NR.1
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne(nerwica natręctw, zespół anankastyczny, ZOK; ang. obsessive-compulsive disorder, OCD) – zaburzenie psychiczne z grupy zaburzeń lękowych charakteryzujące się występowaniem u chorego natrętnych (obsesyjnych) myśli oraz zachowań przymusowych (kompulsyjnych). W ICD-10 zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne klasyfikuje się jako F42; oznaczenie jako F42.0 oznacza ZOK z przewagą myśli obsesyjnych, a F42.1 z przewagą czynności natrętnych (rytuałów).
Osoby z tym zaburzeniem mają często słabszą pamięć wzrokową. W przeciwieństwie do innych zaburzeń nerwicowych, źródłem lęku często jest pojawianie się objawów, które nie są metodą jego redukcji, lecz źródłem. W ZOK mogą wystąpić niektóre zaburzenia myślenia (np. perseweracja).
Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne lub jego objawy często występują ze spektrum autyzmu i zespołem Aspergera (pewne objawy przypominające ZOK zostały umieszczone w kryteriach diagnostycznych).
Rozpoznanie nerwicy natręctw należy preferować w przypadku, gdy objawy zaburzenia powstają lub utrzymują się poza epizodem depresyjnym; natrętne czynności i myśli są sprzeczne z cechami osobowości, tzn. egodystoniczne; jeśli objawy te stanowią cechy i zachowanie będące integralną częścią osobowości pacjenta, tzn. są egosyntoniczne, to rozpoznać należy osobowość anankastyczną.
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne opisano po raz pierwszy w 1838 r. Wyniki badania populacyjnego wykazały, że rozpowszechnienie tej nerwicy w ciągu życia wynosi 2,5%; występuje nieznacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn. ⅔ dorosłych z tym zaburzeniem miało pierwsze symptomy choroby przed 15 rokiem życia.
Obsesje
Obsesjami nazywa się występowaniem u chorego irracjonalnych myśli, które pojawiają się w świadomości automatycznie i powodują u pacjenta cierpienie oraz chęć uwolnienia się od nich. Myśli najczęściej dotyczą przemocy, religii czy seksualności jak również dążeniem do porządku (czystości) i symetrii (układaniu przedmiotów w symetryczny sposób). Innymi często pojawiającymi się myślami są te odnoszące się do zdrowia i obaw przez zakażaniem się jakąś chorobą.
• U osoby, u której występują myśli obsesyjne, po zobaczeniu jakiegoś człowieka na ulicy w psychice pojawiają się myśli dotyczące skrzywdzenia (np. pobicia) go.
• U człowieka cierpiącego na obsesje, po zobaczeniu noża (lub innego ostrego przedmiotu) występują myśli (obrazy) przedstawiające skrzywdzenie tym nożem jakiejś osoby (np. tej która się blisko niego znajduje).
• Osoba cierpiąca na ZOK po dotknięciu każdego przedmiotu dokładnie myje ręce w obawie przez zakażeniem..
