Podmioty administracji publicznej:
•Samorząd oznacza publiczną administrację wykonywaną samodzielnie przez odrębne od państwa, posiadające osobowość prawną wspólnoty osób (korporacje, związki publicznoprawne).
•Pojęcie samorządu wywodzi się z niem: Selbstverwaltung, (samodzielny zarząd, samorząd), używanego dla określenia lokalnej administracji publicznej nie sprawowanej przez państwo.
Rodzaje samorządu
•terytorialny – dotyczący wspólnoty osób zamieszkujących dane terytorium
•specjalny – dotyczący wspólnoty osób opartej na więzi pracy, wykonywania zawodu lub innej działalności (samorząd adwokacki , samorząd radców prawnych, samorząd sędziowski, samorząd prokuratorski, samorząd notarialny, samorząd lekarski, samorząd rzemieślniczy, samorząd akademicki, samorząd rolniczy itp.).
Samorząd terytorialny
• forma administracji publicznej, w której mieszkańcy tworzą z mocy prawa wspólnotę i decydują o realizacji zadań wynikających z potrzeb tej wspólnoty na danym terytorium, pod określonym ustawowo nadzorem państwa
Samorząd terytorialny:
Województwa
Powiatowy
Gminny
Samorząd gminny - zadania
wykonuje zadania na szczeblu podstawowym,m.in.zadania dotyczące:
- gminnych dróg,ulic,mostów,placów oraz organizacji ruchu drogowego
- loklalnego transportu zbiorowego- porządku publicznego i ochrony przeciwpożarowej
- ochrony zdrowia-pomocy społecznej,w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych- oświaty,w tym szkół podstawowych,przedszkoli i innych placówek oświatowo-wychowawczych
- kultury fizycznej,w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych
Samorząd powiatowy – zadania
Zasadniczym zadaniem jest zaspokajanie ponadgminnych potrzeb zbiorowych,m.in. -edukacja publiczna
-promocja i ochrona zdrowia
-pomoc społeczna
-polityka prorodzinna
-wspieranie osób niepełnosprawnych -transport i drogi publiczne
-kultura fizyczna i turystyka
-przeciwdziałanie bezrobociu oraz aktywizacja lokalnego rynku pracy
-ochrona praw konsumenta
-utrzymanie powiatowych obiektów urządzeń użyteczności publicznej -współpraca z organizacjami pozarządowymi
Samorząd wojewódzki – zadania
Realizuje przede wszystkim zadania z zakresu polityki regionalnej,a głownie tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym :
-kreowanie rynku pracy-pozyskiwanie i łączenie środków finansowych (publicznych i prywatnych) w celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej-wspieranie działań na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia obywateli
-ochrona środowiska
-wspieranie rozwoju kulturalnego i turystyki
Warunki spełniane przez poszczególne szczeble organizacyjne samorządu terytorialnego
• są w pełni samodzielne
• są podmiotami prawnymi zdolnymi do czynności cywilnoprawnych
• opierają się na demokratycznych mechanizmach kontroli funkcjonowania administracji publicznej i weryfikacji wyborczej
• sprawność wykonywania funkcji władczych
• wiążą bezpośrednio funkcjonowanie administracji z konkretnymi potrzebami społeczności terytorialnych
Samorząd specjalny:
Samorząd gospodarczy
Samorząd zawodowy
SAMORZĄD ZAWODOWY
• Jest organizacyjną formą zrzeszania się obywateli opartą na wspólnocie zawodowej, powstałą w celu reprezentowania interesów osób wykonujących zawody wymagające szczególnego zaufania społecznego wobec instytucji państwa, prowadzenia doskonalenia zawodowego oraz ochrony socjalnej swoich członków
13 obligatoryjnych samorządów zawodowych w Polsce:
Adwokatów
Komorników
Notariuszy
Radców prawnych
lekarzy
Lekarzy weterynarii
Pielęgniarek i położnych
Aptekarzy
Biegłych rewidentów
Rzeczników patentowych
Architektów
Inżynierów budowlanych
Urbanistów
Samorząd zawodowy
jest instytucjonalnie upoważniony do nadawania i odbierania prawa do wykonywania zawodu oraz do stosowania sankcji dyscyplinarnych wobec osób naruszających normy etyczne i zawodowe.
Samorząd gospodarczy
• Jest organizacyjną formą zrzeszania się przedsiębiorców i podmiotów gospodarczych w celu reprezentowania ich interesów wobec władz państwowych i samorządu terytorialnego oraz organizowanie rozmaitych działań sprzyjających rozwojowi przedsiębiorczości.
W Polsce jedyną obligatoryjną formą samorządu gospodarczego są Izby Rolnicze.
Członkami samorządu rolniczego z mocy prawa są:
• osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym,
• osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych,
• członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadających w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.
Organizacja i zasady działania
• Każdy samorząd zawodowy ma określoną strukturę organizacyjną. Podstawową zasadą jest korporacyjność, która oznacza, że przynależność do struktur samorządu jest obowiązkowa.
• Samorząd gospodarczy ma charakter dobrowolny i nie realizuje żadnych uprawnień władczych w stosunku do osób zrzeszonych
