Francois Villon tworzył w okresie średniowiecza, w którym ważny przede wszystkim był Bóg, moralność oraz kierowanie się swoim sumieniem, a przede wszystkim dziesięcioma przykazaniami. Ważne było życie zgodne z Biblią oraz czczenie Stwórcy. Natomiast Leopold Staff tworzył na przełomie epok Młodej Polski oraz Dwudziestolecia Międzywojennego. Jego twórczość charakteryzowała afirmacja życia oraz kult życia- witalizm. Doskonałym dowodem na występowanie w jego twórczości właśnie tych elementów jest między innymi wiersz „Sonet szalony”
Wymienione wyżej dzieło ukazuje podmiot liryczny jako człowieka poszukującego przygód, wędrowca, któremu do szczęścia wiele nie potrzeba. Wystarczy mu posłanie pod gołym niebem oraz szabla, z którą czuje się bezpieczniej. Określa się jako nieufnego oraz nie wierzącego żadnej prawdzie, żadnym przekonaniom. Co więcej nie ufającego nawet sobie. Zapewne dlatego trzyma przy sobie szablę. Jest człowiekiem wesołym, lekkomyślnym. W swoich działaniach nie kieruje się ani rozsądkiem ani mądrością. Chce jak najwięcej czerpać z życia poprzez robienie błędów oraz cieszenie się z nich. Nie przejmuje się, że robi źle. Jest zwolennikiem afirmacji życia. Żyje z dnia na dzień, i nie chce wiedzieć co kolejny ranek mu przyniesie. Krytykuje natomiast tych, którzy są rozważni i ostrożni w swoich działaniach. Mówi : ” Niech będzie przeklęty ostrożny!”. Dla podmiotu lirycznego liczy się wolność, nie chce się ograniczać moralnością ani ostrożnością. Chce czerpać z życia pełnymi garściami.
W lepszym zrozumieniu przesłania wiersza pomaga język, który jest bardzo żywiołowy i dynamiczny. Występują tutaj takie metafory jak „ Pijak słońca wieczny”, „Zwycięzca słotnych wichrów”, które mają na celu wprowadzenie trochę szaleństwa, ale pozytywnego, takiego, które nie wywołuje przerażenia. Uosobienia natomiast („Lekkomyślność śpi ze mną, płocha weselnica”) mają na celu stworzenie wesołego charakteru wiersza. Wiersz jest także sylabiczny trzynasto zgłoskowy, by nadać mu frywolnego, beztroskiego wyrazu.
Autor nawiązuje do filozofii epikurejskiej, która podobnie jak w wierszu, nawołuje do korzystania z życia, do doznawania przyjemności z każdej jego części. Leopold Staff często odwoływał się do twórczości Horacego, który również był zwolennikiem filozofii Epikura. Jednym z dzieł Horacego utrzymujących się w epikurejskiej tendencji jest „Do Leukonoe” („Każdy dzień zrywaj ani trochę nie wierząc jutru”).

Related Articles