W niniejszej pracy chciałbym przedstawić Regułę życia monastycznego napisaną przez św. Benedykta z Nursji. Prezentacja ta nie będzie szczegółowym opracowaniem tego dzieła, lecz tylko ogólnym rysem duchowości monastycznej w nim zawartej, przeznaczonym do przedstawienia studentom teologii. Analizując źródło omówię najpierw pokrótce postać autora, oraz historię zakonu benedyktyńskiego aż do czasów pierwszych reform. Następnie przechodząc do sedna opiszę charyzmat wspólnoty, sposób modlitwy przez nią wypracowany i jej codzienność. Na zakończenie przedstawię kilka wariantów przyjęcia do zakonu opisywanych przez Regułę.
*******
Reguła św. Benedykta to fundament życia mniszego w Kościele zachodnim już od kilkunastu stuleci. Jednak w ciągu tak długiego czasu nic nie straciła na wartości. Następujące po sobie pokolenia mnichów i mniszek nadal dostrzegają w niej urzekający i zawsze aktualny sposób życia, realizację chrześcijańskiego ideału naśladowania Chrystusa przez postępowanie pełne umiaru. Ideał zaproponowany przez Mistrza odznaczającego się umiłowaniem Boga nade wszystko i głęboką, nadprzyrodzoną mądrością. Reguła benedyktyńska wyrasta z doświadczenia wielkiego człowieka, który głęboko przeżył treść Ewangelii i pragnął podzielić się swym doświadczeniem z innymi, aby także oni osobiście zetknęli się z Chrystusem we wspólnocie zakonnej. Aby więc rozważać temat Reguły Benedykta, należałoby najpierw przedstawić postać jego samego.
1. Św. Benedykt z Nursji
Według Grzegorza Wielkiego, papieża, św. Benedykt urodził się w Nursji w Umbrii, części Italii leżącej ok. 100-150 km na północ od Rzymu, zapewne ok. 480 r., w zamożnej chrześcijańskiej rodzinie, która zapewniła mu odpowiednie wykształcenie na miejscu, a potem wysłała na dalsze studia do Rzymu. Jednak atmosfera panująca w mieście w trudnych czasach przemian, po upadku Cesarstwa Zachodniego, kiedy zagrażały najazdy barbarzyńców i wielu młodych ludzi chciało zaczerpnąć z życia jak najwięcej przyjemności, spowodowała, że Benedykt postanowił porzucić wszystko i oddać się wyłącznie życiu religijnemu. Początkowo był pustelnikiem w grocie koło Subiaco. Otrzymał habit od mnicha Romana z pobliskiego klasztoru. Na początku swego duchowego życia Benedykt wybrał drogę kontemplacyjno-mistyczną, która polegała na trwaniu w obecności Boga. Była to droga życia ukrytego, otwartego jedynie na Boga. Wiele czasu poświęcał na studium Pisma Świętego. Odznaczał się miłością Chrystusa ukrzyżowanego i szczególną czcią znaku krzyża, który uważał za największy egzorcyzm. Stąd znamy słynny medalion św. Benedykta z tekstem: „vade retro”. Nauczał prawd wiary żyjących w pobliżu Subiaco pasterzy.
