II Rzeczpospolita

Mimo doznanych klęsk i niepowodzeń, w Polakach stale powracała idea Polski niepodległej, a ową rzeczywistością stać się miała Druga Rzeczpospolita. Sytuacja militarna państw centralnych zmuszonych do działania na dwóch frontach zmusiła ich do konieczności pozyskania nowych sił. Piłsudski zamierzał wykorzystać ten cel dla osiągnięcia jak największych korzyści. Rządu polskiego jednak nie powołano ale rozporządzeniem z 9 grudnia 1916 roku zadecydowano o utworzeniu w Warszawie Tymczasowej Rady Stanu (Wincenty Niemojowski). Do inauguracyjnego posiedzenia Tymczasowej Rady Stanu doszło w dniu 14 stycznia 1917 r. w Pałacu Rzeczypospolitej na pl. Krasińskiego. Jej przewodniczącym, czyli Marszałkiem Koronnym wybrany został Wincenty Niemojowski, ziemianin z Kaliskiego. Istotnym elementem działania TRS było utworzenie departamentów lub referatów, które miały stanowić namiastkę rządu polskiego. Kierownikiem Referatu Wojskowego w randze dyrektora departamentu był przez kilka miesięcy Józef Piłsudski. TSR, mimo że miała znacznie ograniczoną przez okupantów swobodę działania, wydała sporo aktów prawnych, za którymi poszły konkretne czyny, tworzące zewnętrzne pozory istnienia zalążków niepodległego państwa. M.in. zmieniano masowo na polskie dawne rosyjskie nazwy ulic, całkowicie spolszczono szkolnictwo, oraz wprowadzono język polski jako obowiązujący w urzędach, zarządach miast i radach miejskich. Tymczasowej Radzie Stanu podporządkowała się również Polska Organizacja Wojskowa. W składzie Tymczasowej Rady Stanu znalazł się sam Piłsudski, jako referent do spraw wojskowych. Z orędziem do Polaków wystąpił sam prezydent Woodrow Wilson, który 22 stycznia 1917 roku stwierdził, że warunkiem przyszłego pokoju musi być Polska zjednoczona i niepodległa. Reakcje państw zachodnich skłoniły również naszego wschodniego sąsiada do opowiedzenia się w tej konkretnej sprawie. Z powołaniem wolnej Polski wystąpił też car Mikołaj II - 25 grudzień 1916 rok, który wymienił stworzenie Polski, złożonej ze wszystkich trzech części. Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich uchwaliła "Odezwę do narodu polskiego" wyraziła życzenie powstania demokratycznej republiki polskiej 27 marca 1917 rok. Manifest do Polaków wydał także Rząd Tymczasowy, który zapowiedział utworzenie państwa polskiego ze wszystkich terytoriów polskich. Miało być one związane sojuszem wojskowym z Rosją będąc w swobodnej unii. W rezultacie prezydent Francji Raymond Poincare podpisał 4 czerwca 1917 roku dekret o utworzeniu armii polskiej we Francji. Tymczasowa Rada Stanu istniała do 28 sierpnia 1917 roku, kiedy to jej członkowie podali się do dymisji.