Programowanie funduszy strukturalnych jest wymogiem każdego państwa członkowskiego jest to ważny proces, który wiąże się z organizacją i podejmowaniem decyzji.
Programowanie funduszy strukturalnych jest procesem bardzo długim i składa się on z dwóch etapów:
-ETAP 1: Planowanie(przygotowywanie planu rozwoju regionalnego)
-ETAP 2: Operacyjny(realizacja etapu 1)
1. Komisja Europejska określa priorytety dla regionów.
2. Państwo członkowskie określa regiony które wg niego powinny trzymać środki z funduszy strukturalnych.
3. Komisja Europejska dokonuje przeglądu regionów i ich akceptacji bądź odrzucenia.
4. Państwo członkowskie ustala plan rozwoju regionalnego, jest on negocjowany z Komisją Europejską , następnie na podstawie wynegocjowanych ustaleń tworzy się dokument „Plan Rozwoju Narodowego”.
5. Państwo Członkowskie realizuje ten dokument
Celem procesu programowania są wspólne działania pomiędzy Komisją Europejską, a państwem Członkowskim, które zmierzają do rozwoju i spójności UE.
Państwo Członkowskie powinno przedstawić Unie Europejskiej następujące dokumenty:
1.Podstawowym dokumentem jest „Plan Rozwoju Regionalnego”, służy on do negocjacji między Komisją Europejską a Państwem Członkowskim.
Czyli jest to plan analizy sytuacji w danym regionie Unii Europejskiej, podaje się tutaj potrzeby regionów ich cele, strategie rozwoju regionalnego oraz fundusze jakie są potrzebne nadane przedsięwzięcie.
2.Dla trzech celów unijnych określony jest „Plan Rozwoju Narodowego” plan ten zostanie zaakceptowany gdy Komisja Europejska uzna, że jest on wykonalny i dobrze planuje rozwój.
W tym dokumencie podaje się stan gospodarki danego kraju.
3.”Podstawy Wsparcia Wspólnoty”, ten dokument jest rozwinięciem „Planu Rozwoju Regionalnego”. Należy tutaj przedstawić jakie środki są potrzebne by wykonać jakiś projekt np. wzrost zasobów ludzkich
4.”Zintegrowany Program Rozwoju Integralnego” .Dla każdego celu istnieje jeden dokument „Podstaw Wsparcia Wspólnoty”, który obowiązuje w całym kraju.
5.Jeżeli pomoc unijna na jakiś projekt przekracza 1mln. Euro wtedy wchodzi w życie dokument zwany ” Jednolity Fundusz Programowania”
6.Następnym i ostatnim dokumentem jest „Uzupełnienie Programów”, opisuje się tutaj bardzo szczegółowo treści każdego z programów.
Poprzez ten dokument wdraża się priorytety i strategie danych programu.
W skład każdego z tych dokumentów wchodzą priorytety które z kolei zawierają konkretne działania regionalne w ramach priorytetów wyróżniamy działania (np. Edukację, budowa ekologicznych wysypisk śmieć).W ramach działań realizowane są projekty.
Opracowaniem „Uzupełnienia Programów” zajmuje się Państwo Członkowskie i przekazuje ono ten dokument Komisji Europejskiej w celach informatycznych.
Dokument ten powinienem być zatwierdzony przez wszystkie państwowe instytucje biorące udział w jego opracowywaniu.
Instytucje te wraz z Komisją Europejską spotykają się w ramach tzw. Komitetu monitorującego, który jest organem zajmującym się obserwowaniem realizacji programów. „Uzupełnienie Programowe” istnieje dla każdego programu monitorującego.
Programowanie jest to proces organizacji w którym ustala się następujące zasady:
- zasady generalne(zasada substabilności, zasada koordynacji i zasada elastyczności)
- zasady organizacji (zasada programowania, zasada partnerstwa, zasada kontabitylności, zasada koncentracji i zasada dodawalności)
- zasady oceny (monitorowanie, ocena i kontrada np. finansowanie)
Funkcjonowanie funduszy strukturalnych oparte jest na 6 głównych zasadach:
Zasada pomocniczości (subsydiarności) - środki z funduszy strukturalnych mogą być jedynie uzupełnieniem dla projektów regionalnych lub krajowym, nie mogą ich całkowicie zastępować.
Zasada koncentracji - wydatkowanie środków jest skoncentrowane na ściśle określonych celach oraz regionach kwalifikujących się do uzyskania wsparcia w ramach tych celów.
Zasada partnerstwa - zarządzanie funduszami strukturalnymi opiera się na współpracy pomiędzy Komisją Europejską i odpowiednimi władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi. Taki system zarządzania umożliwia dostosowanie pomocy strukturalnej regionalnych potrzeb.
Zasada programowania - środki z funduszy strukturalnych wydatkowane są na podstawie programów opracowanych z myślą o rozwiązywaniu problemów regionalnych, strukturalnych lub krajowych.
Zasada współfinansowania - pomoc pochodząca z funduszy strukturalnych ma charakter jedynie dodatkowy w stosunku do środków krajowych.
Zasada Komplementarności- czyli zgodności polegająca na tym, iż wszelkie działania z funduszy strukturalnych muszą być realizowane wg Unijnych przepisów
