BIBLIOGRAFIA:
Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka, PSB, Kraków 1996
Birkenbihl, V. F. Sygnały ciała. Wyd. Astrum, Wrocław 1998
I. WSTĘP
Porozumiewanie się jest najbardziej naturalną formą użycia języka. To ono służy słownym bądź bezsłownym przekazywaniu sobie nawzajem różnych ważnych i mniej ważnych informacji. Rozmowa kształtuje relacje między ludźmi. Umiejętność porozumiewania się jest podstawą dobrych kontaktów koleżeńskich, małżeńskich, rodzinnych i innych. Brak takich umiejętności może prowadzić do samotności i poczucia bezsilności, niezadowolenia z pracy i rozczarowań w życiu osobistym. Dlatego tak ważna jest nauka sprawnego komunikowania się. Musimy poznać w tym celu wszelkie zasady prowadzenia rozmowy, poznać kod naszego języka werbalnego oraz niewerbalnego.
II. CECHY PROWADZENIA ROZMOWY
Rozmowa jest realizowana w formie dialogu. Właściwe dla rozmowy cechy gatunkowe to: sytuacyjność, bezpośredniość oraz wymienność ról nadawca-odbiorca. Sytuacyjność polega na tym, że na rozmowę mają wpływ wszystkie elementy sytuacji mówienia, takie np. jak miejsce rozmowy (plener, pomieszczenie zamknięte), liczba rozmówców, zmienność sytuacji. Bezpośredniość wiąże się z tym, że rozmowa odbywa się twarzą w twarz - rozmówcy widzą się nawzajem i reagują na swoje zachowania nie tylko słowne. Wymienność ról nadawca - odbiorca polega na tym, że rozmowa polega na tym, że najpierw jedna osoba mówi (jest nadawcą, autorem wypowiedzi) a druga słucha (jest adresatem, słuchaczem, odbiorcą), a następnie role się odwracają: osoba, która przedtem słuchała (była adresatem czyjejś wypowiedzi) teraz mówi (staje się nadawcą), zaś osoba, która przedtem mówiła, teraz słucha (jest odbiorcą).
Nie zawsze odbiorca odczytuje przekazany komunikat w takim samym znaczeniu, w jakim nadał go nadawca. Przyczyny takiej sytuacji mogą być różne. Nadawca mógł swoje myśli, zamiary, uczucia wyrazić w sposób niezbyt jasny lub niezrozumiały dla odbiorcy i w ten sposób porozumienie się stało się utrudnione lub nawet niemożliwe. Taki stan rzeczy nie tylko utrudnia porozumienie między ludźmi, ale również powoduje znaczne zniekształcenie celów, których dany komunikat dotyczy. O doskonałym procesie komunikacji międzyludzkiej powiemy wówczas, gdy w efekcie tego procesu w umyśle odbiorcy powstanie identyczny obraz jak ten, który powstał w umyśle nadawcy, lub innymi słowy – gdy komunikat odebrany przez odbiorcę będzie miał takie samo znaczenie, jak komunikat wysłany przez nadawcę. Źródłem komunikacji jest człowiek wysyłający komunikat. Komunikatem z kolei jest aktualna, fizyczna postać przekazywanej informacji. Komunikat może przybierać różne postacie.
