1). POJĘCIE I FORMY ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO
Zabezpieczenie społ.- system ustawowych gwarancji i świadczeń na wypadek określonego zdarzenia (ziszczanie się określonego ryzyka- śmierci, choroby, starości).
Zabezpieczenie społeczne jest pewną ideą zgodnie, z którą ogół społeczeństwa poprzez swoją organizację zobowiązany jest do zapewnienia bytu wszystkim, którzy nie ze swojej winy nie mogą sobie zapewnić pracy, ale również egzystencji na godziwym poziomie. Zabezpieczenie społeczne oparte jest na idei solidarności społecznej i przede wszystkim wskazuje państwo, jako głównego realizatora tych idei. Zgodnie z tymi założeniami nowoczesne państwo, zwłaszcza demokratyczne, powinno stworzyć możliwość materialnego bytu wszystkim obywatelom, którzy z racji swego wieku (np. dzieci, młodzież, osoby nie mogące podjąć zatrudnienia, osoby w zaawansowanym wieku), a także z uwagi na inwalidztwo i niepełnosprawność nie mogą pracować. Wszystkim tym osobom powinno się zapewnić godziwe warunki życia.
Formy- ubezpieczenie społeczne
- zaopatrzenie społeczne
- pomoc społeczna
2). PRAWO DO ZABEZP. SPOŁ. W KONST. RP I EUROP. KARCIE SPOŁECZNEJ
ART. 67 ust. 1 Konstytucji- obywatel ma prawo do zabezpieczenia społ. w razie niezdolności do pracy ze względu na: chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Zakres i formy zabezpieczenia społ. określa ustawa. Konstytucja nie wskazuje form ale wskazuje na ryzyko zabezpieczeniowe, którym jest: choroba, inwalidztwo, osiągnięcie wieku emerytalnego. Podstawą normatywną świadczeń jest nie Konstytucja, ale ustawa. Konstytucja daje tylko gwarancje, że te świadczenia będą.
ART. 67 ust. 2- obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezp. społ. którego zakres i formy określa ustawa.
Ramy zachowań ustawodawcy są wytyczone przez Konstytucję.
Gdy chodzi o charakter prawa wynikającego z art. 67 to należy stwierdzić, iż w Konstyt. są tylko zapisane gwarancje, że ustawodawca zachowa się odpowiednio. Sama materialno- prawna podstawa roszczeń w tym zakresie i te roszczenia mogą być dochodzone w drodze ustawy zwykłej.
O zabezp. społ. mówi również Europejska Karta Społ. wydana w 1961r. Jest to 1 z dwóch podstawowych dokumentów Rady Europy. Polska ratyfikowała kartę w w części dotyczącej art. 12 gdzie mówi się o zabezp. społ.
Zarzuca się Polsce, że nie jest dość staranna w podnoszeniu poziomu zabezp. społ., a tego wymaga Karta.
ART. 12 Europ. Karty Społ. stanowi iż państwa zobowiązują się :
- ustanowić lub utrzymać system zabezp. społ.
- utrzymywać system zabezp. społ.
