PROBLEM BEZROBOCIA W POLSCE I SPOSOBY
JEGO ROZWIĄZYWANIA
Bezrobocie jest to zjawisko braku pracy zarobkowej dla osób zdolnych do pracy i jej poszukujących. Pod pojęciem bezrobotnego można rozumieć osobę niezatrudnioną, nie prowadzącą działalności gospodarczej i nie wykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia (w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy). Jest to szeroka definicja. W sensie prawnym, bezrobotnym jest osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ucząca się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym powiatowym urzędzie pracy, jeżeli: ukończyła 18 lat, z wyjątkiem młodocianych absolwentów, kobieta nie ukończyła 60 lat, a mężczyzna 65 lat, nie nabyła prawa do emerytury, renty inwalidzkiej, nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni 2 ha przeliczeniowych, nie jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia nie pozwala na podjęcie zatrudnienia nawet w połowie wymiaru czasu pracy, nie jest osobą tymczasowo aresztowaną i nie odbywa kary pozbawienia wolności, nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia, nie pobiera, zasiłku stałego, stałego wyrównawczego, gwarantowanego zasiłku okresowego lub renty socjalnej.
Podstawowym miernikiem wielkości bezrobocia jest stopa bezrobocia, czyli stosunek liczby bezrobotnych zarejestrowanych do liczby ludności aktywnej zawodowo (tj. pracującej i bezrobotnej łącznie) wyrażony w procentach. W innych krajach używa się innych kryteriów, przez co porównywanie stopy bezrobocia pomiędzy państwami jest trudne.
Zjawisko bezrobocia podlega klasyfikacji. Ze względu na formę występowania zjawiska wyróżniamy bezrobocie: krótkookresowe (trwające krócej niż 3 miesiące), średniookresowe (trwające od 3 do 12 miesięcy), długookresowe (trwające dłużej niż rok) oraz chroniczne (trwające ciągle). Ze względu na obszar występowania zjawiska wyróżniamy bezrobocie: globalne, krajowe, regionalne i lokalne. Ze względu na przyczyny można wyróżnić bezrobocie naturalne, inaczej frykcyjne, na poziomie 3-5%, które nie narusza równowagi na rynku pracy. Jest konsekwencją zjawisk migracyjnych ludności. Formalności związane z zatrudnieniem, koniecznością przekwalifikowania się oraz znalezienia pracy w nowym miejscu zamieszkania powodują czasowe pozostawanie bez pracy. Bezrobocie naturalne określane jest także mianem bezrobocia płynnego. Bezrobocie koniunkturalne wynika ze złej koniunktury w gospodarce, a strukturalne jest konsekwencją niedopasowania struktury podaży i popytu na pracowników, pod względem ich kwalifikacji, zawodu lub regionu.
